Ceza Bölümü         1999/17 E.  ,  1999/17 K.
"İçtihat Metni"Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığınca hazırlanmıştır. İzinsiz olarak kopyalanması ve dağıtılması hukuki sorumluluk gerektirir.

            Davacı        : K.H.

            Mağdurlar   : 1-İ.B.

                                  2-U.D.

            Sanık          : E.Y.

O L A Y    : Bergama 1. P. Tb. 1. Bl. Komutanlığı emrinde görevli P. Er sanık E.Y.’ın 17.9.1994 günü, aynı Komutanlık emrinde görevli P.Er mağdurlar İ.B. ve U.D. ile koğuş girişinde el şakası yaparlarken aralarında çıkan kavga sonunda, cebinden çıkarttığı jiletle “gece uyurken sizi keseceğim, dilim dilim doğrayacağım” demek suretiyle silahla tehdit suçunu işlediği ileri sürülerek eylemine uyan Türk Ceza Yasası’nın 191. maddesinin iki kez tatbiki ile cezalandırılması istemiyle Ege Ordu Komutanlığı Askeri Savcılığı’nın 15.11.1994 gün ve 1315-941 sayılı iddianamesiyle kamu davası açılmıştır.

EGE ORDU KOMUTANLIĞI ASKERİ MAHKEMESİ: 5.8.1996 gün ve 143-440 sayıyla; sanığa yüklenen suçun askeri suç olmaması ve askeri bir suça bağlı bulunmaması, yargılama sırasında sanığın terhis edilmesiyle askeri mahkemede yargılanmasını gerektiren ilginin de kesilmiş olması nedeniyle sanığı yargılama görevinin adli yargıya ait bulunduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, temyiz edilmeyen karar kesinleşmiştir.

BERGAMA ASLİYE CEZA MAHKEMESİ: 23.9.1997 gün ve 213-416 sayıyla; 353 sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu Ve Yargılama Usulü Yasası’nın 4191 sayılı Yasa ile değişik 17. maddesi uyarınca askeri mahkemenin görevinin sona ermediği gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, karar temyiz edilmeyerek kesinleşmiştir.

Böylece, askeri ve adli yargı yerleri arasında 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş Ve İşleyişi Hakkında Yasa'nın 14. maddesinde öngörüldüğü  biçimde, olumsuz görev uyuşmazlığı doğmuş, dosya, kendisine gelmekle Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’nın 21.4.1999 gün ve 1230 sayılı yazısı ile  Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığı’na gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE : Uyuşmazlık Mahkemesi Ceza Bölümünün, Mustafa Bumin'in Başkanlığında, Üyeler; Teoman Üneri, Zeki Aslan, Seydi Yetkin, Ferhat Ferhanoğlu, M. Münip Emre, A. Necmi Özler'in katılımlarıyla yapılan  18.6.1999 günlü toplantısında, Raportör-Hakim G. Fatma Büyükeren'in davanın çözümünde askeri yargı yerinin görevli olduğu yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mustafa Ekinci  ile Askeri Yargıtay Başsavcı Yardımcısı İrfan Yılmazlar  'ın davanın çözümünün askeri yargının görev alanına girdiğine ilişkin yazılı ve sözlü açıklamaları dinlendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

353 sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu Ve Yargılama Usulü Yasası'nın "Askeri Mahkemelerin Görevleri" başlığı altında düzenlenen İkinci Bölümünde yer alan "Genel Görev" başlıklı 9. maddesinde; "Askeri Mahkemeler Kanunlarda aksi yazılı olmadıkça asker kişilerin askeri olan suçları ile bunların asker kişiler aleyhine veya askeri mahallerde yahut askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevlidirler" denilmektedir.       

 "Askeri suç" ise, öğretide ve uygulamada;

            a) Unsurları ve cezalarının tamamı Askeri Ceza Yasası'nda yazılı olan, başka bir anlatımla, Askeri Ceza Yasası dışında hiçbir ceza yasası ile cezalandırılmayan suçlar,

            b) Unsurları kısmen Askeri Ceza Yasası'nda kısmen diğer ceza yasalarında gösterilen suçlar, 

            c) Türk Ceza Yasası'na atıf suretiyle askeri suç haline dönüştürülen suçlar, olmak üzere üç grupta mütalaa edilmektedir.       

Aynı Yasa’nın 13.10.1996 gün ve 22786 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 4191 sayılı Yasa’yla değişik 17. maddesinde; “askeri mahkemelerde yargılanmayı gerektiren ilginin kesilmesi, daha önce işlenen suçlara ait davalara bu mahkemelerin bakma görevini değiştirmez. Ancak suçun askeri bir suç olmaması askeri bir suça bağlı bulunmaması ve sanık hakkında kamu davası açılmamış olması halinde askeri mahkemenin görevi sona erer” denilmektedir.

Olayda, asker kişi sanık hakkında asker kişiye karşı, askeri mahalde işlendiği ileri sürülen suç nedeniyle askeri mahkemede 15.11.1994 günü kamu davası açılmıştır. Sonradan yargılama sırasında da 28.2.1995 günü sanık terhis edilmiştir. Askeri mahkemenin görevsizlik kararı gerekçesinde, sanığın terhis edilmesiyle askeri mahkemede yargılanmasını gerektiren ilginin kesilmiş olduğundan söz edilmekte ise de; sanığın asker kişi olduğu sırada işlediği iddia edilen suç nedeniyle aynı kimliği taşıdığı sırada kamu davası askeri mahkemede açılmış bulunduğundan 353 sayılı Yasa’nın değişik 17. maddesi hükmü karşısında, davanın askeri mahkemede çözümlenmesi, bu nedenle Ege Ordu Komutanlığı Askeri Mahkemesi’nin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir.

S O N U Ç : Anlaşmazlığın niteliğine göre, davanın askeri yargı yerinde görülmesi gerektiğine, bu nedenle Ege Ordu Komutanlığı Askeri Mahkemesi’nin 5.8.1996 gün ve 143-440 sayılı görevsizlik kararının kaldırılmasına 18.6.1999 gününde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.