OLAY : Sivil kişi sanık Mehmet Şah Duran'ın, 5.4.1993 günü, Cizre İlçesi Güzeller mevkiinde, Türkiye Cumhuriyeti ile Suriye Devleti arasında bulunan D-1 mıntıkasına izinsiz girdiği, böylece, birinci derece kara askeri yasak bölgesine izinsiz girdiği ileri sürülerek, eylemine uyan 2565 sayılı Askeri Yasak Bölgeler ve Güvenlik Bölgeleri Kanunu'nun 25/b. maddesi uyarınca cezalandırılması istemiyle Cizre Cumhuriyet Başsavcılığı'nın 13.7.1993 gün ve E: 1993/102, K: 1993/97 sayılı iddianamesiyle kamu davası açılmıştır.

Cizre Asliye Ceza Mahkemesi'nce, sanığın yüklenen eylem nedeniyle beraetine karar verilmiş, Yargıtay 7. Ceza Dairesi, yüklenen suçtan yargılama görevinin Askeri Ceza Kanunu'nun 57 ve 353 sayılı Yasa'nın 11/A. maddeleri uyarınca askeri yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle kararı bozmuştur.

CİZRE ASLİYE CEZA MAHKEMESİ: 2.11.1999 gün ve E: 1999/177, K: 1999/118 sayıyla; bozma ilamında yazılı hususları tekrar ederek, sanığın 2565 sayılı Yasa'nın 25/b. maddesi uyarınca askeri yargı yerinde yargılanması gerektiği gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, kararın temyiz edilmeyerek kesinleşmesi üzerine, dava dosyası, 2. Taktik Hava Kuvveti Komutanlığı Askeri Mahkemesi'ne gönderilmiştir.

2. TAKTİK HAVA KUVVETİ KOMUTANLIĞI ASKERİ MAHKEMESİ: 21.12.1999 gün ve E: 1999/1360, K: 1999/753 sayıyla; dosya kapsamına göre, sanığın amacının avlanmak olduğu, bu nedenle askeri güvenlik bölgesine girdiği ve yakalandığı, bu durumda eyleminin 2565 sayılı Yasa'nın 25/b. maddesinde düzenlenen suçu oluşturacağı gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, kararın temyiz edilmeyerek kesinleşmesi üzerine, dava dosyası, 2. Taktik Hava Kuvveti Komutanlığı Askeri Savcılığı'nca, Mahkememize gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Ceza Bölümünün, Ali HÜNER'in Başkanlığında, Üyeler; Cengiz ERDOĞAN, Refik DİZDAROĞLU, Keskin KAYLAN, Necmettin ÖZKAN, Recep SÖZEN, Ahmet ALKIŞ'ın katılımlarıyla yapılan 16.4.2001 günlü toplantısında, Raportör-Hakim G. Fatma BÜYÜKEREN'in, davanın çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mustafa EKİNCİ ile Askeri Yargıtay Başsavcı Yardımcısı Kıymet AYYILDIZ'ın, davanın çözümünün adli yargının görev alanına girdiğine ilişkin yazılı ve sözlü açıklamaları dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

USULE İLİŞKİN İNCELEME:

Yapılan incelemede, usule ilişkin işlemlerde 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş Ve İşleyişi Hakkında Kanun'da belirtilen süre ve biçim yönünden bir eksiklik görülmemiştir. Askeri ve adli yargı yerleri arasında Yasa'nın 14. maddesinde öngörüldüğü biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğmuştur. Esasa ilişkin inceleme yapılmasına oybirliği ile karar verilmiştir.

ESASA İLİŞKİN İNCELEME:

353 sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu Ve Yargılama Usulü Kanunu'nun "Askeri Mahkemelerin Görevleri" başlığı altında düzenlenen İkinci Bölümünde yer alan "Genel Görev" başlıklı 9. maddesinde; "Askeri Mahkemeler Kanunlarda aksi yazılı olmadıkça asker kişilerin askeri olan suçları ile bunların asker kişiler aleyhine veya askeri mahallerde yahut askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevlidirler" denilmektedir.

"Askeri suç" ise, öğretide ve uygulamada;

a) Unsurları ve cezalarının tamamı Askeri Ceza Kanunu'nda yazılı olan, başka bir anlatımla, Askeri Ceza Kanunu dışında hiçbir ceza yasası ile cezalandırılmayan suçlar,

b) Unsurları kısmen Askeri Ceza Kanunu'nda, kısmen diğer ceza yasalarında gösterilen suçlar,

c) Türk Ceza Kanunu'na atıf suretiyle askeri suç haline dönüştürülen suçlar, olmak üzere üç grupta mütalaa edilmektedir.

Olumsuz görev uyuşmazlığına konu kamu davasında, görevsizlik kararı veren adli yargı yerince, sanığa yüklenen suçun, 1632 sayılı Yasa'nın 57. maddesi uyarınca "askeri suç" olduğu gerekçesine yer verilmiş ise de; olay kısmında ve yerel mahkemelerin görevsizlik kararlarında belirlendiği üzere, yüklenen eylem "birinci derece askeri yasak bölgesine girmek"ten ibarettir. Bu suçun da askeri bir suç olmadığı, askeri bir suça da bağlı bulunmadığı kuşkusuzdur.

Olayda, 353 sayılı Yasa'nın asker olmayan kişilerin askeri mahkemelerde yargılanma koşullarını belirleyen 11. maddesi ve benzer düzenlemenin yer aldığı 1632 sayılı Askeri Ceza Yasası'nın Ek-6. maddesinde yazılı koşullarında bulunmaması nedeni ile davanın adli yargı yerinde çözümlenmesi, bu nedenle Cizre Asliye Ceza Mahkemesinin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir.

SONUÇ : Anlaşmazlığın niteliğine göre, davanın çözümünde ADLİ YARGI yerinin görevli olduğuna, bu nedenle Cizre Asliye Ceza Mahkemesi'nin 2.11.1999 günlü, E: 1999/177, K: 1999/118 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 16.4.2001 günü KESİN OLARAK OYBİRLİĞİ ile karar verildi.