Vekili      : Av. M.E.A.

Davalı      : Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü

Vekili     : Av. D.K.

Dahili Davalılar: 1- Çankaya Belediye Başkanlığı

Vekili      : Av. Ç.U.

                  2- Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili      : Av. İ.E.K.

                  3- Ankara İl Özel İdaresi

Vekili      : Av. Z.T.

O L A Y  : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının Ankara İli, Çankaya İlçesi, Mürsel Uluç Mahallesi, 27120 ada, 14 parsel sayılı taşınmazın hisseli maliki olduğunu, taşınmazın imar planında “oyun ve spor alanı” olarak ayrıldığını, taşınmazın tapu kaydının davalı idare adına tescili ile fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 2.000 TL nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte, davalı idareden tahsiline karar verilmesi istemiyle Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü aleyhine adli yargıda dava açmıştır.

Davalı Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü cevap dilekçesinde; görev itirazında bulunmuş olmasına rağmen Mahkemece görev konusunda bir karar verilmeksizin yargılamaya devam edilmiştir.

Davanın 11.01.2012 tarihinde Çankaya Belediye Başkanlığı’na ihbarı üzerine; Çankaya Belediye başkanlığı vekili 02.02.2012 tarihinde ihbar dilekçesine verdiği cevap dilekçesinde, davanın öncelikle husumetten, aksi halde esastan reddine karar verilmesini talep etmiştir.

Davacı vekili 29.02.2012 tarihli dilekçesinde Çankaya Belediye Başkanlığı ve Ankara Büyükşehir Başkanlığı davaya dahil edilmesini talep etmiş, dahili dava dilekçeleri taraflara tebliğ edilerek cevap süresi beklenilmeksizin yargılamaya son verilerek hüküm kurulmuştur.

Ankara 16. Asliye Hukuk Mahkemesi: 13.03.2012 gün ve E:2011/335, K:2012/78 sayılı kararında özetle; davalıya husumet yöneltilebilmesi için imar uygulamasını yaparak tapuya “spor alanı” şerhini koyduran Çankaya Belediyesi’nin, İmar Kanunu’nun 10/1. maddesinde belirtilen işlemleri davalı nezdinde yapmasının gerektiği, oysa anılan maddedeki şartların yerine getirilmediği, davalının dava konusu yere fiilen el atmadığı gibi, spor alanı olarak kullanması ve gerekli tesisleri yapması için taşınmaza ihtiyacının olmadığı, bu nedenle hukuki el atmasından da bahsedilemeyeceği gerekçesiyle davanın pasif husumet nedeniyle reddine karar verilmiştir.

Hüküm davacı vekilince temyiz edilmiştir.

Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 18.12.2012 gün ve E: 2012/12111, K:2012/27113 sayılı bozma ilamında özetle; Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı ve Çankaya Belediye Başkanlığı’nın davaya dahil edilmesine rağmen haklarında olumlu ya da olumsuz bir karar verilmediği; imar planında “spor alanı” olarak ayrılan taşınmaza fiilen el atılmamış olsa dahi 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 10. Maddesinin amir hükmü uyarınca 1/1000 ölçekli imar planının kesinleştiği tarihten itibaren 5 yıl içerisinde davalı idarece ayrılma amacına uygun olarak kamulaştırma görevinin yerine getirilmemesi ve malikin mülkiyet hakkının süresi belirsiz şekilde kısıtlanması nedeniyle sorumlu olan Çankaya Belediye Başkanlığı’nın davaya dahil edildiği de dikkate alınarak adı geçen idare yönünden işin esasına girilerek hüküm kurulması gerektiğine işaret edilmek suretiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.

Mahkemece bozma ilamına uyularak yargılamaya başlanmıştır. Bozma ilamı sonrası 12.03.2013 tarihli ilk oturumda, dahili dava dilekçesi Çankaya Belediye Başkanlığı vekiline tebliğ edilmiş ve aynı oturumda dahili davalı sıfatı ile Çankaya Belediye Başkanlığı vekili görev itirazında bulunmuştur.

Ankara 16. Asliye Hukuk Mahkemesi; 12.03.2013 gün ve E:2013/84 sayı ile dahili davalılardan Çankaya Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının reddine karar vermiştir.

Dahili davalılardan Çankaya Belediye Başkanlığı vekilinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresinde verdiği dilekçe üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

Danıştay Başsavcısı; İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8. maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile 2981 sayılı Yasanın 13.maddesinin (c) bendi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem’’, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü’nün, Serdar ÖZGÜLDÜR’ün Başkanlığında, Üyeler: Mustafa AYSAL, Eyüp Sabri BAYDAR, Sıddık YILDIZ, Nurdane TOPUZ, Sedat ÇELENLİOĞLU ve Ayhan AKARSU’nun katılımlarıyla yapılan 01.07.2013 günlü toplantısında:

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, dahili davalı Çankaya Belediye Başkanlığı’nın davaya dahil edilmesini takiben anılan Yasa’nın 10/2 maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak öngörülen süre içerisinde yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve dahi 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, dahili davalılardan Çankaya Belediye Başkanlığı açısından, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Filiz BUDAK’ın, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mehmet BAYHAN ile Danıştay Savcısı M.Ali GÜMÜŞ’ün davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacının hisseli maliki olduğu taşınmaza, imar planında “oyun ve spor alanı” olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, taşınmazın tapu kaydının davalı idare adına tescili ile fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 2.000 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte, davalı idareden tahsili istemiyle açılmıştır.

3194 sayılı İmar Kanunu’nun “Planların hazırlanması ve yürürlüğe konulması” başlıklı 8. maddesinde;  “Planların hazırlanmasında ve yürürlüğe konulmasında aşağıda belirtilen esaslara uyulur.

                a) Bölge planları; sosyo - ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri, faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır.

                b) İmar Planları; Nazım İmar Planı ve Uygulama İmar Planından meydana gelir. Mevcut ise bölge planı ve çevre düzeni plan kararlarına uygunluğu sağlanarak, belediye sınırları içinde kalan yerlerin nazım ve uygulama imar planları ilgili belediyelerce yapılır veya yaptırılır. Belediye meclisince onaylanarak yürürlüğe girer. (Değişik dördüncü cümle: 8/8/2011- KHK-648/21 md.) Bu planlar onay tarihinden itibaren belediye başkanlığınca tespit edilen ilan yerlerinde ve ilgili idarelerin internet sayfalarında bir ay süreyle eş zamanlı olarak ilan edilir. Bir aylık ilan süresi içinde planlara itiraz edilebilir. Belediye başkanlığınca belediye meclisine gönderilen itirazlar ve planları belediye meclisi onbeş gün içinde inceleyerek kesin karara bağlar.

                Belediye ve mücavir alan dışında kalan yerlerde yapılacak planlar valilik veya ilgilisince yapılır veya yaptırılır. Valilikçe uygun görüldüğü takdirde onaylanarak yürürlüğe girer. (Değişik üçüncü cümle: 8/8/2011- KHK-648/21 md.) Onay tarihinden itibaren valilikçe tespit edilen ilan yerinde ve ilgili idarelerin internet sayfalarında bir ay süreyle eş zamanlı olarak ilan edilir. Bir aylık ilan süresi içinde planlara itiraz edilebilir. İtirazlar valiliğe yapılır, valilik itirazları ve planları onbeş gün içerisinde inceleyerek kesin karara bağlar.

                Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

                Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

                İmar planları alenidir. Bu aleniyeti sağlamak ilgili idarelerin görevidir. Belediye Başkanlığı ve mülki amirlikler, imar planının tamamını veya bir kısmını kopyalar veya kitapçıklar haline getirip çoğaltarak tespit edilecek ücret karşılığında isteyenlere verir.

                c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında oyun ve spor alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hisseli maliki olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, başvurusunun kabulü ile dahili davalılardan Çankaya Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının Ankara 16. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ     : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, dahili davalılardan Çankaya Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Ankara 16. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 12.03.2013 gün ve E:2013/84 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 01.07.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.