OLAY : Siverek 107. Topçu Alayı 3.T.Tb. 2. Bt. K.lığı terhisli erlerinden sanık S.Y`

`ın; 1.1.1995 günü birliğin kantinine pencereden girip 15.000.000.TL. aldığı ve "Geceleyin bina içinde hırsızlık" suçunu işlediği; ancak, 6.1.1995 tarihinde terhis edilmekle, 353 sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulü Yasası`

`nın 9. maddesindeki şartların kalmadığı; yargılamanın adli yargı yerinin görev alanına girdiği ileri sürülerek; Diyarbakır 7 nci Kolordu Komutanlığı Askeri Savcılığınca 15.2.1995 gün ve 1995/183-6 sayı ile görevsizlik kararı verilmiştir.

SİVEREK CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞININ; 14.3.1995 gün ve 1995/42-23 sayılı iddianamesiyle; sanığın olay tarihinde "Geceleyin bina içinde hırsızlık" suçunu işlediği ileri sürülüp; TCK.nun 491/1, 522. 523. ve 40. maddeleri uyarınca cezalandırılması için, kamu davası açılmıştır.

SİVEREK ASLİYE CEZA MAHKEMESİ: 3.4.1995 gün ve 1995/29-25 sayı ile; atılı suçun asker kişi tarafından askeri mahalde, askerlik hizmet ve göreviyle ilgili olarak işlediği gerekçesiyle görevsizliğine karar vermiş, karar temyiz edilmeksizin kesinleşmiştir.

DİYARBAKIR 7 NCİ KOLORDU KOMUTANLIĞI ASKERİ MAHKEMESİ: 25.4.1995 gün ve 1995/961-243 sayı ile; Geceleyin bina içinde hırsızlık suçunun askeri bir suç olmadığı gibi; askeri bir suça bağlı suçu da oluşturmadığı; sanığın terhis edilmiş olması sebebiyle; askeri mahkemede yargılamayı gerektiren ilginin de kesildiği, gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, bu karar da temyiz edilmeksizin kesinleşmiştir.

Böylece; adli ve askeri yargı yerleri arasında, 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve işleyişi Hakkında Yasa`

`nın 14. maddesinde belirtilen biçimde, olumsuz görev uyuşmazlığı doğmuş; dava dosyası, Diyarbakır 7. Kolordu Komutanlığı Askeri Savcılığının 25.7.1995 gün ve 1995/16 sayılı yazısı ekinde, Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Ceza Bölümü Selçuk Tüzün`

`ün Başkanlığında; İrfan Kılınç, Casim Yılmaz, Nedim Baran, Fahrettin Demirağ, Dr. Ferhat Ferhanoğlu ve A. Necmi Özler`

`in katılmaları ile yaptığı 29.9.1995 günlü toplantıda, raportör Hakim Necdet Selçuk`

`un raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; toplantıda, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı yerine katılan Savcı İsmet Gökalp ile Askeri Yargıtay Başsavcısı yerine katılan Hakim Kd. Binbaşı M. Sadık Liman`

`ın davanın çözümünün adli yargının görevine girdiği yolundaki yazılı düşünceleri doğrultusunda sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

353 sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulü Yasasının "Askeri Mahkemelerin Görevleri" başlığını taşıyan 9. maddesinde; "Askeri kişilerin askeri olan suçları ile bunların asker kişiler aleyhine veya askeri mahallerde yahut askerlik hizmet ve görevleriyle ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara askeri mahkemelerde bakılacağı" öngörülmektedir.

Askeri suç ise, öğretide ve uygulamada;

a) Unsurları ve cezalarının tamamı Askeri Ceza Yasasında yazılı olan; bir diğer ifadeyle, Askeri Ceza Yasası dışında hiçbir ceza yasası ile cezalandırılmayan suçlar,

b) Unsurları kısmen Askeri Ceza Yasasında, kısmen diğer ceza yasalarında gösterilen suçlar,

c) Türk Ceza Yasasına atıf suretiyle, askeri suç haline getirilen suçlar,

Olmak üzere, üç grupta mütalaa edilmektedir.

Aynı yasanın 17. maddesinde; "Askeri Mahkemelerde yargılamayı gerektiren ilginin kesilmesi daha önce işlenen askeri suçlara ait davalara bu mahkemelerin bakma görevini değiştirmez. Ancak işlenen askeri bir suç değilse veya askeri bir suça bağlı bulunmuyorsa soruşturmaya başlanmış olsa dahi askeri mahkemenin görevi sona erer" denilmektedir.

211 sayılı "İç Hizmet Yasasının 106 ncı maddesinin (a) bendinde; "Her kışlada askerlerin çeşitli ve zaruri ihtiyaçlarının daha ucuz ve kolaylıkla sağlanmasını temin maksadıyla bir kantin kurulur" denilmekte; aynı maddenin (e) bendinde ise; "Askeri kantinler hakkında 103 ve 104. maddedeki hükümlerin uygulanacağı" belirtilmektedir. Anılan 104. madde de ise; "Ordu evleri, askeri gazino ve kışla gazinoları ile bunların nizamnamede gösterilen her türlü müştemilatı, sarfiyat ve muameleleri bakımından 1050 ve 2490 sayılı yasalara ve Divanı Muhasebatın vize ve murakabesine tabi değildir" yazılmaktadır.

Askeri Kantin Yönetmeliğinin; "Askeri Kantinlerin Gelirleri" başlığını taşıyan 11. Maddesinde; "Askeri Kantinlerin Kuruluş ve Sermayesinin;"

a) Genel olarak yapılacak teberrular,

b) Kredi ile mal alımları,

c) Düzenlenecek müsamere ve eğlence gelirleri,

d) Parası peşin alınarak kışla mensuplarına verilecek karne hasılatı,

e) Faizsiz olarak borç alınması,

f) Sermayesi ve geliri fazla olan kantinlerden sermayesi kısıtlı kantinlere ilgili Komutanlığın onayı ile sermaye (mal ve para) nakli suretiyle sağlanacağı ve kantinlerin ihtiyacı karşılayacak düzeye getirileceği" öngörülmektedir.

Şu durumda; kantinler sermayesinde Devlet katkısı olmayan bir yer olup, çalınan para "askeri eşya" veya "askeri erzak" niteliğinde değildir.

Sanık asker kişi olup askeri bir yerde bulunan kantinden para çalmak suretiyle atılı suçu işlemiş ise de; suçun askeri bir suç olmaması, askeri bir suça bağlı bulunmaması ve atıf suretiyle de askeri suçu haline getirilen bir suçu oluşturmadığı; duruşma evresinde sanığın terhis edilmesi sonucu, 353 sayılı yasanın 17. maddesinde belirtildiği gibi askeri yargı yerinde yargılanmasını gerektiren bağlılığın da sona erdiği anlaşılmaktadır.

Açıklanan nedenlerle; açılan kamu davasının adli yargı yerinde görülmesine ve Siverek Asliye Ceza Mahkemesinin 3.4.1995 gün ve 1995/29-25 sayılı görevsizlik kararının kaldırılmasına, karar verilmelidir.

SONUÇ : Anlaşmazlığın, niteliğine göre davanın Adli yargı yerinde görülmesi gerektiğine, bu nedenle Siverek Asliye Ceza Mahkemesinin 3.4.1995 gün ve 1995/29-25 sayılı görevsizlik kararının kaldırılmasına 29.9.1995 gününde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.