İSTEM ; Başbakanlık Gümrük Müsteşarlığı adına İstanbul Muhakemat Müdürlüğü vekilince, 14.8.2002 tarihinde İstanbul Asliye 7. Ticaret Mahkemesi'nde kayda giren 7.8.2002 günlü dilekçe ile, Özdemir Demir Ticaret ve Sanayi A.Ş. tarafından teminat mektuplarının iadesi istemiyle açılan davada, İstanbul Asliye 7. Ticaret Mahkemesi'nin 18.3.1997 gün ve E:1994/1154; K:1997/206 sayılı kararıyla istemin kabulüne karar verildiği, bu kararın kesinleştiği; aynı konuda, aynı taraflar arasında açılan davanın, İstanbul 2. Vergi Mahkemesi'nin 18.5.1998 gün ve E: 1998/260; K:1998/664 sayılı kararıyla reddedildiği ve bu kararın da kesinleştiği; kararlardaki uyuşmazlık nedeniyle hakkın yerine getirilemediği; bu nedenle İstanbul 2. Vergi Mahkemesi ile İstanbul Asliye 7. Ticaret Mahkemesi kararları arasında doğduğu öne sürülen hüküm uyuşmazlığının giderilmesine ve öncelikle yürütmenin durdurulmasına karar verilmesi istemiyle Uyuşmazlık Mahkemesi'ne başvuruda bulunulmuştur.

UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ AŞAMASI :

Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü'nün 7.2.2005 günlü görüşme ve ara karar tutanağı ile;

Mutemet sıfatıyla gerçekleştirilen ithalat kapsamında Gümrük İdaresine verilen banka teminat mektupları ile ilgili olarak doğan uyuşmazlık yönünden;

1- İstanbul 2. Vergi Mahkemesi ile İstanbul Asliye 7. Ticaret Mahkemesi kararları arasında, 2247 sayılı Yasa'nın 24. maddesinde öngörülen koşulların gerçekleştiği anlaşıldığından, hüküm uyuşmazlığı bulunduğuna;

2 - 2247 sayılı Yasa'nın 25. maddesi hükümleri uyarınca,

a) Uyuşmazlık Mahkemesi'ne yapılan başvuruya ait dilekçe ve eklerinin, kesin olarak belirlenen 30 gün içinde yanıt verilmek üzere Özdemir Demir Ticaret ve Sanayi A.Ş'ne bildirilmesine, anılan şirketçe verilen yanıtın karşı tarafa tebliği suretiyle dosyanın tekemmülünün sağlanmasına,

b) Yürütmenin durdurulması isteminin koşulları oluşmadığından reddine,

c) Usulü işlemler tamamlandıktan ve esas hakkındaki rapor yazıldıktan sonra Başkanlıkça belirlenecek günde işin esasının görüşülmesine, karar verilmiştir.

Bu ara kararı uyarınca, Başkanlıkça, Özdemir Demir Ticaret ve Sanayi Anonim Şirketi vekiline hitaben yazılan 22.2.2005 günlü yazı ile, sözü edilen başvuruya ait dilekçe ve eklerinin, bildirim tarihinden itibaren kesin olarak belirlenen 30 gün içinde cevap verilmek üzere şirkete tebliği, bu süre içinde yanıt verilmediği takdirde yanıt vermekten vazgeçilmiş sayılacağı, şirketçe verilen yanıtın karşı tarafa tebliği suretiyle dosyanın tekemmülünün sağlanacağı hususları duyurulmuştur.

Bunun üzerine şirket vekilince gönderilen 7.3.2005 günlü yazıda, şirket ile ilişkisinin çok uzun süre önce kesildiği, şirketin fiilen sona erdiği bildirilmiştir.

Bu kez Başkanlıkça, Maliye Bakanlığı İstanbul Muhakemat Müdürlüğü'ne hitaben yazılan 18.3.2005 günlü yazı ile, dosyanın tekemmül ettirilebilmesi için, Özdemir Demir Ticaret ve Sanayi Anonim Şirketi veya varsa vekiline tebligatı olanaklı kılacak açık adresin saptanarak Mahkemeye bildirilmesi istenilmiştir.

İstanbul Muhakemat Müdürlüğü'nce cevaben gönderilen 22.4.2005 gün ve 10249 sayılı yazı ekinde yer alan İstanbul Ticaret Sicili Memurluğu'nun 14.4.2005 gün ve 44019 sayılı yazısında, şirketin 10.7.1998 tarihinde tasfiyesine ve tasfiye memurluğuna Yusuf Arslan'ın seçilmesine karar verildiği 17.7.1998 tarihinde tescil 22.7.1998 tarih 4588 sayılı, tasfiyesinin sona erdiği ise 29.12.1999 tarihinde tescil 4.1.2000 tarih 4954 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi'nde ilan edildiğinden, Memurluklarındaki kaydının kapatıldığı bildirilmiştir.

Bu arada İstanbul Muhakemat Müdürlüğü'nün 12.9.2005 gün ve 20920 sayılı yazısı ekinde yer alan Haydarpaşa Gümrük Müdürünce imzalı 5.8.2005 gün ve 78417 sayılı yazıda, Egebank Elmadağ Şubesi'nce verilen 8.4.1987 gün ve 1636 sayılı teminat mektubunun nakde çevrildiği, Yapı Kredi Bankası Anonim Şirketi şubelerinden verilen teminat mektuplarının henüz nakde çevrilmediği, diğer taraftan Özdemir Demir Ticaret ve Sanayi Anonim Şirketi'nin tasfiyesi ile ilgili herhangi bir bilginin ihtilaf dosyasında yer almadığı belirtilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü'nün, Ahmet AKYALÇIN'ın Başkanlığında, Üyeler:

M. Lütfü ÜÇKARDEŞLER, Coşkun ÖZTÜRK, Z. Nurhan YÜCEL, Esen EROL, Abdullah ARSLAN ve Levent ÖZÇELİK'in katılımlarıyla yapılan 10.7.2006 günlü toplantısında; Raportör Hakim Nurdane TOPUZ'un dosyanın işlemden kaldırılması gerektiği yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Ahmet BEŞİNCİ ile Danıştay Savcısı Gülen AYDINOĞLU'nun dosyanın işlemden kaldırılması gerektiği yolunda yazılı ve sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanun'un 24. maddesinde, 1 inci maddede gösterilen yargı mercilerinden en az ikisi tarafından, görevle ilgili olmaksızın kesin olarak verilmiş veya kesinleşmiş, aynı konuya ve sebebe ilişkin, taraflarından en az biri aynı olan ve kararlar arasındaki çelişki yüzünden hakkın yerine getirilmesi olanaksız bulunan hallerde hüküm uyuşmazlığının varlığının kabul edileceği, ilgili kişi veya makamın Uyuşmazlık Mahkemesine başvurarak hüküm uyuşmazlığının giderilmesini isteyebileceği, bu halde olumsuz görev uyuşmazlığının çıkarılması ile ilgili 15 ve 16 ncı maddelerdeki usul kurallarının uygulanacağı, 25. maddesinde, hukuk alanındaki hüküm uyuşmazlıklarında Uyuşmazlık Mahkemesinin, Danıştay Yargılama usulünün bu kanuna aykırı olmayan hükümlerini uygulamak suretiyle anlaşmazlığın esasını da karara bağlayacağı belirtilmiştir.

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 1. maddesinde, Danıştay, bölge idare mahkemeleri, idare mahkemeleri ve vergi mahkemelerinin görevine giren uyuşmazlıkların çözümünün, bu Kanunda gösterilen usullere tabi olduğu belirtilmiş, 26. maddesinde de, dava esnasında ölüm veya herhangi bir sebeple tarafların kişilik veya niteliğinde değişiklik olursa, davayı takip hakkı kendisine geçenin başvurmasına kadar; gerçek kişilerden olan tarafın ölümü halinde, idarenin mirasçılar aleyhine takibi yenilemesine kadar dosyanın işlemden kaldırılmasına ilgili mahkemece karar verileceği, dosyaların işlemden kaldırılmasına dair kararların diğer tarafa tebliğ edileceği kuralına yer verilmiştir.

6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun "Anonim Şirket" başlığını taşıyan dördüncü faslında yer alan 301. maddesinde, şirketin ticaret siciline tescil ile hükmi şahsiyet kazanacağı; 449. maddesinde de, tasfiyenin sona ermesi üzerine şirkete ait ticaret ünvanının sicilden terkininin tasfiye memurları tarafından sicil memurluğundan talep olunacağı, işbu talep üzerine terkin keyfiyetinin tescil ve ilan olunacağı belirtilmiştir.

Bu hukuki durum karşısında; feshedilmekle tüzel kişiliği sona eren şirketin, medeni haklardan yararlanma ve bu hakları kullanma ehliyeti de son bulacağından, münfesih tüzel kişiliğin gerek yargı mercilerinde, gerekse diğer resmi merciler önünde temsil edilebileceğinden bahsetmek olanaklı değildir. Dolayısıyla, tasfiyesi tamamlanıp ticaret sicilinden silinmek suretiyle hukuk alemindeki varlığı sona eren(münfesih) şirketin, yargılamanın hiçbir aşamasında taraf olma ehliyeti de bulunmamaktadır.

İstanbul Muhakemat Müdürlüğü'nün 22.4.2005 gün ve 10249 sayılı yazısı ekinde yer alan İstanbul Ticaret Sicili Memurluğu'nun 14.4.2005 gün ve 44019 sayılı yazısından, hüküm uyuşmazlığına konu İstanbul Asliye 7. Ticaret Mahkemesi'nin 18.3.1997 gün ve E:1994/1154; K:1997/206 sayılı kararıyla İstanbul 2. Vergi Mahkemesi'nin 18.5.1998 gün ve E: 1998/260; K:1998/664 sayılı kararında davacı konumunda bulunan Özdemir Demir Ticaret ve Sanayi Anonim Şirketi'nin tasfiyesinin sona erdiği ve Ticaret Sicili Memurluğundaki kaydının kapatıldığı anlaşılmıştır.

Bu durumda, hüküm uyuşmazlığının giderilmesini isteyen davalı idarenin, tüzel kişiliği sona eren Özdemir Demir Ticaret ve Sanayi Anonim Şirketi'nin ihyası suretiyle bu şirket aleyhine 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 26. maddesi uyarınca takibi yenileyinceye kadar dosyanın işlemden kaldırılması ve kararın bir örneğinin davalı idareye tebliği gerekmiştir.

SONUÇ: Hüküm uyuşmazlığının giderilmesini isteyen davalı idarenin, tüzel kişiliği sona eren Özdemir Demir Ticaret ve Sanayi A.Ş.'nin ihyası suretiyle bu şirket aleyhine 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 26. maddesi uyarınca takibi yenileyinceye kadar DOSYANIN İŞLEMDEN KALDIRILMASINA ve kararın bir örneğinin davalı idareye tebliğine, 10.7.2006 gününde OYBİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.