Ceza Bölümü         2005/7 E.  ,  2005/15 K.
"İçtihat Metni"Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığınca hazırlanmıştır. İzinsiz olarak kopyalanması ve dağıtılması hukuki sorumluluk gerektirir.

Davacı           : K.H.

 Sanık             : V.Y.             

            O L A Y          : Çanakkale 3. Deniz U/S Tb. Komutanlığı emrinde görevli sanık Dz. Ütğm. V.Y.'nın, izinde bulunduğu 22.8.1999 günü, Türkoğlu ilçesinde kız kardeşinin düğününde bulunduğu sırada, kendisine ait silahı N.E. isimli şahsa vererek havaya ateş ettirdiği, olaya müdahale etmek isteyen polis memurlarının önüne geçerek N.E. isimli şahsın ve silahın olay yerinden kaçırılmasına neden olduğu, "ben üsteğmenim, bu işi bildirmeyin, burada bitirelim, kapatalım" dediği ve polis memurunun kolundan tutarak "terbiyesizlik yapmayın" şeklinde hakaret ettiği, bu arada silahın kendisine ait olduğunu, kız kardeşinin düğününde ateş etmesine karışamayacağını söylediği, böylece, resmi görevli memura mukavemet ve hakaret suçlarını işlediği ileri sürülerek, eylemine uyan Türk Ceza Kanunu'nun 266/2, 258/1-3. maddeleri uyarınca cezalandırılması istemiyle Türkoğlu Cumhuriyet Başsavcılığı’nın 22.8.1999 gün ve E:1999/179, K:1999/98 sayılı iddianamesiyle kamu davası açılmıştır.

                       TÜRKOĞLU ASLİYE CEZA MAHKEMESİ: 1.5.2002 gün ve E:2002/90, K:2002/45 sayıyla; iddianame içeriğinde açıkça olay günü, sanığın kendisine görevi nedeni ile tevdi edilen silahı N.E. isimli kişiye vererek havaya ateş ettirdiğinin anlatıldığı, bu eylemin görevi kötüye kullanmak suçunu oluşturduğu, bu nedenle bu suç nedeniyle davanın ayrılarak ayrı bir esasa kaydedildiği açıklanarak, asker kişi olması sebebiyle görevi kötüye kullanmak suçundan yargılama görevinin askeri yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, temyiz edilmeyen karar kesinleşerek, dava dosyası, 6. Kolordu Komutanlığı Askeri Mahkemesi'ne gönderilmiştir.

                       6. Kolordu Komutanlığı Askeri Mahkemesi’nce,  olayda kullanılan silahın sanığın şahsi tabancası olduğu ve eylemlerin askeri hizmetle bağlantısının bulunmadığı, sanığa yüklenen eylemlerin, görevli memura mukavemet ve hakaret suçunu oluşturduğu bu suçların da askeri bir suç olmadığı, askeri bir suça bağlı bulunmadığı, asker kişiye karşı veya askeri mahalde yahut askeri hizmetle ilgili olarak da işlenmediği gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmesi üzerine, Mahkememize gönderilen dava dosyasında, Uyuşmazlık Mahkemesi 23.6.2003 gün ve E:2003/26, K:2003/26 sayılı kararı ile Türkoğlu Cumhuriyet Başsavcılığı’nca 22.8.1999 gün ve 1999/179-98 sayılı iddianame ile açılan “resmi görevli memura mukavemet ve hakaret” suçları ile ilgili kamu davasının ayrı bir esasta kayıtlı olup yürütülmekte olduğu, bu dava nedeniyle herhangi bir  görevsizlik kararının verilmediği, askeri yargı yerince görevsizlik kararı verilmeyen ve kendisine gönderilmeyen halen adli yargı yerinde derdest bulunan “resmi görevli memura mukavemet ve hakaret” suçu nedeniyle açılan kamu davası hakkında görevsizlik kararı verildiği, böylece, aynı kamu davasına ilişkin olarak verilmiş görevsizlik kararları bulunmadığından 2247 sayılı Yasa’nın 14. maddesinde belirtilen biçimde oluşmuş görev uyuşmazlığı bulunmadığından aynı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca başvurunun reddine karar vermiş dava dosyası, 6. Kolordu Komutanlığı Askeri Mahkemesi’ne gönderilmiştir. 

            6. Kolordu Komutanlığı Askeri Mahkemesi sanığın olay tarihinde TCSG.86 Komutanlığı emrinde görevli olduğu gerekçesiyle, yetkisizlik kararı vermiş, dava dosyası, Kuzey Deniz Saha Komutanlığı Askeri Mahkemesi’ne gönderilmiştir. 

            KUZEY DENİZ SAHA KOMUTANLIĞI ASKERİ MAHKEMESİ: 30.11.2004 gün ve E:2004/1091, K:2004/751 sayıyla; sanığın olay tarihinde izinli olup, herhangi bir görev icra etmediği, yüklenen eylemin Türk Ceza Kanunu’nda düzenlenen “meskun mahalde silah atma” suçuna azmettirmek suçunu oluşturabileceği, 353 sayılı Yasa’nın 9. maddesinde belirtilen hususların olayda mevcut olmadığı açıklanarak yargılama görevinin adli yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, kararın temyiz edilmeyerek kesinleşmesi üzerine, dava dosyası, Kuzey Deniz Saha Komutanlığı Askeri Savcılığı'nca, Mahkememize gönderilmiştir. 

İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Ceza Bölümünün, Cafer ŞAT’ın  Başkanlığında, Üyeler; Süleyman ÖZCAN, Hamdi Yaver AKTAN, Muvaffak TATAR, Recep SÖZEN, Hasan DENGİZ, M. Sadık LİMAN’ın  katılımlarıyla yapılan 7.3.2005 günlü toplantısında;

I-İLK İNCELEME : Her ne kadar iki ayrı  yargı yerince verilmiş ve kesinleşmiş görevsizlik kararları mevcut ise de, görevsizlik  kararlarına konu eylem nedeniyle sanık hakkında açılmış bir kamu davası bulunmadığı anlaşılmakla birlikte görevsizlik kararlarına konu eylem hakkında gereğinin yapılması için esasa ilişkin inceleme yapılmasına oybirliği ile karar verilmiştir.

II-ESASIN İNCELENMESİ :Raportör-Hakim G.Fatma BÜYÜKEREN’in, görevsizlik kararlarına konu eylem nedeniyle sanık hakkında açılmış bir kamu davası bulunmadığı, Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu’nun 259. ve 353 sayılı Yasa’nın 167. maddesinde belirtilen koşulların da gerçekleşmemiş olması nedeniyle 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca başvurunun reddine karar verilmesi gerektiği  yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Ahmet BEŞİNCİ ile Askeri Yargıtay  Başsavcı  Yardımcısı Haluk ZEYBEL’in, açılmamış davada gereğinin yapılması için adli yargı yerinin görevli olduğuna ilişkin yazılı ve sözlü açıklamaları dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ: 

            Dosyanın incelenmesinden, iddianame içeriğinde, asker kişi sanık V.Y.'nın, olay günü, (dosya içinde bulunan belgeden anlaşıldığı üzere) teçhizat (beylik) silahı olarak kendisine verilen silahı, N.E. isimli şahsa havaya ateş etmesi için verdiğinin anlatıldığı, ancak sanığın bu eylemi hakkında herhangi bir dava açılmadığı, Türkoğlu Cumhuriyet Başsavcılığı’nın 22.8.1999 gün ve 409 sayılı ayırma kararı ile, bu eylemden  dolayı soruşturmanın ayrı bir hazırlık numarası üzerinden yürütülmesine karar verildiği, sözü edilen hazırlık soruşturması incelendiğinde, N.E. hakkında “meskun yerde silah atmak” suçundan takipsizlik kararı verildiği, ancak sanık hakkında herhangi bir işlem yapılmadığı anlaşılmaktadır. 

            Duruşma tutanaklarının incelenmesi sonucu, sanık hakkında olumsuz görev uyuşmazlığına konu eylemlerinin Türk Ceza Kanunu’nun 240. maddesine uygun olup kamu davası açılması için Cumhuriyet Başsavcılığı’na  suç duyurusunda bulunulduğu, daha sonra, verilen ara kararından vazgeçilerek sanığın Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu’nun 258. maddesi uyarınca ek savunmasının alındığı, davanın yeni bir esasa kaydedilerek, görevsizlik kararı  verildiği görülmüştür. 

            Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu’nun 258. maddesi hükmüne göre, sanığın iddianamede anlatılan eylemi nedeniyle kamu davasının açılması, ancak yargılama sırasında açılan kamu davasına konu suçun niteliğinin değişmesi halinde maddede belirtilen koşullar gerçekleştiği takdirde sanığa ek savunma hakkı verileceği açıktır. Olayda sanık hakkında iddianamede anlatılmakla birlikte “meskun mahalde silah atma”  suçuna azmettirmek ya da “görevi kötüye kullanmak” suçundan açılmış bir kamu davası bulunmamaktadır. 

            Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu’nun 259., 353 sayılı Yasa’nın  167. maddelerinde ise, sanığın yargılama sırasında bir başka suçunun ortaya çıkması durumunda yapılacak işlemler düzenlenmektedir. Somut olayda, bu maddelerde belirtilen koşulların hiç birine uyulmadığı ve maddelerde belirtilen hususlara aykırı olacak biçimde karar verildiği anlaşılmaktadır. 

            Açıklanan nedenlerle, her ne kadar iki ayrı  yargı yerince verilmiş ve kesinleşmiş görevsizlik kararları mevcut ise de, görevsizlik  kararlarına konu eylem nedeniyle sanık hakkında açılmış bir kamu davası bulunmadığı, başka bir anlatımla açılmamış davada görevsizlik kararı verilmiş olduğundan verilen görevsizlik kararları yok hükmünde olup, gereğinin yapılması için adli yargı yerince verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir. 

SONUÇ         : Açılmamış davada verilen Türkoğlu Asliye Ceza Mahkemesi’nin 1.5.2002 günlü ve E:2002/90, K:2002/45 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRIL-MASINA, 7.3.2005 günü OYBİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.