Ceza Bölümü         2000/10 E.  ,  2000/10 K.
"İçtihat Metni"Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığınca hazırlanmıştır. İzinsiz olarak kopyalanması ve dağıtılması hukuki sorumluluk gerektirir.

OLAY : Tuzla P.Ok.Gös. ve Tatb.Tb.Kh.Ds.Bl.Komutanlığı emrinde görevli sanık P.Onb. Ali Sağlam'ın, 31.12.1995 günü, P.Er Hasan Yıldırım'ın dolabında dokuz paket Marlboro sigarasını aldığı ileri sürülerek eylemine uyan Askeri Ceza Kanunu'nun 132. maddesi uyarınca cezalandırılması istemiyle 1. Ordu Komutanlığı Askeri Savcılığı'nın 26.3.1996 gün, E: 1996/282, K: 1996/170 sayılı iddianamesiyle kamu davası açılmıştır.

1. ORDU KOMUTANLIĞI ASKERİ MAHKEMESİ: 25.2.1997 gün ve E: 1997/79, K: 1997/46 sayıyla; sanık hakkında 3.4.1996 ve 21.10.1996 günü düzenlenen Sağlık Kurulu Raporlarına göre, sanığın askere sevk edildiği tarihten önce geçirdiği iş kazası nedeniyle bu tarihten itibaren askerliğe elverişli olmadığı belirtildiğinden, yüklenen eylemin Türk Ceza Kanunu'nun 491. maddesinde düzenlenen hırsızlık suçunu oluşturacağı ve sanığın asker kişi sıfatını taşımadığı gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, temyiz edilmeyen karar kesinleşerek, dava dosyası, Pendik Sulh Ceza Mahkemesi'ne gönderilmiştir.

PENDİK SULH CEZA MAHKEMESİ: 25.11.1997 gün ve E: 1997/536, K: 1997/965 sayıyla; sanığın, suç günü fiilen asker olduğu ve yüklenen suçun da askeri suç olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, kararın temyiz edilmeyerek kesinleşmesi üzerine, dava dosyası, Pendik Cumhuriyet Başsavcılığı'nca Mahkememize gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Ceza Bölümünün, Ali HÜNER'in Başkanlığında, Üyeler; Hasan GERÇEKER, Refik DİZDAROĞLU, Keskin KAYLAN, Necmettin ÖZKAN, Recep SÖZEN, A. Fahir KAYACAN'ın katılımlarıyla yapılan 19.6.2000 günlü toplantısında, Raportör-Hakim G. Fatma BÜYÜKEREN'in, davanın çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mehmet ÖZDEVECİ ile Askeri Yargıtay Başsavcı Yardımcısı Y. Sezai KARAA'nın, davanın çözümünün adli yargının görev alanına girdiğine ilişkin yazılı ve sözlü açıklamaları dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

USULE İLİŞKİN İNCELEME:

Yapılan incelemede, usule ilişkin işlemlerde 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş Ve İşleyişi Hakkında Kanun'da belirtilen süre ve biçim yönünden bir eksiklik görülmemiştir. Askeri ve adli yargı yerleri arasında Yasa'nın 14. maddesinde öngörüldüğü biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğmuştur. Esasa ilişkin inceleme yapılmasına oybirliği ile karar verilmiştir.

ESASA İLİŞKİN İNCELEME:

353 sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu Ve Yargılama Usulü Kanunu'nun "Askeri Mahkemelerin Görevleri" başlığı altında düzenlenen İkinci Bölümünde yer alan "Genel Görev" başlıklı 9. maddesinde; "Askeri Mahkemeler Kanunlarda aksi yazılı olmadıkça asker kişilerin askeri olan suçları ile bunların asker kişiler aleyhine veya askeri mahallerde yahut askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevlidirler" denilmektedir.

Dosyanın incelenmesinde, Gülhane Askeri Tıp Akademisi Haydarpaşa Eğitim Hastanesi'nce 3.4.1996 ve 21.10.1996 günü verilen Sağlık Kurulu Raporlarına göre, sanığın "sol el bileği travmatik ankilozu" teşhisiyle 3.4.1996 gününden bir yıl önce geçirdiği kaza tarihi itibariyle askerliğe elverişli olmadığının tesbit edildiğinin belirtildiği anlaşılmaktadır. Anılan raporların kapsam ve hukuki sonuçlarına göre, sanığın suç gününde "asker kişi" sıfatı kendiliğinden kalkmış sayılacağından, 353 sayılı Yasa'nın 9. maddesi anlamında "asker kişi" olarak kabul edilmesi mümkün değildir.

Açıklanan nedenle, 353 sayılı Yasa'nın asker olmayan (sivil) kişilerin askeri mahkemelerde yargılanma koşullarını belirten 11. maddesi ile Askeri Ceza Kanunu'nun benzer düzenlemeyi içeren Ek-6. maddesi yönünden değerlendirme yapılması gerekmektedir.

Sanığın suç gününde "asker kişi" sıfatını taşımaması ve yüklenen suçun da 353 sayılı Yasa'nın 11. ve 1632 sayılı Yasa'nın Ek-6. maddesinde yer almaması karşısında, davanın adli yargı yerinde görülmesi ve Pendik Sulh Ceza Mahkemesi'nin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir.

SONUÇ : Anlaşmazlığın niteliğine göre, davanın ADLİ YARGI yerinde görülmesi gerektiğine, bu nedenle Pendik Sulh Ceza Mahkemesi'nin 25.11.1997 günlü, E: 1997/536, K: 1997/965 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA 19.6.2000 günü KESİN OLARAK OYBİRLİĞİ ile karar verildi.