Vekili              :Av. S.E., Av. Sela E.

            Davalı           :Mamak Belediye Başkanlığı

            Vekili              :Av. M.Y.

             O  L  A  Y       : Mülkiyeti davacıya ait olan Mamak, Gülseren Mahallesindeki bina, imar yolu üzerinde kaldığı nedeniyle Mamak Belediyesi tarafından, İlçe Kıymet Takdir Komisyonunca takdir edilen bedelin enkaz değeri olan 414.939.000.- lira üzerinden kamulaştırılmıştır.

            Davacı vekili, ölçümleme ve takdirde maddi hata bulunduğunu ileri sürerek, kamulaştırma bedelinin 414.939.000.- liradan Ankara 4. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin E:2000/122 D.İş sayılı dosyasında tespit edilen 4.444.949.801.- liraya arttırılarak, aradaki fark tutarının, yasal faiziyle birlikte davalı belediyeden tahsiline hükmedilmesi istemiyle, 23.8.2000 gününde adli yargı yerinde dava açmıştır.

            ANKARA 7. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ; 19.10.2000 gün ve E:2000/558, K:2000/666 sayı ile, davacının enkaz bedeline itiraz ederek bina bedeli ödenmesini talep ettiği ve bu şekilde idari bir işlem olan encümen kararına karşı çıktığı anlaşıldığından, bina bedelini kapsayan uyuşmazlığın çözüm yerinin idari yargı olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş; bu karar, temyiz edilmeyerek kesinleşmiştir.

            Davacı vekili, bu kez, encümen kararının kamulaştırılan yapıya enkaz bedeli ödenmesine ilişkin kısmının iptali ile 414.939.000.- lira olan kamulaştırma bedelinin 4.444.949.801.- liraya arttırılarak aradaki farkın yasal faiziyle birlikte davalı belediyeden tahsiline hükmedilmesi istemiyle, 12.12.2000 gününde idari yargı yerinde dava açmıştır.

            ANKARA 2. İDARE MAHKEMESİ; 6.2.2001 gün ve E:2000/1608,K:2001/122 sayı ile, uyuşmazlığın, takdir komisyonunca belirlenen enkaz bedelinin arttırılarak bina ve eklentileri için yapı maliyet bedelinin ödenmesi isteminden kaynaklandığı ve 2942 sayılı Yasa’nın 14. maddesine göre idarece takdir olunan bedelin arttırılması davası olduğu anlaşıldığından görüm ve çözümünde adli yargının görevli olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş; bu karar , davalı idarece temyiz edilmiş ise de, DANIŞTAY 6. DAİRE’nin 18.4.2002 gün ve E:2001/1890, 2002/2418 sayılı kararıyla, işlem hakkında Mahkemece karar verilmemesi ve bu yönden davacı tarafından temyiz edilmemesi nedeniyle temyiz istemi incelenmeksizin reddedilmiş olup, anılan karar bu suretle kesinleşmiştir.

             İNCELEME VE GEREKÇE   : Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü’nün, Ali HÜNER’in Başkanlığında, Üyeler: Dr. Mustafa KILIÇOĞLU, Ümran SAYIŞ, Ayla ALKIVILCIM, Ahmet BAŞPINAR, Ertuğrul TAKA ve Hıfzı ÇUBUKLU’ nun katılımlarıyla yapılan 18.11.2002 günlü toplantısında, Raportör- Hakim İsa YEĞENOĞLU’ nun  davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mustafa EKİNCİ ile Danıştay Savcısı Emin Celalettin ÖZKAN’ın davada adli yargının görevli olduğu yolundaki yazılı ve sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

USULE İLİŞKİN İNCELEME:

            Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre, adli yargı yerinde bedelin arttırılması davası açılmasına karşılık idari yargı yerinde bedelin arttırılmasının yanısıra yapıya enkaz bedeli ödenmesine ilişkin işlemin iptali de istenilmiş ise de, anılan Yasa’nın 14. maddesinde öngörülen “ davanın aynı konuya ilişkin bulunması” koşulu dikkate alındığında adli ve idari yargı yerleri arasında bedel arttırma davası yönünden olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu ve idari yargı dosyasının 15. maddede belirtilen yönteme uygun olarak, davacının istemi üzerine son görevsizlik kararını veren mahkemece Uyuşmazlık Mahkemesi’ne gönderildiği anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık görülmediğinden esas inceleme yapılmasına oybirliği ile karar verildi.

             ESASA İLİŞKİN İNCELEME  : Dava, kamulaştırılan taşınmaz için takdir edilen bedelin arttırılması isteminden ibarettir.

            Anayasa'nın 46. maddesinde, kamulaştırma bedelinin hesaplanma tarz ve usullerinin kanunla belirleneceğine işaret edilmiş; kamulaştırma bedelinin, nakden ve peşin olarak ödeneceği kuralına yer verilmiştir.

            2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nda, 10. maddeye göre teşkil olunan kıymet takdiri komisyonlarınca, 11. maddesinde belirtilen objektif esaslar dikkate alınarak kamulaştırma bedelinin takdir edileceği belirtilmiş ve 14. madde ile de, kamulaştırma işlemine karşı idari yargıda; takdir olunan bedel ile maddi hatalara karşı ise adli yargıda dava açılacağına işaret edilmek suretiyle, görev konusu açık bir şekilde düzenlenmiştir.

            Olayda, idarece kamulaştırma kararı alındığı ve 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nda öngörülen yöntem izlenmek suretiyle işlemlerin tamamlandığı anlaşılmaktadır.

            Bedel takdiri de, esasen kamulaştırma işlemi gibi, kamu gücüne dayalı , re'sen ve tek yanlı olması nedeniyle idari işlem niteliğini taşımakta ise de; yasakoyucu, karma bir düzenlemeyi benimsemiş olup, bedele ilişkin davalarda adli yargıyı görevli kılmıştır.

Şu halde, kamulaştırma işlemi sonucunda davacı adına bankada bloke edilen bedele itiraz edildiğine göre, 2942 sayılı Yasa'nın 14. maddesinin görevli yargı yerine işaret eden açık düzenlemesi karşısında, kamulaştırma bedelinin Yasa'nın 11. maddesindeki esaslara uygunluğunun yargısal denetiminin adli yargı yerince yapılacağında kuşkuya yer bulunmamaktadır.

            Belirtilen durum karşısında, olayda kamulaştırma işleminin iptaline yönelik bir dava açılmayıp, yapılan kamulaştırmada gerek takdir edilen gerekse bankada bloke edilen bedele itiraz edilerek açılan kamulaştırma değerinin arttırılması davasının görüm ve çözümü, 2942 sayılı Yasa'nın 14. maddesine göre adli yargı yerinin görevine girmektedir.

            Açıklanan nedenlerle, Ankara 7. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir.

             SONUÇ         :Kamulaştırma bedelinin arttırılması davasının çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Ankara 7. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 19.10.2000 gün ve E:2000/558, K:2000/666 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 18.11.2002 gününde KESİN OLARAK OYBİRLİĞİ İLE  karar verildi.