|
T.C. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ
ESAS NO : 2024/482 KARAR NO : 2024/541 KARAR TR : 02/12/2024 |
ÖZET: Davalı Kurumda danışma yönlendirme personeli olarak çalışan davacının, kadroya geçtikten sonra sürekli işçi statüsünde çalışmakta iken, 1 günlük yevmiye kesintisi ve hakkındaki disiplin soruşturması sonucunda başka yere naklen atanmasına ilişkin işlemin iptali istemiyle açılan davanın, ADLİ YARGI YERİNDE görülmesi gerektiği hk. |
K A R A R
Davacı : ****
Vekili : ****
Davalı : Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı
Vekili : ****
I. DAVA KONUSU OLAY
1.Davacı vekili, müvekkilinin davalı Bakanlığa bağlı Tokat Çocuk Evleri Koordinasyon Merkezi Müdürlüğünde danışma-yönlendirme personeli olarak çalışırken, 696 sayılı KHK ile 02/04/2018 tarihi itibariyle kadroya geçtiğini, iş saati bitmeden izinsiz olarak işi terkettiğinden bahisle, yürütülen soruşturma sonucunda hakkında İşyeri Disiplin Kurulunun 03/01/2022 tarih ve K.2021/1 sayılı kararıyla bir yevmiye kesintisi ile cezalandırılmasına ve 03/01/2022 tarih ve K.2021/69sayılı karar ile de işyeri değişikliğine karar verildiğini belirterek, iş yeri disiplin kurulu kararlarının iptali istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.
II. UYUŞMAZLIĞA İLİŞKİN BAŞVURU SÜRECİ
A.Adli Yargıda
2. Ankara 14. İş Mahkemesi 04/04/2023 tarih ve E.2022/328 K.2023/214 sayılı kararı ile; uyuşmazlığın esasını inceleyerek davanın kabulüne karar vermiş, bu karara karşı istinaf isteminde bulunulmuş, Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi 20/02/2024 tarih ve E.2023/3086, K.2024/538 sayılı kararı ile, dava konusu işlemlerinidari işlem olduğu gözetilmeksizin mahkemece davacının iş yeri değişikliği işleminin iptali ve eski işine iadesine karar verilmesi usul ve kanuna aykırı bulunmuş; HMK’nın 353/1-a.6 bendi gereğince, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, dosyanın davanın yeniden görülmesi için mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.
3. Ankara 14. İş Mahkemesi 21/03/2024 tarih ve E. 2024/199, K.2024/233 sayılı kararı (Kararın ilk sahifesinde, Karar tarihi olarak sehven 30/04/2024 yazılmıştır) ile, davacı hakkında verilen 03/01/2022 tarih ve K.2021/1 sayılı bir yevmiye kesintisi cezası ile cezalandırılması yönündeki disiplin kurulu kararının iptali işlemi, idari işlem olduğundan yargı yolunun caiz olmaması gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar vermiş, bu karar kesinleşmiştir. Kararın ilgili kısmı şöyledir:
"...Davacının davalı Bakanlığa bağlı Tokat Çocuk Evleri Koordinasyon Merkezi Müdürlüğü'nde danışma-yönlendirme personeli olarak çalışırken 696 sayılı KHK ile 02.04.2018 tarihi itibariyle kadroya geçtiğini, davalı tarafça müvekkil hakkında 03.01.2022 tarihli 2021/1 karar sayılı bir yevmiye kesintisi ile cezalandırılması önündeki iş yeri disiplin kurulu kararı ve oy çokluğu ile alınan 13.01.2022 tarihli 2021/69 karar sayılı naklen tayin kararı verildiğini, Tokat Çocuk Evleri Koordinasyon Merkezi Müdürlüğünün müvekkil ile ilgili olarak bir yevmiye kesintisi ile cezalandırılması yönündeki 03.01.2022 tarihli iş yeri disiplin kurulu kararının iptalini ve müvekkil ile ilgili 13.01.2022 tarihli naklen tayin kararına ilişkin işlemin geçersizliğine ve iptaline karar verilmesini talep ettiği görülmüştür.
Davalı Bakanlık vekili, iş disiplinine ve ahlakına uymayan, iş barışını bozan, çatışma zemini hazırlayan bu ve bunun gibi benzer davranışlar sebebiyle davacı hakkında şikayet dilekçesi verdiğini,bu dilekçe üzerine idari soruşturma başladığını ve muhakkik raporu doğrultusunda davacının bir yevmiye kesintisi ile cezalandırıldığını, verilen cezaya itiraz edilmesi üzerine Disiplin Kurulu toplanmış ve yapılan değerlendirmeler neticesinde, iş yeri barışını sağlamak ve görevin ifasındaki verimliliği artırmak adına davacının görev yeri değiştirildiğini, idare tarafından yapılan tüm işlemlerin usul ve yasaya uygun olduğunun iddia edildiği görülmüştür.
Davacının davalı bakanlığa ait Tokat Çocuk Evleri Koordinasyon Merkezi Müdürlüğü'nde danışma ve yönlendirme personeli olarak Türkiye Sağlık İşçileri Sendikası üyesi olup çalıştığı sırada davalı kurumca davacı hakkında 03/01/2022 ve 2021/1 Karar sayılı kararı ile yevmiye kesme cezası ile cezalandırılmasına, yine iş yeri disiplin kurulu kararı ile oy çokluğuyla 13/01/2022 tarih ve 2021/69 Karar sayılı karar ile madden tayinine karar verildiği anlaşılmıştır.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; Tokat valiliği Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğüne bağlı Tokat Çocuk Evleri Koordinasyon Merkezinde danışma ve yönlendirme personeli olarak çalışan davacı **** hakkında verilen 03/01/2022 tarihli 2021/1 Karar sayılı bir yevmiye kesintisi cezası ile cezalandırılması yönündeki disiplin kurulu kararının iptali işlemi idari işlem olduğundan yargı yolunun caiz olmaması nedeniyle mahkememizin görevsizliğine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-1-Mahkememizin GÖREVSİZLİĞİNE,
2)-Görevli mahkemenin ANKARA İDARE MAHKEMELERİ olduğuna..."
4. Davacı vekili bu kez, aynı istemle idariyargı yerinde dava açmıştır.
B. İdariYargıda
5. Ankara 10. İdare Mahkemesi 07/08/2024 tarih ve E.2024/1249, K.2024/1303 sayılı kararı ile; davacı vekilince sunulan 25/06/2024 tarihli dilekçede, yalnızca dosya gönderme talebi olduğu, davacı, davalı belirtilmediği, iptali istenen işlemin belirtilmediği, ve Mahkemeden her hangi bir talepte bulunulmadığı anlaşıldığından, dava dilekçesinin bu haliyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 3. maddesine uygun olmadığı gerekçesiyle dava dilekçesinin reddine karar vermiştir.
6. Davacı vekili yenilenen dava dilekçesinde; Tokat Valiliği Aile ve Sosyal Hizmetler bünyesinde çalışmakta olan müvekkili hakkında yapılan disiplin soruşturması sonucunda, 1 yevmiye kesinti cezası verilmesi ve işyeri değişikliği yapılmasına dair disiplin cezalarınıniptali isteminde bulunmuştur.
7. Ankara 10. İdare Mahkemesi 11/09/2024 tarih ve E.2024/1497 K.2024/1368 sayılı kararı ile, uyuşmazlığın, kamu görevlisinin görevle ilişkisinin kesilmesi sonucunu doğurmayan disiplin cezasına ilişkin olduğu, davacının Tokat Valiliği Aile ve Sosyal Hizmetler bünyesinde çalışmakta olduğu dikkate alındığında, uyuşmazlığın çözümünde 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 33 üncü maddesinin 3 üncü fıkrası uyarınca davacının halihazırda görev yaptığı yer olan Tokat ilindeki Tokat İdare Mahkemesinin yetkili olduğu gerekçesiyle, 2577 sayılı Kanun'un 14 üncü ve 15/1-a maddesi uyarınca davanın yetki yönünden reddine, dava dosyasının yetkili Tokat İdare Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.
8. Tokat İdare Mahkemesi 27/09/2024 Tarih 2024/982 sayılı kararı ile, davanın görüm ve çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu gerekçesiyle, 2247 sayılı Kanun'un 19. maddesi uyarınca görevli yargı yerinin belirlenmesi için dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine ve dosya incelemesinin bu konuda Uyuşmazlık Mahkemesince karar verilinceye kadar ertelenmesine karar vermiştir. Kararın ilgili kısmı şöyledir:
"...Uyuşmazlıkta, davacı ile idare arasında aktedilen hizmet akti (dosyada mevcut 01/04/2018 tarihli Belirsiz Süreli İş Sözleşmesi) ve Toplu İş Sözleşmesi uyarınca davalı idarece istihdam edilen davacının, anılan işyeri bünyesinde 4857 sayılı İş Kanunu'na tabi işçi (sürekli işçi-4/D) olarak çalıştığı, yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri uyarınca İş Kanunu'na göre işçi sayılan kimselerle işveren arasında iş akdinden veya İş Kanunu'na dayanan her türlü hak iddialarından doğan hukuk uyuşmazlıklarının görüm ve çözümünün iş mahkemelerinin yetkisinde bulunduğu açık olduğundan, Toplu İş Sözleşmesi hükümleri uygulanmak suretiyle davacı hakkında "1 yevmiye kesinti cezası" verilmesine ilişkin işlemin ve aynı olay nedeniyle yine Toplu İş Sözleşme hükümleri esas alınarak tesis edilen işyeri değişikliği kararının görüm ve çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu sonuç ve kanaatine varılmıştır.
Nitekim; Uyuşmazlık Mahkemesi'nin benzer bu konuda verdiği 21/10/2019 tarihli E:2019/372, K:2019/669 sayılı kararı da bu doğrultudadır.
Bakılan davanın, Ankara 14. İş Mahkemesi'nin 21/03/2024 tarih ve E:2024/199, K:2024/233 sayılı görevsizlik kararı üzerine 23/08/2024 kayıt tarihli dilekçeyle açıldığı, Ankara 14. İş Mahkemesi'nin bahse konu kararının da 25/06/2024 tarihinde kesinleştiği görüldüğünden, 2247 sayılı Kanun’un 19. maddesi uyarınca görevli yargı yerinin belirlenmesi için dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesi'ne gönderilmesi zorunluluğu doğmuştur..."
9. Tokat İdare Mahkemesince 2247 sayılı Kanun’un 19. maddesi uyarınca görevli yargı yerinin belirlenmesi için dava dosyaları Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmiştir.
III. İLGİLİ HUKUK
10. Anayasa’nın "Genel İlkeler" başlıklı 128. maddesi şöyledir:
“ Devletin, kamu iktisadi teşebbüsleri ve diğer kamu tüzelkişilerinin genel idare esaslarına göre yürütmekle yükümlü oldukları kamu hizmetlerinin gerektirdiği asli ve sürekli görevler, memurlar ve diğer kamu görevlileri eliyle görülür.
Memurların ve diğer kamu görevlilerinin nitelikleri, atanmaları, görev ve yetkileri, hakları ve yükümlülükleri, aylık ve ödenekleri ve diğer özlük işleri kanunla düzenlenir. (Ek cümle: 7/5/2010-5982/12 md.) Ancak, malî ve sosyal haklara ilişkin toplu sözleşme hükümleri saklıdır.
Üst kademe yöneticilerinin yetiştirilme usul ve esasları, kanunla özel olarak düzenlenir."
11. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun “İstihdam Şekilleri” başlıklı 4. maddesinin ilgili kısımları şöyledir:
"(Değişik: 30/5/1974 - KHK-12; Değiştirilerek kabul: 15/5/1975 - 1897/1 md.)
Kamu hizmetleri; memurlar, sözleşmeli personel, geçici personel ve işçiler eliyle gördürülür.
...
D) İşçiler:
(Değişik birinci cümle: 4/4/2007 - 5620/4 md.)
(A), (B) ve (C) fıkralarında belirtilenler dışında kalan ve ilgili mevzuatı gereğince tahsis edilen sürekli işçi kadrolarında belirsiz süreli iş sözleşmeleriyle çalıştırılan sürekli işçiler ile mevsimlik veya kampanya işlerinde ya da orman yangınıyla mücadele hizmetlerinde ilgili mevzuatına göre geçici iş pozisyonlarında altı aydan az olmak üzere belirli süreli iş sözleşmeleriyle çalıştırılan geçici işçilerdir. Bunlar hakkında bu Kanun hükümleri uygulanmaz.
... "
12. 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun, 01/10/2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 106. maddesi ile yürürlükten kaldırılan2. maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
"Bir hizmet akdine dayanarak bir veya birkaç işveren tarafından çalıştırılanlar bu Kanun'a göre sigortalı sayılırlar."
13. 506 sayılı Kanun'un "Uyuşmazlıkların Çözüm Yeri" başlıklı mülga 134. maddesi şöyledir:
"Bu Kanun'un uygulanmasından doğan uyuşmazlıklar, yetkili iş mahkemelerinde veya bu davalara bakmakla görevli mahkemelerde görülür."
14. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun "Tanımlar" başlıklı3. maddesinin ilgili kısmı şöyledir:
"Bu Kanunun uygulanmasında;
...
6) Sigortalı: Kısa ve/veya uzun vadeli sigorta kolları bakımından adına prim ödenmesi gereken veya kendi adına prim ödemesi gereken kişiyi,
...
ifade eder.
..."
15. 4857 sayılı İş Kanunu’nun "Amaç ve kapsam" başlıklı 1. maddesi şöyledir:
"Bu Kanunun amacı işverenler ile bir iş sözleşmesine dayanarak çalıştırılan işçilerin çalışma şartları ve çalışma ortamına ilişkin hak ve sorumluluklarını düzenlemektir.
Bu Kanun, 4 üncü Maddedeki istisnalar dışında kalan bütün işyerlerine, bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekillerine ve işçilerine faaliyet konularına bakılmaksızın uygulanır.
İşyerleri, işverenler, işveren vekilleri ve işçiler, 3 üncü maddedeki bildirim gününe bakılmaksızın bu Kanun hükümleri ile bağlı olurlar."
16. 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu’nun "Görev" başlıklı 5. maddesi şöyledir:
"(1) İş mahkemeleri;
a) 5953 sayılı Kanuna tabi gazeteciler, 854 sayılı Kanuna tabi gemiadamları, 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununa veya 11/1/2011 tarihli ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun İkinci Kısmının Altıncı Bölümünde düzenlenen hizmet sözleşmelerine tabi işçiler ile işveren veya işveren vekilleri arasında, iş ilişkisi nedeniyle sözleşmeden veya kanundan doğan her türlü hukuk uyuşmazlıklarına,
b) İdari para cezalarına itirazlar ile 5510 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesi kapsamındaki uyuşmazlıklar hariç olmak üzere Sosyal Güvenlik Kurumu veya Türkiye İş Kurumunun taraf olduğu iş ve sosyal güvenlik mevzuatından kaynaklanan uyuşmazlıklara,
c) Diğer kanunlarda iş mahkemelerinin görevli olduğu belirtilen uyuşmazlıklara, ilişkin dava ve işlere bakar."
IV. İNCELEME VE GEREKÇE
A. İlk İnceleme
17. Uyuşmazlık Mahkemesinin Kenan YAŞAR'ın Başkanlığında, Üyeler Nilgün TAŞ, Doğan AĞIRMAN, Eyüp SARICALAR, Ahmet ARSLAN, Mahmut BALLI ve Bilal ÇALIŞKAN’ın katılımlarıyla yapılan 02/12/2024 tarihli toplantısında;2247 sayılı Kanun'un 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre, İdare Mahkemesince anılan Kanun'un 19. maddesine göre başvuruda bulunulmuş olduğu, Mahkemece idari yargı dosyasının ekinde adli yargı dosyası ile birlikte Uyuşmazlık Mahkemesine gönderildiği ve usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından, görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.
B. Esasın İncelenmesi
18. Raportör-Hâkim Şerife ÖZDOĞAN'ın, davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan, ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Halil İbrahim ÇİFTÇİ ile Danıştay Savcısı Yakup BAL’ın davada adli yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra, gereği görüşülüp düşünüldü:
19. Dava, davalı bakanlığa bağlı Tokat Çocuk Evleri Koordinasyon Merkezi Müdürlüğü'nde danışma-yönlendirme personeli olarak çalışırken, 696 sayılı KHK ile 02/04/2018 tarihi itibariyle kadroya geçen davacı hakkında yapılan disiplin soruşturması sonucunda 1 yevmiye kesintisi ve işyeri değişikliği yapılmasına dair disiplin cezalarının iptaliistemiyle açılmıştır.
20. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 4. maddesinde; kamu hizmetlerinin memurlar, sözleşmeli personel ve işçiler eliyle gördürüleceği hükme bağlanmış olup, kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan işçilerin de geniş anlamda kamu görevlisi oldukları hususu içtihatlarla kabul edilmekle birlikte, bunlar hakkında bu Kanun hükümlerinin uygulanmayacağına işaret edilmek suretiyle, kamu kurum ve kuruluşlarında statü hukuku dışında kalan istihdam şekli de benimsenmiş olup, kamuda çalışan işçiler hakkında özel bir yasal düzenleme de öngörülmemiş bulunduğundan, bunların iş hukukuna tabi oldukları kuşkusuzdur.
21. Dava dosyasının incelenmesinden, Tokat Çocuk Evleri Koordinasyon Merkezi Müdürlüğü emrinde sürekli işçi (4/D) olarak görev yapan davacı hakkında "İş saati bitmeden izinsiz olarak işi terk etme" fiilini işlediği gerekçesiyle soruşturma başlatıldığı, soruşturma sonucunda Toplu İş Sözleşmesinin ekinde yer alan ceza cetvelinin 2. maddesi gereği Tokat Çocuk Evleri Koordinasyon Merkezi Müdürlüğü'nün 03/01/2022 tarihli 1 sayılı işlemi ile "1 yevmiye kesinti cezası" ile cezalandırılmasına karar verildiği, akabinde aynı eylemden dolayı İşyeri Disiplin Kurulunun 13/01/2022 tarihli 2021/69 sayılı işlemiyle yine Toplu İş Sözleşmesi hükümleri uyarınca işyeri değişikliğine (İl Müdürlüğüne bağlı başka bir kuruluşta çalıştırılmasına) karar verildiği, davacı tarafından "1 yevmiye kesinti cezası" ile tecziyesine yönelik 03/01/2022 tarihli 1 sayılı işlem ile işyeri değişikliğine yönelik 13/01/2022 tarihli 2021/69 sayılı işlemin iptaline karar verilmesi istemiyle dava açıldığı anlaşılmıştır .
22. Somut uyuşmazlıkta; davacı ile idare arasında aktedilen hizmet akdi (dosyada mevcut 01/04/2018 tarihli Belirsiz Süreli İş Sözleşmesi) ve Toplu İş Sözleşmesi uyarınca davalı idarece istihdam edilen davacının, anılan işyeri bünyesinde 4857 sayılı İş Kanunu'na tabi işçi (sürekli işçi-4/D) olarak çalıştığı, yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri uyarınca İş Kanunu'na göre işçi sayılan kimselerle işveren arasında iş akdinden veya İş Kanunu'na dayanan her türlü hak iddialarından doğan hukuk uyuşmazlıklarının görüm ve çözümünün iş mahkemelerinin yetkisinde bulunduğu, aksine bir düşüncenin, işverenin salt bir kamu kuruluşu olması nedeniyle, statü hukukuna tabi olmayan personeli hakkındaki tasarrufunun, idari işlem niteliğinde görülerek, özel hukuk alanına dahil bulunan uyuşmazlıkların da idari yargı denetimine tabi kılınması sonucunu doğuracağı açık olduğundan, Toplu İş Sözleşmesi hükümleri uygulanmak suretiyle davacı hakkında "1 yevmiye kesinti cezası" verilmesine ilişkin işlemin ve aynı olay nedeniyle yine Toplu İş Sözleşme hükümleri esas alınarak tesis edilen işyeri değişikliği kararının görüm ve çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu sonucuna varılmıştır.
23. Yukarıda belirtilen hususlar göz önünde bulundurularak, Tokat İdare Mahkemesince yapılan başvurunun kabulü ile Ankara 14. İş Mahkemesinin 21/03/2024 tarih ve E.2024/199, K.2024/233 sayılı görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.
V. HÜKÜM
Açıklanan gerekçelerle;
A. Davanın çözümünde ADLİ YARGININ GÖREVLİ OLDUĞUNA,
B. Tokat İdare Mahkemesinin BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile Ankara 14. İş Mahkemesinin 21/03/2024 tarih ve E.2024/199, K.2024/233 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA,
02/12/2024 tarihinde, OY BİRLİĞİYLE KESİN OLARAK karar verildi.
Başkan Vekili Üye Üye Üye
Kenan Nilgün Doğan Eyüp
YAŞAR TAŞ AĞIRMAN SARICALAR
Üye Üye Üye
Ahmet Mahmut Bilal
ARSLAN BALLI ÇALIŞKAN