OLAY : Van İl Merkez Jandarma Komutanlığında görevli Jandarma Er sanık A.D. ile Kıbrıs Türk Barış Kuvvetleri Güngör Komd. Tb. K.lığında görevli P. Komd. Er sanık H.B.'ın Samsun İlinde izinde bulundukları ve asker olmayan (sivil) kişi sanık A.İ.'ye ait otomobille 2.12.1996 günü saat 20.00'de İl merkezinde gezdikleri sırada taksi beklemekte olan yabancı uyruklu iki mağdureyi terminale götürmek üzere otomobile aldıkları, terminalden farklı bir istikamete götürerek ıssız bir arazide zorla ırzlarına geçerek 67,000,000.- TL. para ile yüzük ve altınlarını aldıkları ileri sürülerek sanıkların ayrı ayrı TCY.nın 429/1, 416/1, 497/2, 31, 33, 40. maddeleri uyarınca cezalandırılmaları istemiyle Samsun Cumhuriyet Başsavcılığı'nın 10.12.1996 gün ve 6406-412 sayılı iddianamesiyle kamu davası açılmıştır.

SAMSUN 1. AĞIR CEZA MAHKEMESİ: 18.12.1996 gün ve 337-271 sayıyla; sanıklara yüklenen suçlar nedeniyle, açılan kamu davasını çözümleme görevinin 1632 sayılı Askeri Ceza Yasası'nın 152. ve 353 sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulü Yasası'nın 12.maddesi uyarınca Askeri Mahkemeye ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, karar temyiz edilmeyerek kesinleşmiştir.

VAN 21. JANDARMA SINIR TÜMEN KOMUTANLIĞI ASKERİ MAHKEMESİ:

24.9.1997 gün ve 420-487 sayıyla;

1) Sanıkların reşit kadınları zorla kaçırıp alıkoymak ve zorla ırza geçmek suçlarını işlediklerine dair yeterli ve inandırıcı delil bulunmadığı anlaşıldığından yüklenen bu suçlardan beraetlerine,

2) Sanıklara yüklenen yağma suçunun askeri bir suç olmadığı, askeri mahalde ve askeri hizmet ve görevleriyle de ilgisi bulunmadığı gerekçesiyle mahkemenin görevsizliğine karar vermiş, temyiz edilmeyen karar kesinleşmiştir. Böylece, adli ve askeri yargı yerleri arasında tüm sanıklara yüklenen "yağma" suçu yönünden 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Yasa'nın 14.maddesinde öngörüldüğü biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğmuş, dosya Van 21. Jandarma Sınır Tümen Komutanlığı Askeri Mahkemesi'nin 18.12.1997 gün ve 420 sayılı yazısı ile Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığı'na gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Ceza Bölümünün, Mustafa Bumin'in Başkanlığında, Üyeler: Teoman Üneri, Casim Yılmaz, Seydi Yetkin, Fahrettin Demirağ, Dr. Ferhat Ferhanoğlu ve A. Necmi Özler'in katılımlarıyla yapılan 3.7.1998 günlü toplantıda, Raportör-Hakim G. Fatma Büyükeren'in davanın çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Erdoğan Güneş ile Askeri Yargıtay Başsavcı Yardımcısı İrfan Yılmazlar'ın davanın çözümünün adli yargının görev alanına girdiğine ilişkin yazılı ve sözlü açıklamaları dinledikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

353 sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulü Yasası'nın "Askeri Mahkemelerin Görevleri" başlığını taşıyan 9. maddesinde; "Askeri mahkemelerin görevleri, asker kişilerin askeri olan suçları ile bunların asker kişiler aleyhine veya askeri mahallerde yahut askerlik hizmet ve görevleriyle ilgili olarak işledikleri suçlara bakmak" olarak sayılmıştır.

Askeri suç ise, öğretide ve uygulamada;

a) Unsurları ve cezalarının tamamı Askeri Ceza Yasası'nda yazılı olan; başka bir anlatımla, Askeri Ceza Yasası dışında hiçbir ceza yasası ile cezalandırılmayan suçlar,

b) Unsurları kısmen Askeri Ceza Yasası'nda, kısmen diğer ceza yasalarında gösterilen suçlar,

c) Türk Ceza Yasası'na atıf suretiyle, askeri suç haline getirilen suçlar, olmak üzere üç grupta mütalaa edilmektedir.

Her ne kadar asker ve sivil kişi sanıklara yüklenen "reşit kadını zorla kaçırıp alıkoymak ve ırza geçmek" suçları yönünden beraet kararı verilerek aynı sanıklara yüklenen yağma suçu bakımından suçlar arasındaki bağlantı ortadan kalkmış ise de aynı sanıkların yağma suçunu birlikte işlediklerinin iddia edilmesi karşısında bir suçta sıfatları ne olursa olsun birkaç sanık bulunması durumu sözkonusu olduğundan 353 sayılı Yasa'nın 12. maddesi uyarınca ayrıca inceleme yapılması gerekmektedir. Anılan Yasa'nın müşterek suçlar başlıklı 12. maddesinde "Askeri mahkemelere ve adliye mahkemelerine tabi kişiler tarafından bir suçun müştereken işlenmesi halinde eğer suç Askeri Ceza Yasası'nda yazılı bir suç ise sanıkların yargılanmaları askeri mahkemelere; eğer suç Askeri Ceza Yasası'nda yazılı olmayan bir suç ise adliye mahkemelerine aittir" hükmü yer almaktadır.

Sanıklara yüklenen TCY.nın 497/2. maddesine ilişkin "yağma" suçu 1632 sayılı Askeri Ceza Yasası'nın kapsamına giren suçlardan olmadığı gibi, atıf suretiyle anılan Yasa'nın kapsamına alınan suçlardan da değildir. Açıklanan nedenlerle, sanıklara yüklenen "yağma" suçu ile ilgili kamu davasının adli yargı yerinde görülmesi ve Samsun 1. Ağır Ceza Mahkemesinin belirtilen suç ile ilgili görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir.

SONUÇ : Anlaşmazlığın niteliğine göre, davanın Adli Yargı yerinde görülmesi gerektiğine bu nedenle Samsun 1. Ağır Ceza Mahkemesi'nin 18/12/1996 gün ve 337-271 sayılı görevsizlik kararının kaldırılmasına 3.7.1998 gününde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.