Ceza Bölümü         2001/75 E.  ,  2001/70 K.
"İçtihat Metni"Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığınca hazırlanmıştır. İzinsiz olarak kopyalanması ve dağıtılması hukuki sorumluluk gerektirir.

            Davacı           : K.H.

            Sanık             : İ.K. 

            O L A Y          : Sivil kişi sanık İ.K.'ın, 26.11.1998 günü, Gölcük subay orduevi önünde, teknesi ile avlandığı, böylece, askeri yasak bölgesine izinsiz girmek suçunu işlediği ileri sürülerek, eylemine uyan Askeri Yasak Bölgeler Ve Güvenlik Bölgeleri Kanunu'nun 26. maddesi uyarınca cezalandırılması istemiyle Gölcük Cumhuriyet Başsavcılığı'nın 7.12.1998 gün ve E:1998/1282, K:1998/918 sayılı iddianamesiyle kamu davası açılmıştır. 

            GÖLCÜK ASLİYE CEZA MAHKEMESİ: 23.6.1999 gün ve E:1998/994, K:1999/686 sayıyla; sanığa yüklenen eylemin Türk Ceza Kanunu'nun 135. maddesinde düzenlenen suçu oluşturabileceği, bu suçun da Askeri Ceza Kanunu'nun 57. maddesi uyarınca askeri suç olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, temyiz edilmeyen karar kesinleşerek, dava dosyası, Donanma Komutanlığı Askeri Mahkemesi'ne gönderilmiştir. 

            DONANMA KOMUTANLIĞI ASKERİ MAHKEMESİ: 6.2.2001 gün ve E:2001/71, K:2001/8 sayıyla; dosya kapsamına göre, sanığın amacının balık avlamak olduğu, bu amaçla deniz askeri yasak bölgesine girdiği ve yakalandığı, böylece eyleminin 2565 sayılı Yasa'nın 26. maddesinde düzenlenen suçu oluşturduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, kararın temyiz edilmeyerek kesinleşmesi üzerine, dava dosyası, Donanma Komutanlığı Askeri Savcılığı'nca, Mahkememize gönderilmiştir. 

İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Ceza Bölümünün, Ali HÜNER’in Başkanlığında, Üyeler; Cengiz ERDOĞAN, Refik DİZDAROĞLU, Keskin KAYLAN, Necmettin ÖZKAN, Recep SÖZEN, Ahmet ALKIŞ' ın  katılımlarıyla yapılan 11.6.2001 günlü toplantısında, Raportör-Hakim G. Fatma BÜYÜKEREN’ in, davanın çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mustafa EKİNCİ ile Askeri Yargıtay Başsavcı Yardımcısı Cemil KAYILIOĞLU'nun, davanın çözümünün adli yargının görev alanına girdiğine ilişkin yazılı ve sözlü açıklamaları dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ

USULE İLİŞKİN İNCELEME:

            Yapılan incelemede, usule ilişkin işlemlerde 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş Ve İşleyişi Hakkında Kanun’da belirtilen süre ve biçim yönünden bir eksiklik görülmemiştir. Askeri ve adli yargı yerleri arasında Yasa'nın 14. maddesinde öngörüldüğü biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğmuştur. Esasa ilişkin inceleme yapılmasına oybirliği ile karar verilmiştir.

ESASA İLİŞKİN İNCELEME:

 353 Sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu Ve Yargılama Usulü Kanunu’nun  "Askeri Mahkemelerin Görevleri" başlığı altında düzenlenen İkinci Bölümünde yer alan "Genel Görev" başlıklı 9. maddesinde; "Askeri Mahkemeler Kanunlarda aksi yazılı olmadıkça asker kişilerin askeri olan suçları ile bunların asker kişiler aleyhine veya askeri mahallerde yahut askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevlidirler" denilmektedir.

            "Askeri suç" ise, öğretide ve uygulamada;

            a) Unsurları ve cezalarının tamamı Askeri Ceza Kanunu’nda yazılı olan, başka bir anlatımla, Askeri Ceza Kanunu dışında hiçbir ceza yasası ile cezalandırılmayan suçlar,

            b) Unsurları kısmen Askeri Ceza Kanunu’nda kısmen diğer ceza yasalarında gösterilen suçlar, 

            c) Türk Ceza Kanunu’na atıf suretiyle askeri suç haline dönüştürülen suçlar, olmak üzere üç grupta mütalaa edilmektedir. 

            Olumsuz görev uyuşmazlığına konu kamu davasında, görevsizlik kararı veren adli yargı yerince, sanığa yüklenen suçun 1632 sayılı Yasa'nın 57. maddesi uyarınca yapılan atıf suretiyle "askeri suç" kapsamında olduğu gerekçesine yer verilmiş ise de; olay kısmında ve yerel mahkemelerin görevsizlik kararlarında belirlendiği üzere yüklenen eylem "askeri yasak bölgeye girmek" ten ibarettir. Bu suçun da askeri bir suç olmadığı, askeri bir suça bağlı bulunmadığı kuşkusuzdur. 

Olayda 353 sayılı Yasa'nın asker olmayan kişilerin askeri mahkemelerde yargılanma koşullarını belirleyen 11. maddesi ve benzer düzenlemenin yer aldığı 1632 sayılı Askeri Ceza Kanunu’nun  Ek-6. maddesinde yazılı koşulların da bulunmaması nedeni ile davanın adli yargı yerinde çözümlenmesi, bu nedenle Gölcük Asliye Ceza Mahkemesinin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir. 

SONUÇ: Anlaşmazlığın niteliğine göre, davanın çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğuna, bu nedenle Gölcük Asliye Ceza Mahkemesi'nin 23.6.1999 günlü, E:1998/994, K:1999/686 sayılı görevsizlik kararının kaldırılmasına, 11.6.2001 günü kesin olarak oybirliği ile karar verildi.