Yakınan        : M.C.

      Mağdure       : S.C.

      Sanık            : Ö.G.

      O L A Y         :Tekirdağ 1. Mknz. P. Tb. Kh. Ds. Bl. Komutanlığı emrinde görevli P. Er sanık Ö.G.'in 4.11.1994 - 18.11.1994 tarihleri arasında izinli olarak birliğinden ayrılarak Samsun iline geldiği, izin süresi geçtiği halde birliğine dönmeyerek 7.3.1995 günü önceden tanıştığı ve aralarında gönül ilişkisi bulunan mağdure S.C.'ı kandırarak kaçırıp bir süre arkadaşının evinde alıkoyduğu ileri sürülerek eylemine uyan Türk Ceza Yasası'nın 430/2, 433. maddeleri uyarınca cezalandırılması istemiyle Samsun Cumhuriyet Başsavcılığı'nın 15.3.1995 gün ve 1234 - 744 sayılı iddianamesiyle kamu davası açılmıştır.

            SAMSUN 2. ASLİYE CEZA MAHKEMESİ: 12.9.1995 gün ve 239 - 688 sayıyla; mağdure S.C.'ın hazırlık aşamasında sanığın kendisini rızası ile kaçırdığını söylemesine karşın duruşma sırasında zorla kaçırıp alıkoyduğunu ileri sürmesine göre, durumun değerlendirilmesinin ve eylemin nitelendirilmesinin yüksek dereceli mahkemeye ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiştir.

            SAMSUN 1. AĞIR CEZA MAHKEMESİ: 13.12.1996 gün ve 1995/235 - 1996/256 sayıyla; suç günü sanığın asker kişi ve yüklenen suçun da 1632 sayılı Askeri Ceza Yasası'nın 152. maddesi uyarınca askeri suç olması nedeniyle sanığı yargılama görevinin askeri mahkemeye ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, temyiz edilmeyen karar kesinleşmiştir.

            5. KOLORDU KOMUTANLIĞI ASKERİ MAHKEMESİ: 14.5.1998 gün ve 186 - 357 sayıyla; Uyuşmazlık Mahkemesi Genel Kurulu'nun 11.3.1991 gün ve 1 - 1 sayılı ilke kararı ile; Askeri Ceza Yasası'nın 152. maddesi ile Türk Ceza Yasası'nın 8. babına yapılan göndermenin 8. babın 2. faslında yer alan Türk Ceza Yasası'nın 430. maddesinde düzenlenen "kaçırma ve alıkoyma" eylemlerini kapsamadığı nedeniyle asker kişilerin bu suçları işlemesi halinde görevli mahkemenin adli yargı yeri olduğunun belirlenmiş bulunduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, karar temyiz edilmeyerek kesinleşmiştir.           

Böylece, adli ve askeri yargı yerleri arasında 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş Ve İşleyişi Hakkında Yasa'nın 14. maddesinde öngörüldüğü  biçimde, olumsuz görev uyuşmazlığı doğmuş, dosya, 5. Kolordu Komutanlığı Askeri Savcılığı'nın 15.3.1999 gün ve 186 sayılı yazısı ile Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığı'na gönderilmiştir.

            İNCELEME VE GEREKÇE : Uyuşmazlık Mahkemesi Ceza Bölümünün, Mustafa Bumin'in Başkanlığında, Üyeler; Teoman Üneri, Zeki Aslan, Seydi Yetkin, Ferhat Ferhanoğlu, M. Münip Emre, A. Necmi Özler'in katılımlarıyla yapılan  18.6.1999 günlü toplantısında, Raportör-Hakim G. Fatma Büyükeren'in davanın çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mustafa Ekinci  ile Askeri Yargıtay Başsavcı Yardımcısı İrfan Yılmazlar                                      'ın davanın çözümünün adli yargının görev alanına girdiğine ilişkin yazılı ve sözlü açıklamaları dinlendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü: 

353 Sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu Ve Yargılama Usulü Yasası'nın "Askeri Mahkemelerin Görevleri" başlığı altında düzenlenen İkinci Bölümünde yer alan "Genel Görev" başlıklı 9. maddesinde; "Askeri Mahkemeler Kanunlarda aksi yazılı olmadıkça asker kişilerin askeri olan suçları ile bunların asker kişiler aleyhine veya askeri mahallerde yahut askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevlidirler" denilmektedir. 

            "Askeri suç" ise, öğretide ve uygulamada;

            a) Unsurları ve cezalarının tamamı Askeri Ceza Yasası'nda yazılı olan, başka bir anlatımla, Askeri Ceza Yasası dışında hiçbir ceza yasası ile cezalandırılmayan suçlar,

            b) Unsurları kısmen Askeri Ceza Yasası'nda kısmen diğer ceza yasalarında gösterilen suçlar, 

            c) Türk Ceza Yasası'na atıf suretiyle askeri suç haline dönüştürülen suçlar, olmak üzere üç grupta mütalaa edilmektedir.       

            Olumsuz görev uyuşmazlığına konu kamu davasında görevsizlik kararı veren adli mahkemece, sanığın yüklenen suçu işlediği ileri sürülen günde asker kişi olması ve yüklenen suçun da "askeri suç" olduğu gerekçesine yer verilmiş ise de, sanığın sadece "asker kişi" sıfatını taşımasının, yukarıda anılan 353 sayılı Yasa'nın 9. maddesi hükmüne göre askeri mahkemede yargılanması için yalnız başına yeterli olmadığı, bu kriterin yanısıra asker kişi sanığa yüklenen suçun "Askeri suç" olması veya askeri suç olmasa bile asker kişiye karşı yahut askeri mahalde ya da askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işlenmiş olması kriterlerinin ve bunlardan en az birinin de ayrıca mevcut olması gerekmektedir.

Uyuşmazlık Mahkemesi Genel Kurulu'nun 27.5.1991 gün  ve 20877 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 11.3.1991 gün ve 1 - 1 sayılı İlke Kararında; 1632 sayılı Askeri Ceza Yasası'nın 152. maddesi ile Türk Ceza Yasası'nın 8. babına yapılan göndermenin 8. babın 1. faslında yer alan ırz ve iffete tecavüz fiillerinin cezalandırılmasına ilişkin hükümleri kapsadığı; 8. babın 2. faslında yer alan Türk Ceza Yasası'nın 430. maddesinde düzenlenen "kaçırma ve alıkoyma" eylemlerinin bu kapsamda bulunmadığı bu nedenle askeri suç sayılmayacağı gerekçesiyle asker kişilerin bu suça ilişkin davalarının çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu kararlaştırılmıştır.           

2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş Ve İşleyişi Hakkına Yasa'nın 30. maddesinde; Uyuşmazlık Mahkemesi kararları arasındaki çelişmelerin Genel Kurulca verilecek ilke kararları ile giderileceği görev konusundaki İlke Kararlarının ise Uyuşmazlık Mahkemesini ve bütün yargı mercilerini bağlayacağı öngörülmüştür.

Açıklanan nedenlerle;

            a) Türk Ceza Yasası'nın 8. babının 2. faslında yer alan "kaçırma ve alıkoyma" suçu "askeri suç" olmadığından,

            b) Görev uyuşmazlığına konu "kaçırma ve alıkoyma" suçunun asker kişiye karşı veya askeri mahalde yahut askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işlendiğinin de ileri sürülmemesine göre; söz konusu suça ait kamu davasının adli yargı yerinde çözümlenmesi ve Samsun 1. Ağır Ceza Mahkemesi'nin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir. 

            S O N U Ç : Anlaşmazlığın niteliğine göre, davanın adli yargı yerinde görülmesi gerektiğine, bu nedenle Samsun 1.Ağır Ceza Mahkemesi’nin 13.12.1996 gün ve E:1995/235, K:1996/256 sayılı görevsizlik kararının kaldırılmasına 18.6.1999 gününde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.