Vekili      : Av. Z.K.

Davalılar  : 1- Milli Eğitim Bakanlığı

Vekili      : Av. T.K.

                  2- İstanbul İl Özel İdaresi

Vekili      : Av. F.K.Ş.

O L A Y  : Davacı vekili özetle; davacının İstanbul İli, Pendik İlçesi, Kurtköy Köyü 3988 ada 8 parsel (bu parselin yerinde fiilen okul vardır), 39.... ada 13 parsel, 3994 ada 4 parsel, 3983 ada 21 parsel, 4014 ada 5 parsel, 4006 ada 18 parsel, 3984 ada 11 parsel ve 7572 ada 1 parsel sayılı taşınmazların hisseli maliki olduğunu, taşınmazların imar planlarında temel Eğitim ve meslek teknik öğreT. tesisi alanı olarak ayrıldıklarını, dava konusu taşınmazlara davalı idarelerin kamulaştırmasız el atması nedeniyle fazlaya ilişkin talep ve dava hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik kamulaştırmasız el atma bedeli olarak 1.000,00 TL, ecrimisil bedeli olarak 1.000,00 TL olmak üzere toplam 2.000,00 TL’nin yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile taşınmazların bedelinin ödenmesi halinde tapu kayıtlarının iptali ile davalı idare adına tesciline karar verilmesi istemiyle 09.11.2012 tarihinde adli yargı yerinde dava açmıştır.

Davalı Milli Eğitim Bakanlığı vekili ile İstanbul İl Özel İdaresi vekilleri süresi içerisinde verdikleri cevap dilekçelerinde ve ön inceleme duruşmasında görev itirazında bulunmuşlardır.

İstanbul Anadolu 4.Asliye Hukuk Mahkemesi : 30.04.2013 gün, E:2012/772 sayı ile, davalılar vekillerinin görev itirazlarının reddine karar vermiştir.

Davalılardan İstanbul İl Özel İdaresi vekilinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçe üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

Danıştay Başsavcısı: İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8'inci maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, söz konusu taşınmazlardan İstanbul İli, Pendik İlçesi, Kurtköy Mahallesi, 3988 parsel 8 parsel sayılı taşınmaza İlköğretim okulu yapılarak fiilen el atıldığı, kamulaştırma kararı bulunmadığı, diğer yedi parselde fiili el atmanın bulunmadığı, dolayısıyla davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, davanın paydaşı olduğu taşınmazlardan İstanbul İli, Pendik İlçesi, Kurtköy Mahallesi, 3988 ada 8 parsel dışında kalan diğer parsellerin mülkiyet hakkına getirilen kısıtlamadan kaynaklandığı ileri sürülen zararın tazminine ilişkin kısmı yönünden, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesi ne gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

Uyuşmazlık Mahkemesi  Hukuk Bölümü’nün, Serdar ÖZGÜLDÜR’ün Başkanlığında, Üyeler: Bahri AYDOĞAN, Abdullah ERGİN, Sıddık YILDIZ, Nurdane TOPUZ, Sedat ÇELENLİOĞLU ve Ayhan AKARSU’nun katılımlarıyla yapılan 07.10.2013 günlü toplantısında:

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalılar Milli Eğitim Bakanlığı ile İstanbul İl Özel İdaresi vekillerinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptıkları görev itirazlarının reddedilmesi ve davalılardan İstanbul İl Özel İdaresi vekilinin 12/1. maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı İstanbul İl Özel İdaresi açısından, davanın paydaşı olduğu taşınmazlardan İstanbul İli, Pendik İlçesi, Kurtköy Mahallesi, 3988 ada 8 parsel dışında kalan diğer parsellerin mülkiyet hakkına getirilen kısıtlamadan kaynaklandığı ileri sürülen zararın tazminine ilişkin kısmı yönünden, 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Filiz BUDAK’ın, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mehmet BAYHAN ile Danıştay Savcısı Mehmet Ali GÜMÜŞ’ün davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacının hissedar olduğu taşınmazların imar planlarında temel Eğitim ve meslek teknik öğreT. tesisi alanı olarak ayrıldığı belirtilmek suretiyle, taşınmazlar üzerindeki mülkiyet hakkının kullanılamayacak şekilde kısıtlandığı gerekçesiyle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik kamulaştırmasız el atma bedeli olarak 1.000,00 TL, ecrimisil bedeli olarak 1.000,00 TL olmak üzere toplam 2.000,00 TL’nin yasal faizi ile birlikte davalılardan tahsili ile taşınmazların idare adına tesciline karar verilmesi istemiyle açılmıştır.

Davalı idare vekillerinin görev itirazının reddine ilişkin İstanbul Anadolu 4. Asliye Hukuk Mahkemesi 'nin 30.04.2013 gün, E:2012/772 sayılı kararından sonra, davalılardan İstanbul İl Özel İdaresi vekilince olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yönünde sunulan talep dilekçesine karşılık, davacılar vekilleri tarafından verilen cevapta, davaya konu taşınmazlardan 3988 ada 8 parsel sayılı taşınmaza idarece İlköğretim okulu yapılmak suretiyle fiilen el atıldığı, fiili el atma nedeniyle açılan tazminat istemlerinde görevli yargı yerinin adli yargı mahkemelerinin olduğu ifade edilmiş olup, davalı idare tarafından dosyaya bu hususun aksine bir delil ibraz edilmediği gibi, dosya arasında bulunan 30.01.2013 tarihli Pendik Belediye Başkanlığı Plan ve Proje Müdürlüğünün yazısında da bu hususun belirlendiği 3988 ada 8 parselde Eğitim tesisi yapılmak suretiyle İlköğretim okulu yapıldığı, 3988 ada 8 parsel dışında kalan davaya konu parsellere ilişkin olarak, taşınmazlara herhangi bir kamulaştırma işlemi yapılmadığı, dolayısıyla bu taşınmazlara fiili olarak el atılmadığı ifade edilmiştir. 

3194 sayılı İmar Kanunu’nun “Planların hazırlanması ve yürürlüğe konulması” başlıklı 8. maddesinde;  “Planların hazırlanmasında ve yürürlüğe konulmasında aşağıda belirtilen esaslara uyulur.

                a) Bölge planları; sosyo - ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri, faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır.

                b) İmar Planları; Nazım İmar Planı ve Uygulama İmar Planından meydana gelir. Mevcut ise bölge planı ve çevre düzeni plan kararlarına uygunluğu sağlanarak, belediye sınırları içinde kalan yerlerin nazım ve uygulama imar planları ilgili belediyelerce yapılır veya yaptırılır. Belediye meclisince onaylanarak yürürlüğe girer. (Değişik dördüncü cümle: 8/8/2011- KHK.-648/21 md.) Bu planlar onay tarihinden itibaren belediye başkanlığınca tespit edilen ilan yerlerinde ve ilgili idarelerin internet sayfalarında bir ay süreyle eş zamanlı olarak ilan edilir. Bir aylık ilan süresi içinde planlara itiraz edilebilir. Belediye başkanlığınca belediye meclisine gönderilen itirazlar ve planları belediye meclisi onbeş gün içinde inceleyerek kesin karara bağlar.

                Belediye ve mücavir alan dışında kalan yerlerde yapılacak planlar valilik veya ilgilisince yapılır veya yaptırılır. Valilikçe uygun görüldüğü takdirde onaylanarak yürürlüğe girer. (Değişik üçüncü cümle: 8/8/2011- KHK.-648/21 md.) Onay tarihinden itibaren valilikçe tespit edilen ilan yerinde ve ilgili idarelerin internet sayfalarında bir ay süreyle eş zamanlı olarak ilan edilir. Bir aylık ilan süresi içinde planlara itiraz edilebilir. İtirazlar valiliğe yapılır, valilik itirazları ve planları onbeş gün içerisinde inceleyerek kesin karara bağlar.

                Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

                Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

                İmar planları alenidir. Bu aleniyeti sağlamak ilgili idarelerin görevidir. Belediye Başkanlığı ve mülki amirlikler, imar planının tamamını veya bir kısmını kopyalar veya kitapçıklar haline getirip çoğaltarak tespit edilecek ücret karşılığında isteyenlere verir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.

 Dolayısıyla, davaya konu 39.... ada 13 parsel, 3994 ada 4 parsel, 3983 ada 21 parsel, 4014 ada 5 parsel, 4006 ada 18 parsel, 3984 ada 11 parsel ve 7572 ada 1 parsel sayılı taşınmazlara ilişkin olarak; imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parsele İlköğretim okulu yapılmak suretiyle söz konusu taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği, davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan diğer parsel sayılı taşınmazlara ilişkin olan davanın ise, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle;

Davaya konu İstanbul İli, Pendik İlçesi, Kurtköy Mahallesi, 39.... ada 13 parsel, 3994 ada 4 parsel, 3983 ada 21 parsel, 4014 ada 5 parsel, 4006 ada 18 parsel, 3984 ada 11 parsel ve 7572 ada 1 parsel sayılı taşınmazlar bakımından davanın görüm ve çözümünde İdari Yargı yeri görevli olduğundan, bu parsellerle ile ilgili mülkiyet hakkına getirilen kısıtlamadan kaynaklandığı ileri sürülen zararın tazminine ilişkin kısmı yönünden Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile davalılardan İstanbul İl Özel İdaresi vekilinin görev itirazının İstanbul Anadolu 4. Asliye Hukuk Mahkemesi nce reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ    : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle davaya konu İstanbul İli, Pendik İlçesi, Kurtköy Mahallesi, 39.... ada 13 parsel, 3994 ada 4 parsel, 3983 ada 21 parsel, 4014 ada 5 parsel, 4006 ada 18 parsel, 3984 ada 11 parsel ve 7572 ada 1 parsel sayılı taşınmazlar bakımından davanın görüm ve çözümünde İdari Yargı yeri görevli olduğundan, bu parsellerle ile ilgili mülkiyet hakkına getirilen kısıtlamadan kaynaklandığı ileri sürülen zararın tazminine ilişkin kısmı yönünden Danıştay Başsavcısı’nın, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalılardan İstanbul İl Özel İdaresi vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN İstanbul Anadolu 4. Asliye Hukuk Mahkemesi ’nin 30.04.2013 gün, E:2012/772 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 07.10.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.