Olay : Samsun Sahil Güvenlik Karadeniz Bölge Komutanlığına bağlı TCSG-26 Bot Komutanı olarak görev yapan sanık Dz.Kd.Ütğm. T.A.'ın;

1- 14/9/1994 tarihinde ihtilasen zimmet, Temmuz 1994 ila Haziran 1995 tarihleri arasında; memuriyet görevini kötüye kullanmak, müteselsilen hakikata muhalif rapor tanzim etmek, müteaddit ve müteselsilen sarkıntılık, sarkıntılık ve müteaddit memuriyet nüfuzunu suistimal etmek suçlarını işlediği ileri sürülerek, eylemlerine uyan;

a) 1632 sayılı Yasa'nın; 41/1, 131/1, 50, 51/A, 32/A-2 ve TCY.nın 64/1. maddeleri,

b) 1632 sayılı Yasa'nın 144, TCY.nın 240 ve 80. maddeleri,

c) 1632 sayılı Yasa'nın 134/1 ve TCY.nın 80. maddeleri,

d) 1632 sayılı Yasa'nın 131/1, 50, 51/A ve 41/1. maddeleri,

e) 1632 sayılı Yasa'nın 134/1. maddesi,

f) 1632 sayılı Yasa'nın 152. maddesi delaletiyle TCY.nın 421/Son, 417 ve 80. maddeleri,

g) 1632 sayılı Yasa'nın 115. maddesi (beş defa) ve

h) 1632 sayılı Yasa'nın 115 ve TCY.nın 80. maddeleri uyarınca cezalandırılması için Trabzon 48. Piyade Tugay Komutanlığı Askeri Savcılığı'nın 19/10/1995 gün ve 1198-1198 sayılı iddianamesi ile kamu davası açılmakla birlikte,

2) Askeri Savcılıkça aynı gün ve sayıyla;

a) 9/6/1995 tarihli mesajda, arama ve kontrol yapılan gemi ve teknelerin isimleri yazılmış, ancak 7/6/1995 günü kontrol edildiği bildirilen Tufa-4 Bodrum adlı yatın, arama ve kontrol edilen teknelere ilişkin defterin 7/6/1995 tarihli bölümünde bulunmadığı,

b) 16/6/1995 tarihli mesajda, 9/6/1995 tarihinde D, D. Z, 10/6/1996 tarihinde F, T, D, 11/6/1995 tarihinde K. adlı ticari yatların kontrol edildiğinin bildirilmesine rağmen arama defterinde adı geçen gemilerin kaydının olmadığı,

c) On altı adet tekne ve geminin arama ve kontrolün yapıldığı çekilen mesajda bildirilmesine rağmen bu gemilerden K.C., Engin H, E, N ve A R A adlı gemilerin arama ve kontrole ilişkin defterde kayıtlarının mevcut olmadığı,

d) 10/6/1995 tarihli mesajda, F, T ve D adlı ticari yat kaptanlarının Cumhuriyet Savcılıklarına sevk edildiklerinin bildirilmesine rağmen, adı geçen yatların arandığına dair bir kayıt bulunmadığı gibi ilgili Cumhuriyet Başsavcılık kayıtlarında da bu isimdeki yat sahiplerinin kaydına rastlanmadığı,

e) 11/6/1995 tarihli mesajda, A-1 ve K adlı gemi kaptanlarının Cumhuriyet Savcılığına sevk edildiklerinin bildirilmesine rağmen ilgili Cumhuriyet Savcılığı kayıtlarında bu şekilde bir kaydın bulunmadığı,

f) 19/6/1995 tarihli mesajda, A K-4 ve F K adlı teknelerin kontrol edildiği bildirilmesine rağmen, arama ve kontrol defter kayıtlarında bu teknelerin adının yazılı olmadığı,

g) Çekilen mesajda, Ç, H A, Ç, G, U ve E adlı balıkçı teknelerinin kontrol edildiğinin bildirilmesine rağmen, arama defterinde kaydına rastlanmadığı, ayrıca Ç, H A, Ç ve Ç adlı balıkçı tekne sahiplerinin Cumhuriyet Savcılığına sevk edildikleri bildirildiği, ancak ilgili Cumhuriyet Savcılıklarında buna ait bilgi elde edilemediği,

h) 21/5/1995 tarihli mesajda, 65 Kgr. balıkçı ağına elkonarak Samsun Tarım İl Müdürlüğü'ne teslim edildiği bildirilmesine rağmen, adı geçen Müdürlükte sözkonusu suç aletlerinin teslimine ilişkin herhangi bir kayda rastlanılmadığı, böylece yukarıda sayılan eylemleriyle sanık Dz.Kd.Ütğm. T.A.'ın gerçeğe aykırı olarak arama ve kontrol mesajları çektikleri, Cumhuriyet Savcılıklarına sevk yapılmamasına rağmen yapılmış gibi gösterildiği, bu tür görevlerin, Sahil Güvenlik görevlilerinin idari ve adli görevleri arasında yer aldığı, 2692 sayılı Sahil Güvenlik Komutanlığı Yasası'nın 21 ve 353 sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu Ve Yargılama Usulü Yasası'nın 9. maddeleri kapsamı dışında kalan suçlar nedeniyle adli savcılıkça soruşturmanın yürütülmesi gerektiği açıklanarak, 353 sayılı Yasa'nın 9 ve 112. maddeleri uyarınca görevsizlik kararı verilmiştir.

SAMSUN CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞI: 8/11/1995 gün ve Hz. 10114, E: 5224, İd: 352 sayılı iddianamesiyle; TCSG-26 Bot Komutanı sanık Dz.Kd.Ütğm. T.A. hakkında Trabzon 48. Piyade Tugay Komutanlığı Askeri Savcılığınca 19/10/1995 gün ve 1198-1198 sayıyla verilen görevsizlik kararında sayılan eylemleri tekrarlayarak, bu suretle adı geçen sanığın "memuriyet görevini kötüye kullanmak" ve "evrakta sahtekarlık" suçlarını işlediğini ileri sürerek, eylemlerine uyan TCY.nın 240, 80, 339/1, 80, 31 ve 33 maddeleri uyarınca cezalandırılması istemiyle kamu davası açılmıştır.

SAMSUN 2. AĞIR CEZA MAHKEMESİ: 24/6/1996 gün ve E: 1995/264, K: 1996/71 sayıyla; Birlik (Bot) Komutanı olan sanığa yüklenen "memuriyet görevini kötüye kullanmak", suçunun adli görevleriyle ilgili olmayıp idari göreviyle ilgili bulunduğundan, bu suçla ilgili dava dosyasının tefrikiyle askeri mahkemenin görevine giren suç nedeniyle mahkemenin görevsizliğine karar vermiş, temyiz edilmeyen karar kesinleşmiştir.

TRABZON 48. PİYADE TUGAY KOMUTANLIĞI ASKERİ MAHKEMESİ:

25/12/1996 gün ve 668-542 sayıyla; Sahil Güvenlik Komutanlığının İdari ve Adli Görevlerine İlişkin Tüzük'ün 2-A maddesinin 2 ve 3. bentlerinde; deniz araçlarında arama kontrol yapmak, yük belgelerini kontrol etmek gibi görevlerinin idari görevleri arasında sayıldığı, 2692 sayılı Yasa'nın 21. maddesinin (d) bendinde de; Sahil Güvenlik Komutanlığı personelinin idari hizmet ve görevlerinden dolayı işledikleri suçlarla ilgili olarak Memurin Muhakematı Yasası uyarınca işlem yapılacağının belirtildiğini ve olayda askerlik hizmet ve görevleriyle ilgili olarak işlenen bir suçun da söz konusu olmadığını belirterek görevsizlik kararı vermiş, karar temyiz edilmeyerek kesinleşmiştir.

Böylece, adli ve askeri yargı yerleri arasında, sanık Dz.Kd.Ütğm. T.A.'a yüklenen "memuriyet görevini kötüye kullanmak" suçu yönünden 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Yasa'nın 14. maddesinde öngörüldüğü biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğmuş, dosya; Trabzon 48. Piyade Tugay Komutanlığı Askeri Mahkemesi'nin 9/6/1997 gün ve 1996/668 sayılı yazısı ile Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığı'na gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Ceza Bölümü'nün Selçuk Tüzün'ün Başkanlığında, Üyeler: İrfan Kılınç, Teoman Üneri, Seydi Yetkin, Dr. Ferhat Ferhanoğlu, A. Necmi Özler ve Necmettin Özkan'ın katılımlarıyla yaptığı 5/12/1997 günlü toplantısında; Raportör-Hakim Sadi Büyükeren'in davanın çözümünde askeri yargı yerinin görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; İlgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Erdoğan Güneş ile Askeri Yargıtay Başsavcı Başyardımcısı Gürcan Gürdal'ın davanın çözümünün askeri yargının görev alanına girdiğine ilişkin sözlü ve yazılı açıklamaları dinlendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü: 353 sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu Ve Yargılama Usulü Yasası'nın "Askeri Mahkemelerin Görevleri" başlığını taşıyan 9. maddesinde "Askeri mahkemelerin görevleri asker kişilerin askeri olan suçları ile bunların asker kişiler aleyhine veya askeri mahallerde yahut askerlik hizmet ve görevleriyle ilgili olarak işledikleri suçlara bakmak" olarak sayılmıştır.

Askeri suç ise, öğretide ve uygulamada;

a) Unsurları ve cezalarının tamamı Askeri Ceza Yasası'nda yazılı olan, başka bir anlatımla Askeri Ceza Yasası dışında hiçbir ceza yasası ile cezalandırılmayan suçlar,

b) Unsurları kısmen Askeri Ceza Yasası'nda, kısmen diğer ceza yasalarında gösterilen suçlar,

c) Türk Ceza Yasası'na atıf suretiyle askeri suç haline getirilen suçlar olmak üzere, üç grupta mütalaa edilmektedir.

Olayda; Samsun Sahil Güvenlik Karadeniz Bölge Komutanlığına bağlı TCSG-26 Bot Komutanı olan sanık Dz.Kd.Ütğm. T.A.'ın göreviyle ilgili suç nedeniyle açılan kamu davasında olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğundan, yerine getirilen veya getirilmesi gereken görevin, idari görev olup olmadığı ve işlendiği ileri sürülen suçun askeri mahalde işlenip işlenmediğinin incelenmesi gerekmektedir. 9/7/1982 gün ve 2692 sayılı Sahil Güvenlik Komutanlığı Yasası'na dayanılarak hazırlanan, 7/8/1995 gün ve 18835 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Sahil Güvenlik Komutanlığının İdari ve Adli Görevlerine İlişkin Tüzük'ün "Liman Sınırları İçindeki ve Dışındaki İdari Görevler" başlığını taşıyan 2. maddesinin 1. fıkrasının (A) bendinin 2, 3 ve 4 nolu altbentlerinde; kaçak eşya, silah mühimmat patlayıcı ve uyuşturucu madde bulunduğundan kuşkullanılan deniz araçlarında veya araçlarındaki denk ve sandıklarda arama yapmak, Deniz araçlarına yanaşıp yük ve belgelerini incelemek, Gümrük idaresi bulunmayan kıyılarda kıyılara izinsiz yanaşan veya karayla yahut diğer deniz araçlarıyla ilişki kuran deniz araçlarında arama yapmak, yük ve belgelerini incelemek" düzenlemesi yer almaktadır.

Sanık; sahillerimizi, Liman ve Körfezlerimizi korumak, güvenliğini sağlamak, ulusal ve uluslararası hukuk kuralları uyarınca sahip olduğumuz denizlerde deniz yolu ile yapılan kaçakçılığı önlemek, izlemek ve suçlular hakkında gerekli işlemleri yapmak üzere görevli, Samsun Sahil Güvenlik Karadeniz Bölge Komutanlığına bağlı TCSG-26 Bot Komutanı olup, asker kişi kapsamındadır. Suç tarihlerinde yerine getirmekte olduğu görev ise; deniz araçlarının aranması ve kontrolleriyle sahillerimizin, Liman ve Körfezlerimizin güvenliğinin sağlanması olup, bu görev de Sahil Güvenlik Personelinin idari görevleri arasında sayılmaktadır.

2692 sayılı Sahil Güvenlik Komutanlığı Yasası'nın "Yargılama" başlığı altındaki 21. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendinin 1. alt bendinde; Sahil Güvenlik Komutanlığı personelinin, askeri mahaller dışında: idari hizmet ve görevlerinden doğan veya bu tür hizmet ve görevleri yaparken işledikleri suçlardan dolayı haklarında Memurin Muhakematı Hakkında Kanun ile 15/5/1930 tarih ve 1609 sayılı Bazı Cürümlerden Dolayı Memurlar ve Şerikleri Hakkında Takip Ve Muhakeme Usulüne Dair Kanun hükümlerine göre merkez memurlarına uygulanan esaslar uyarınca işlem yapılır" hükmü ile aynı bendin 3. alt bendinde; "Ceza ve Yargılama Usulü Kanunu yönünden Sahil Güvenlik Komutanlığının üsleri, yerleşme yerleri, yüzer ve uçar birlikleri askeri mahal; her türlü araç, gereç ve silahları askeri araç ve harp malzemesi sayılır" düzenlemesi yer almaktadır.

Açıklanan nedenlerle; sanığa yüklenen "memuriyet görevini kötüye kullanmak" suçunun, Sahil Güvenlik Komutanlığı Personelinin idari görevi sırasında, ancak, TCSG-26 Botundan çekilen mesajlar ve anılan Botda tutulan arama ve kontrol defterleri üzerinde, yani kısaca askeri mahal içinde işlendiğinin ileri sürülmesine göre, davanın askeri yargı yerinde görülmesi ve Trabzon 48. Piyade Tugay Komutanlığı Askeri Mahkemesi'nin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir.

SONUÇ : Anlaşmazlığın niteliğine göre davanın Askeri Yargı yerinde görülmesi gerektiğine bu nedenle Trabzon 48. Piyade Tugay Komutanlığı Askeri Mahkemesi'nin 25/12/1996 gün ve 668-542 sayılı görevsizlik kararının kaldırılmasına 5/12/1997 gününde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.