|
T.C. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ
ESAS NO : 2023/189 KARAR NO : 2024/213 KARAR TR : 03/06/2024 |
ÖZET: Davacı tarafından vize ihlali idari para cezasının iptali ile, ödenen 665 TL'nin ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte iadesi istemiyle açılan davanın, ADLİ YARGI YERİNDE çözümlenmesinin gerektiği hk. |
K A R A R
Davacı : M.H.B
Vekili : Av. A.K
Davalı : İstanbul Valiliği İl Göç İdaresi Müdürlüğü
I. DAVA KONUSU OLAY
1.Davacı vekili müvekkilinin, İstanbul Göç İdaresinin İstanbul havalimanındaki şubesinde 17/10/2021 tarih ve 38226328 sayılı tahsilat makbuzu ile ihtirazi kayıtla ödenen 665 TL vize ihlali idari para cezasının iptali ile, ödenen 665 TL'nin ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte iade edilmesi talebiyle, adli yargı yerinde dava açmıştır.
II. UYUŞMAZLIĞA İLİŞKİN BAŞVURU SÜRECİ
A. Adli Yargıda
2. İstanbul 3. Sulh Ceza Hakimliği 13/10/2022 tarih ve D.İş No:2021/5411 sayılı kararı ile, başvuru konusu idari yaptırım kararının sulh ceza hakimliğinde incelenebilecek kararlardan olmadığı gerekçesiyle, 5326 sayılı Kabahatler Kanunu'nun 28/1-b maddesi uyarınca başvurunun görev yönünden reddine karar vermiş, bu karara itiraz edilmesi üzerine İstanbul 4. Sulh Ceza Hakimliği 04/11/2022 tarih ve D.İş. No: 2022/7878 sayılı sayılı kararı ile itirazın kesin olarak reddine karar verilmiş, bu karar kesinleşmiştir. Mahkeme kararının ilgili kısmı şöyledir:
"İtiraz dilekçesi ve ekleriyle, İstanbul İl Göç İdaresi Müdürlüğünün 12/10/2022 tarihli cevabi yazısı ve eklerinin incelenmesinden; itirazın, İstanbul İl Göç İdaresi Müdürlüğünün 29/09/2021 tarihli 11174 sayılı idari yaptırım kararına ilişkin olduğu, itiraz dilekçesi ve ekleriyle cevap dilekçesi ve ekleri bir bütün olarak incelendiğinde; idari yaptırım kararının 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunun (YUKK) uygulanmasına ilişkin yönetmeliğin 22/11 Maddesine aykırılık nedeniyle uygulandığı, bu davaya bakma görevinin idare mahkemesine ait olduğu, görev kuralları kamu düzenine ilişkin olduğundan eldeki idari yaptırım kararına karşı itirazın ele alınacağı merciin idari yargı olması nedeniyle görev yönünden itirazın reddine ..."
3. Davacı vekili, bu kez aynı istemle idari yargı yerinde dava açmıştır.
B. İdari Yargıda
4. İstanbul 1. İdare Mahkemesi 06/02/2023 tarih ve E.2022/7122 sayılı kararı ile, davacı hakkında düzenlenen idari para cezasına karşı açılan davanın görüm ve çözümünde 5326 sayılı Kanun'un 27. maddesi uyarınca adli yargı yerinin görevli olduğu gerekçesiyle, davanın görev yönünden reddine, 2247 sayılı Kanun'un 19. maddesi uyarınca görevli yargı yerinin belirlenmesi için dosyaların Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine ve dosya incelemesinin bu konuda Uyuşmazlık Mahkemesince karar verilinceye kadar ertelenmesine karar vermiştir. Kararın ilgili kısmı şöyledir:
"...6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu'nun "Amaç" başlıklı j- 1 .maddesinde; "Bu Kanunun amacı; yabancıların Türkiye’ye girişleri, Türkiye’de kalışları ve Türkiye’den çıkışları ile-'Türkiye’den koruma talep eden yabancılara sağlanacak korumanın kapsamına ve uygulanmasına ilişkin usul ve esasları düzenlemektir." hükmüne, "İdari itiraz ve yargı yolu" başlıklı 80.maddesinde "(1) Bu Kısımda yazılı hükümler uyarınca alınan kararlara karşı idari itiraz ve yargı yoluna başvurulduğunda aşağıdaki hükümler uygulanır:
a) İlgili kişi veya yasal temsilcisi ya da avukatı tarafından kararın tebliğinden itibaren on gün içinde Uluslararası Koruma Değerlendirme Komisyonuna itiraz edilebilir. Ancak 68 inci, 72 nci ve 79 uncu maddelere göre verilen kararlara karşı sadece yargı yoluna başvurulabilir.
b) İdari itiraz sonucu alman karar, ilgiliye veya yasal temsilcisine ya da avukatına tebliğ edilir. Kararın olumsuz olması hâlinde, ilgili kişi bir avukat tarafından temsil edilmiyorsa kararın sonucu, itiraz usulleri ve süreleri hakkında kendisi veya yasal temsilcisi bilgilendirilir.
c) Bakanlık, verilen kararlara karşı yapılan idari itiraz usullerini düzenleyebilir.
ç) 68 inci maddede düzenlenen yargı yolu hariç olmak üzere, 72 nci ve 79 uncu maddeler çerçevesinde alınan kararlara karşı, kararın tebliğinden itibaren on beş gün, alınan diğer idari karar ve işlemlere karşı kararın tebliğinden itibaren otuz gün içinde, ilgili kişi veya yasal temsilcisi ya da avukatı tarafından yetkili idare mahkemesine başvurulabilir.
72 nci ve 79 uncu maddeler çerçevesinde mahkemeye yapılan başvurular on beş gün içinde sonuçlandırılır. Mahkemenin bu konuda vermiş olduğu karar kesindir.
İtiraz veya yargılama süreci sonuçlanıncaya kadar ilgili kişinin ülkede kalışına izin verilir." hükmüne, "Yetkili idare mahkemeleri başlıklı 101.maddesinde (1) Bu Kanunun uygulanmasına ilişkin olarak idari yargıya başvurulması hâlinde, bir yerde birden fazla idare mahkemesinin bulunması hâlinde bu davaların hangi idare mahkemesinde görüleceği Hâkimler ve Savcılar Kurulu tarafından belirlenir, "hükmüne yer verilmiştir.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin değerlendirilmesinden; 6458 sayılı Kanun'un yabancıların Türkiye’ye girişleri, kalışları, çıkışları ve Uluslararası korumanın kapsamına ve uygulanmasına ilişkin usul ve esasları düzenlediği, dolayısı ile bu hususta idari makamlarca alınan idari kararları ile "Uluslararası Koruma" statüsü ile ilgili hükümlerin (61.madde ile 96.maddelerin) düzenlendiği Üçüncü kısıma ilişkin hususlara idari itiraz ve yargı yolunun açık olduğu, bunlarla ilgili alınan kararlara karşı idari yargı yoluna başvurulması halinde de yetkili idare mahkemesinin Hakimler ve Savcılar Kurulu tarafından belirleneceği hüküm altına alınmıştır. Dolayısıyla Türkiye giriş yapmış olan yabancı kimse hakkında tesis edilmiş yukarıda sayılan idari işlemlere karşı idari yargı yolu belirlendiği sonucuna ulaşılmıştır.
Aynı Kanunun "İdari para cezası" başlıklı 102.maddesinin 1.fıkrasında; "Diğer kanunlara göre daha ağır bir ceza gerektirmediği takdirde; a) 5 inci maddeye aykırı şekilde, Türkiye’ye yasa dışı giren veya Türkiye’yi yasa dışı terk eden ya da buna teşebbüs eden yabancılar hakkında iki bin Türk Lirası, b) 9 uncu maddenin birinci ve ikinci fıkraları uyarınca Türkiye’ye girişleri yasaklanmış olmasına rağmen Türkiye’ye girebilmiş olanlar hakkında bin Türk Lirası, c) 56 ncı maddenin birinci fıkrasında tanınan sürede Türkiye’den ayrılmayanlar hakkında bin Türk Lirası, ç) 57 nci, 58 inci, 60 mcı ve 68 inci maddeler kapsamındaki işlemler sırasında kaçanlar hakkında bin Türk Lirası, d) 98 inci maddenin birinci ve ikinci fıkralarında yer alan yükümlülüklere uymayan taşıyıcılar hakkında, fiil suç oluşturmadığı takdirde, bin Türk Lirasından onbin Türk Lirasına kadar, e) 57/A maddesinin ' birinci fıkrasının (a), (b), (c); (ç), (d) ve (f) bentlerinde yer alan yükümlülüklere uymayanlara bin Türk Lirası idâri para cezası uygulanır." hükmüne yer verilmiştir.
Buna göre, bu hükümle bildirimde bulunma yükümlülüğüne uymayan yabancılara idari para cezasının verileceği belirtilmiş. Kanunun amacı doğrultusunda yabancı kimsenin statüsünü etkileyecek idari bir işleme yer verilmemiş ve idari para cezasının yargısal denetiminde açıkça idari yargının görevli olduğuna ilişkin bir hüküm de yer almamıştır.
Öte yandan, 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 3. maddesinde: bu Kanunun; idari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümlerinin, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde, diğer genel hükümlerinin ise, idari para cezası veya mülkiyetin kamuya geçirilmesi yaptırımım gerektiren bütün fiiller hakkında uygulanacağı belirtilmiştir. Aynı Kanunun “Saklı tutulan hükümler” başlığını taşıyan 19. maddesinde ise, “(1) Diğer kanunlarda kabahat karşılığında öngörülen belirli bir süre için; (a) Bir meslek ve sanatın yerine getirilmemesi, (b) İşyerinin kapatılması, (c) Ruhsat veya ehliyetin geri alınması, (d) Kara, deniz veya hava nakil aracının trafikten veya seyrüseferden alıkonulması, gibi yaptırımlara ilişkin hükümler, ilgili kanunlarda bu Kanun hükümlerine uygun değişiklik yapılıncaya kadar saklıdır” denilmiştir. Anılan Kanun'un 27. maddesinde ise; idari para cezası ve mülkiyetin kamuya geçirilmesine ilişkin idari yaptırım kararına karşı, kararın tebliği veya tefhimi tarihinden itibaren en geç onbeş gün içinde, sulh ceza mahkemesine başvurulabileceği belirtilmiştir.
Bu durumda: Kabahatler Kanun'un 3. maddesinde belirdiği üzere idari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna karşı hükümlerin diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde görevli Mahkemenin belirlenmesinde bu Kanun hükümlerinin dikkate alınacak olması nedeniyle 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu'nun 102/1. maddesi uyarınca davacı hakkında düzenlenen idari para cezasına karşı açılan davanın görüm ve çözümünde 5326 sayılı Kanunun 27. maddesi uyarınca adli yargı yerinin görevli olduğu açıktır.
Dosyanın incelenmesinden; davacı hakkında vize ihlali nedeniyle 17/10/2021 tarih ve 38226328 sayılı Tahsilat makbuzu ile ödenen 665,00-TL vize ihlali idari para cezası işleminin iptali ile davacı tarafından ödenen 665,00-TL'nin ödeme tarihi olan 17/10/2021 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte iade edilmesi istemiyle açılan davada İstanbul 3. Sulh Ceza Hakimliği'nin 13/10/2022 tarih ve 2021/5411 D.İş sayılı kararıyla "davacının talebinin idari yargının görev alanında kaldığı" gerekçesiyle görevsizlik kararı verildiği, anılan kararın 04/11/2022 tarihinde kesinleşmesi üzerine, davacının hakkında vize ihlali nedeniyle 17/10/2021 tarih ve 38226328 sayılı Tahsilat makbuzu ile ödenen 665,00-TL vize ihlali idari para cezası işleminin iptali ile davacı tarafından ödenen 665,00-TL'nin ödeme tarihi olan 17/10/2021 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte iade edilmesi istemiyle Mahkememizce bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
Olayda; davacı hakkında vize ihlali nedeniyle 17/10/2021 tarih ve 38226328 sayılı Tahsilat makbuzu ile ödenen 665,00-TL vize ihlali idari para cezası işleminin iptali ile davacı tarafından ödenen 665,00-TL'nin ödeme tarihi olan 17/10/2021 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte iade edilmesinin talep edildiği görülmüş olup, yukarıda hükümlerine yer verilen mevzuat gereğince idari para cezasına itiraz niteliğindeki davanın görüm çözümünün adli yargının görev alanın içinde kaldığı sonucuna anlaşıldığından, uyuşmazlığın görüm ve çözümünün Mahkememizin görev alanına girmediği' sonucuna ulaşılmıştır..."
III. İLGİLİ HUKUK
5. 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun “Amaç” başlıklı 1. maddesi şöyledir:
“Bu Kanunun amacı; yabancıların Türkiye’ye girişleri, Türkiye’de kalışları ve Türkiye’den çıkışları ile Türkiye’den koruma talep eden yabancılara sağlanacak korumanın kapsamına ve uygulanmasına ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.”
6. 6458 sayılı Kanun’un “Kapsam” başlıklı 2. maddesi şöyledir:
“(1) Bu Kanun, yabancılarla ilgili iş ve işlemleri; sınırlarda, sınır kapılarında ya da Türkiye içinde yabancıların münferit koruma talepleri üzerine sağlanacak uluslararası korumayı, ayrılmaya zorlandıkları ülkeye geri dönemeyen ve kitlesel olarak Türkiye’ye gelen yabancılara acil olarak sağlanacak geçici korumayı kapsar.
(2) Bu Kanunun uygulanmasında, Türkiye’nin taraf olduğu milletlerarası anlaşmalar ile özel kanunlardaki hükümler saklıdır.”
7. 6458 sayılı Kanun’un “Sınır dışı etme” başlıklı 52. maddesi şöyledir:
“Yabancılar, sınır dışı etme kararıyla, menşe ülkesine veya transit gideceği ülkeye ya da üçüncü bir ülkeye sınır dışı edilebilir.”
8. 6458 sayılı Kanun’un “Sınır dışı etme kararı” başlıklı 53. maddesi şöyledir:
“ (1) Sınır dışı etme kararı, Genel Müdürlüğün talimatı üzerine veya resen valiliklerce alınır.
(2) Karar, gerekçeleriyle birlikte hakkında sınır dışı etme kararı alınan yabancıya veya yasal temsilcisine ya da avukatına tebliğ edilir. Hakkında sınır dışı etme kararı alınan yabancı, bir avukat tarafından temsil edilmiyorsa kendisi veya yasal temsilcisi, kararın sonucu, itiraz usulleri ve süreleri hakkında bilgilendirilir.
(3) Yabancı veya yasal temsilcisi ya da avukatı, sınır dışı etme kararına karşı, kararın tebliğinden itibaren yedi gün içinde idare mahkemesine başvurabilir. Mahkemeye başvuran kişi, sınır dışı etme kararını veren makama da başvurusunu bildirir. Mahkemeye yapılan başvurular on beş gün içinde sonuçlandırılır. Mahkemenin bu konuda vermiş olduğu karar kesindir. Yabancının rızası saklı kalmak kaydıyla, dava açma süresi içinde veya yargı yoluna başvurulması hâlindeyargılama sonuçlanıncaya kadar yabancı sınır dışı edilmez.”
9. 6458 sayılı Kanun’un “Sınır dışı etme kararı alınacaklar” başlıklı 54. maddesi şöyledir:
“(1) Aşağıda sayılan yabancılar hakkında sınır dışı etme kararı alınır:
a) 5237 sayılı Kanunun 59 uncu maddesi kapsamında sınır dışı edilmesi gerektiği değerlendirilenler
b) Terör örgütü yöneticisi, üyesi, destekleyicisi veya çıkar amaçlı suç örgütü yöneticisi, üyesi veya destekleyicisi olanlar
c) Türkiye’ye giriş, vize ve ikamet izinleri için yapılan işlemlerde gerçek dışı bilgi ve sahte belge kullananlar
ç) Türkiye’de bulunduğu süre zarfında geçimini meşru olmayan yollardan sağlayanlar
d) Kamu düzeni veya kamu güvenliği ya da kamu sağlığı açısından tehdit oluşturanlar
e) Vize veya vize muafiyeti süresini on günden fazla aşanlar veya vizesi iptal edilenler
f) İkamet izinleri iptal edilenler
g) İkamet izni bulunup da süresinin sona ermesinden itibaren kabul edilebilir gerekçesi olmadan ikamet izni süresini on günden fazla ihlal edenler
ğ) Çalışma izni olmadan çalıştığı tespit edilenler
h) Türkiye’ye yasal giriş veya Türkiye’den yasal çıkış hükümlerini ihlal edenler ya da bu hükümleri ihlale teşebbüs edenler
ı) Hakkında Türkiye’ye giriş yasağı bulunmasına rağmen Türkiye’ye geldiği tespit edilenler
i) Uluslararası koruma başvurusu reddedilen, uluslararası korumadan hariçte tutulan, başvurusu kabul edilemez olarak değerlendirilen, başvurusunu geri çeken, başvurusu geri çekilmiş sayılan, uluslararası koruma statüleri sona eren veya iptal edilenlerden haklarında verilen son karardan sonra bu Kanunun diğer hükümlerine göre Türkiye’de kalma hakkı bulunmayanlar
j) İkamet izni uzatma başvuruları reddedilenlerden, on gün içinde Türkiye’den çıkış yapmayanlar
k) (Ek: 3/10/2016-KHK-676/36 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7070/31 md.) Uluslararası kurum ve kuruluşlar tarafından tanımlanan terör örgütleriyle ilişkili olduğu değerlendirilenler.
(2) (Değişik: 3/10/2016-KHK-676/36 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7070/31 md.) Bu maddenin birinci fıkrasının (b), (d) ve (k) bentleri kapsamında oldukları değerlendirilen uluslararası koruma başvuru sahibi veya uluslararası koruma statüsü sahibi kişiler hakkında uluslararası koruma işlemlerinin her aşamasında sınır dışı etme kararı alınabilir.”
10. 6458 sayılı Kanun’un “Türkiye’yi terke davet” başlıklı 56. maddesi şöyledir:
"(1) Sınır dışı etme kararı alınanlara, sınır dışı etme kararında belirtilmek kaydıyla, Türkiye’yi terk edebilmeleri için on beş günden az olmamak üzere otuz güne kadar süre tanınır. Ancak, kaçma ve kaybolma riski bulunanlara, yasal giriş veya yasal çıkış kurallarını ihlal edenlere, sahte belge kullananlara, asılsız belgelerle ikamet izni almaya çalışanlara veya aldığı tespit edilenlere, kamu düzeni, kamu güvenliği veya kamu sağlığı açısından tehdit oluşturanlara bu süre tanınmaz.
(2) Türkiye’den çıkış için süre tanınan kişilere, Çıkış İzin Belgesi verilir. Bu belge hiçbir harca tabi değildir. Vize ve ikamet harçları ile bunların cezalarına ilişkin yükümlülükler saklıdır."
11. 6458 sayılı Kanun’un “İdari para cezası” başlıklı 102. maddesi şöyledir:
"(1) Diğer kanunlara göre daha ağır bir ceza gerektirmediği takdirde;
a) 5 inci maddeye aykırı şekilde, Türkiye’ye yasa dışı giren veya Türkiye’yi yasa dışı terk eden ya da buna teşebbüs eden yabancılar hakkında iki bin Türk Lirası,
b) 9 uncu maddenin birinci ve ikinci fıkraları uyarınca Türkiye’ye girişleri yasaklanmış olmasına rağmen Türkiye’ye girebilmiş olanlar hakkında bin Türk Lirası,
c) 56 ncı maddenin birinci fıkrasında tanınan sürede Türkiye’den ayrılmayanlar hakkında bin Türk Lirası,
ç) 57 nci, 58 inci, 60 ıncı ve 68 inci maddeler kapsamındaki işlemler sırasında kaçanlar hakkında bin Türk Lirası,
d) (Ek: 15/8/2017-KHK-694/171 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7078/165 md.) 98 inci maddenin birinci ve ikinci fıkralarında yer alan yükümlülüklere uymayan taşıyıcılar hakkında, fiil suç oluşturmadığı takdirde, bin Türk Lirasından onbin Türk Lirasına kadar,
e) (Ek:6/12/2019-7196/88 md.) 57/A maddesinin birinci fıkrasının (a), (b), (c), (ç), (d) ve (f) bentlerinde yer alan yükümlülüklere uymayanlara bin Türk Lirası,
idari para cezası uygulanır.
(2) (Ek: 15/8/2017-KHK-694/171 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7078/165 md.) Geçerli seyahat belgesi, Türkiye Cumhuriyeti yetkili makamlarından verilmiş yabancı kimlik kartı, ikamet izni veya geçerli yol izin belgesi olmayan yabancı şahısların ülkeye girmesine, ülkeden çıkarılmasına, ülke içinde herhangi bir araç veya binek hayvan vasıtasıyla veya yaya olarak seyahat etmesine, barınmasına, konaklamasına imkân sağlayan kişiler ile mülkiyetindeki gayrimenkulü kiralayanlara, kanunlarda ayrıca suç olarak tanımlanmayan eylemler nedeniyle tespit edilen her bir yabancı sayısınca bin Türk Lirası idari para cezası verilir.[29][30]
(3) İdari para cezası öngörülen kabahatlerin bir takvim yılı içinde gerçek kişiler tarafından tekrarı hâlinde, para cezaları yarı oranında artırılarak uygulanır.[31]
(4) Bu maddedeki idari para cezalarının uygulanması, Kanunda öngörülen diğer idari tedbirlerin uygulanmasına engel teşkil etmez.
(5) Bu maddedeki idari para cezaları, valilik veya Genel Müdürlük ya da kolluk birimlerince uygulanır. Verilen para cezaları tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde ödenir.
(6) (Ek: 15/8/2017-KHK-694/171 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7078/165 md.) Bakanlıkça bu Kanun kapsamında yürürlüğe konulan düzenlemelerde belirtilen yükümlülüklere uymayanlara Genel Müdürlük veya valilikler tarafından beşyüz Türk Lirasından onbin Türk Lirasına kadar idari para cezası verilebilir."
12. 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun "Genel kanun niteliği" başlıklı 3. maddesi şöyledir:
"(Değişik: 6/12/2006-5560/31 md.)
(1) Bu Kanun'un;
a) İdarî yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümleri, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde,
b) Diğer genel hükümleri, idarî para cezası veya mülkiyetin kamuya geçirilmesi yaptırımını gerektiren bütün fiiller hakkında,
uygulanır.”
13. 5326 sayılı Kanun’un "Yaptırım türleri" başlıklı16. maddesi şöyledir:
“(1) Kabahatler karşılığında uygulanacak olan idarî yaptırımlar, idarî para cezası ve idarî tedbirlerden ibarettir.
(2) İdarî tedbirler, mülkiyetin kamuya geçirilmesi ve ilgili kanunlarda yer alan diğer tedbirlerdir”
14. 5326 sayılı Kanun'un “Başvuru yolu” başlıklı 27. maddesinin 1. fıkrası şöyledir:
“(1) İdarî para cezası ve mülkiyetin kamuya geçirilmesine ilişkin idarî yaptırım kararına karşı, kararın tebliği veya tefhimi tarihinden itibaren en geç onbeş gün içinde, sulh ceza mahkemesine başvurulabilir. Bu süre içinde başvurunun yapılmamış olması halinde idarî yaptırım kararı kesinleşir.
IV. İNCELEME VE GEREKÇE
A. İlk İnceleme
15. Uyuşmazlık Mahkemesinin Kenan YAŞAR'ın Başkanlığında, Üyeler Nilgün TAŞ, Doğan AĞIRMAN, Eyüp SARICALAR, Ahmet ARSLAN, Mahmut BALLI ve Bilal ÇALIŞKAN'ın katılımlarıyla yapılan03/06/2024 tarihli toplantısında; 2247 sayılı Kanun'un 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre, İdare Mahkemesince, anılan Kanun'un 19. maddesine göre başvuruda bulunulmuş olduğu, idari yargı dosyasının ekinde adli yargı dosyası ile birlikte Uyuşmazlık Mahkemesine gönderildiği ve usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından, görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.
B. Esasın İncelenmesi
16. Raportör-Hâkim Süleyman ARIDURU’nun, davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan, ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Halil İbrahim ÇİFTÇİ ile Danıştay Savcısı Yakup BAL’ın davada adli yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra, gereği görüşülüp düşünüldü:
17. Dava, davacının vize ihlali süresi dikkate alınarak davalı idare tarafından kesilen 665 TL idari para cezasının ödenmesiüzerine, idari para cezasının iptali ile ödenen 665 TL'nin ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte iadesi istemiyle açılmıştır.
18. Dosyanın incelenmesinden, davacının Moritanya vatandaşı olup, 21/08/2021 tarihinde Türkiye'ye giriş yaptığı, 31/08/2021-15/08/2022 tarihlerini kapsayan turizm kalış amaçlı ikamet izin başvurusunda bulunduğu, ikamet izni başvurusunun reddedildiği, davalı idarece davacının 17/10/2021 tarihinde ülkeden çıkış yaptığının tespit edilmesi üzerine 15 günlük vize süresinin bitiminden çıkış tarihi olan 17/10/2021 tarihine kadar geçen süre zarfında vize ihlali süresi dikkate alınarak 665 TL idari para cezasının kesilmesi ve davacı tarafından bu cezanın ödenmesiüzerine, idari para cezasının iptali ile ödenen 665 TL'nin ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte iade edilmesi istemiyle dava açıldığı anlaşılmıştır.
19. Yukarıda izah edilen düzenlemelere göre; Kabahatler Kanunu’nun, idarî yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümlerinin, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde uygulanacağı; diğer kanunlarda görevli mahkemenin gösterilmesi durumunda ise uygulanmayacağı anlaşılmaktadır. Olayda, verilen idari para cezasına karşı yapılan itirazın görüm ve çözümünde, 6458 sayılı Kanun'da görevli yargı yoluna ilişkin bir düzenlemeye yer verilmediği görülmüştür.
20. Bu durumda, Kabahatler Kanunu’nun 5560 sayılı Kanun’la değişik 3. maddesinde, bu Kanun'un idari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümlerin, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde uygulanacağı belirtildiğinden, dava konusu idari para cezasına karşı açılan davanın görüm ve çözümünde, anılan Kanun'un 27. maddesinin (1) numaralı fıkrası uyarınca adli yargı yerinin görevli olduğu sonucuna varılmıştır.
21. Yukarıda belirtilen hususlar göz önünde bulundurularak, İstanbul 1. İdare Mahkemesinin başvurusunun kabulü ile, İstanbul 3. Sulh Ceza Hakimliğinin 13/10/2022 tarih ve D.İş No: 2021/5411 sayılı görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.
V. HÜKÜM
Açıklanan gerekçelerle;
A. Davanın çözümünde ADLİ YARGININ GÖREVLİ OLDUĞUNA,
B. İstanbul 1. İdare Mahkemesince yapılan BAŞVURUNUN KABULÜ ile İstanbul 3. Sulh Ceza Hakimliğinin 13/10/2022 tarih ve D.İş No: 2021/5411 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA,
03/06/2024 tarihinde, OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.
Başkan Vekili Üye Üye Üye
Kenan Nilgün Doğan Eyüp
YAŞAR TAŞ AĞIRMAN SARICALAR
Üye Üye Üye
Ahmet Mahmut Bilal
ARSLAN BALLI ÇALIŞKAN