OLAY : Muğlaspor Kulübünün bir profesyonel futbolcusuna 1988-1989 sezonunda, iki maç kırmızı kart görmesi nedeniyle, Profesyonel Futbol Ceza Kurulu tarafından toplam 6 maçta oynamama cezası verilmiştir.

Muğlaspor Kulübü, Futbol Federasyonuna başvurarak Profesyonel Futbol Yönetmeliğinin 11/d: maddesi uyarınca 6 defa müsabakadan men cezası alan oyuncunun sözleşmesinin bir yıl uzatılmasını istemiş, bu istek Federasyonca kabul edilmiştir. Sözleşmenin uzatılması kararına karşı sözü edilen oyuncunun, 6 maçta oynamama cezası almış olmakla birlikte iki maç için para ödeyerek müsabakaya katılması sebebiyle, sözleşmenin uzatılmasına ilişkin kararın yeniden incelenmesini istemesi üzerine, bu istek Futbol Federasyonunca haklı bulunarak, sözleşmenin uzatılması kararı geri alınmıştır.

Bunun üzerine Muğlaspor Kulübü, olay tarihinde yürürlükte olan Yönetmelikte, para ödenerek oynanan maçların dikkate alınacağına dair bir hüküm bulunmadığından bahisle Türkiye Futbol Federasyonu Başkanlığı tarafından oyuncunun sözleşmesinin uzatılmaması hakkında verilen 11/7/1989 gün ve 04-20-89/1683-7754 sayılı kararının iptal edilmesi isteği ile futbol Federasyonu Tahkim Kuruluna başvurmuştur.

Tahkim Kurulu; 4/8/1989 gün ve 1/1 sayılı kararla Muğlaspor Kulübünün başvurusunu reddederek sözleşmenin 31/5/1989 gününde sona erdiğine karar vermiştir.

Muğlaspor Kulübü, 28/9/1989 günlü dilekçe ile İdari yargıya başvurarak Tahkim Kurulunun 4/8/1989 gün ve 1/1 sayılı kararının iptali ile futbolcunun sözleşmesinin 31/5/1990 tarihine kadar geçerli olduğuna, yürütmenin durdurulmasına karar verilmesini istemiştir.

Ankara 6. İdare Mahkemesinde bakılan davada, davalı Türkiye Futbol Federasyonu Başkanlığı, 3461 sayılı Kanunu 14. maddesine göre Tahkim Kurulunca verilen kararın kesin yargı kararı niteliğinde olduğu, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 533. maddesine göre Yargıtay'da temyiz edilebileceğini ileri sürerek görev itirazında bulunmuş; Mahkeme 5/12/1989 gün ve 3227 sayılı kararla görev itirazını reddetmiştir.

Davalı Türkiye Futbol Federasyonunun görev ve itirazı adli yargı yararına olduğundan olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılması için Yargıtay Başsavcılığına sunulmak üzere verilen dilekçeden sonra da idare mahkemesi red kararının kaldırılmamasına karar verdiğinden, dosya, 2247 sayılı Kanunun 12. maddesi uyarınca Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmiştir. Başsavcılığın, aynı Kanunun 10. maddesi hükmüne uygun olarak olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ilişkin 27/3/1990 tarih ve 2001 sayılı düşünce yazıları ile birlikte dosya Uyuşmazlık Mahkemesine intikal etmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE : Türk ulusu adına karar veren uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü; Muammer Turan'ın Başkanlığında, Hüseyin Örmeci, Kaya Öztekin, Erol Çırakman, Rüştü Altay, Adnan Altın ve Osman Şimşek' in katılmaları ile yaptığı 21/5/1990 günlü toplantıda, geçici raportör Hakim Ayten Anıl 'ın raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; toplantıya Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı ile yerine katılan savcı İsmet Gökalp 'in Federasyonun kuruluş kanununda gerekçesinde bu kurumun özel hukuk hükümlerine tabi ve tüzel kişiliği haiz olduğunun belirtildiği ve Federasyon bünyesinde teşkil edilen Tahkim Kurulunun kararının mahkeme kararı niteliğinde bulunduğu, bu nedenle Yargıtay 'da temyiz incelemesine tabi olacağı yolundaki olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılması ilişkin yazılı ve sözlü düşünceleri ile Danıştay Başsavcısı ve yerine katılan Savcı M. İlhan Dinç' in davada idari yargının olduğu şeklindeki yazılı ve sözlü düşünceleri alındıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü.

Dava, Muğlaspor Kulübü profesyonel oyuncusunun, 6 maçta oynatılmama cezası alması nedeniyle kulübün, oyuncusunun sözleşmesinin bir yıl uzatılması isteğinin Türkiye Futbol Federasyonu Başkanlığınca kabul edilmemesine dair kararı yerinde bulan, Türkiye Federasyonu Tahkim Kurulu kararına karşı çıkılmıştır. Uyuşmazlığın incelenmesinden öncelikle Futbol Federasyonu kuruluş amaçları, şekilleri ve hukuki yapılarının tespiti gerekmektedir.

27/5/1988 gün ve 3461 sayılı Türkiye Futbol Federasyonunun Kuruluş ve Görevleri hakkında Kanunun 1. maddesinde bu kanunu amacı: Profesyonel futbol faaliyetlerini milli ve milletlerarası kaidelere göre yürütmek, teşkilatlandırmak, geliştirmek ve Türk futbolunu yurt içi ve yurt dışında temsil etmek üzere; özel hukuk hükümlerine tabi ve tüzel kişiliğe sahip Türkiye futbol Federasyonunun teşkilat, görev ve yetkilerine ait esas ve usulleri düzenlemektir denilmektedir.

Kanunun 6. maddesinde Genel Kurulun görevleri sayılırken Tahkim Kurulu üyelerinin seçiminin Genel Kurulunca yapılacağı öngörmüş; 13. maddesinde , Tahkim Kurulunun Genel Kurulca 4 yıl süreyle seçilecek beş hukukcu üyeden teşekkül edeceği ve verdiği kararların kesin olduğu; 14. maddesinde ise, Federasyonla kulüpler veya kulüplerle oyuncular arasında çıkacak ihtilaflar ile Ceza Kurulu kararlarını, ilgililerin itiraz üzerine Tahkim Kurulunun inceleyerek kesin karara bağlayacağı belirtilmiştir.

2/3/1989 gün, 3524 sayılı Kanunla getirilen geçici maddenin ( d ) bendi uyarınca, bir defaya mahsus olmak üzere ilk 4 yıl içinde Tahkim Kurulunun asil ve yedek üyelerini, Futbol Federasyonu Başkanının teklifi üzerine Başbakan seçmiştir. 3461 sayılı Kanunu 22. maddesinde de profesyonel futbol dalında faaliyet gösteren kulüplerin yönetim kurulunca tesbit edilecek şartlar ve taahhütlere göre Federasyona tescil edilecekleri ve Yönetim Kurulunca belirlenecek tescil ücretini ödeyecekleri, tescil sırasında kulüplerin Tahkim Kurulu kararlarına uyacaklarına dair taahhütnameyi imzalamak zorunda oldukları, aksi takdirde müsabakalara iştirak edemiyecekleri hükme bağlanmıştır.

Aynı Kanunun 27. maddesinde Federasyonunun başta milli ve milletlerarası müsabakalar olmak üzere bütün faaliyet ve işlemlerinin Başbakanlığın gözetim ve denetimine tabi olduğu belirtilmiştir.

26. maddede, teşkilatın çalışma usul ve esasları ve Kanunun uygulanmasına ilişkin diğer hususların Yönetim Kurulunca hazırlanacak ve bakanlar Kurulunca yürürlüğe konulacak Ana Statü ile belirleneceği öngörülmüş; 16/6/1989 gün ve 20197 sayılı Resmi Gazete 'de yayımlanan Türkiye Futbol Federasyonu Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Ana Statünün, 4. maddesinde, yukarıda açıklanan 3461 sayılı Kanunun 1. maddesine paralel olarak, Futbol Federasyonunun görevleri belirtilmiştir.

Bu statünün 10. maddesinde de; " Tahkim Kurulu çalışmalarını FİFA kurallarına ve Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun ilgili hükümlerine göre yapar" hükmü yer almıştır.

Diğer taraftan Avrupa Futbol Federasyonları Birliği ( UEFA ) ve Uluslararası Futbol Federasyonu ( FİFA ), milli federasyonların üye sıfatı ile bağlı oldukları üst kuruluşlar olup milli federasyonlar bu üst kuruluşlara organik ve hukuksal olarak bağlıdırlar. Bu kuruluşların Ana Statülerine ve talimatlarına uymak zorundadırlar.

FİFA Statüsünün uyuşmazlıklara ilişkin 48. maddesinde, "Milli federasyonlar, kulüpler veya kulüp üyeleri FİFA ile veya diğer federasyonlar, kulüpler, kulüp üyeleri ile olan uyuşmazlıklarını adli mahkemeye intikal ettirmezler, bu tür uyuşmazlıkların müşterek muvafakat ile tayin edilen tahkim kurullarına havale edilmesi gerekir." Hükmü bulunmaktadır.

Bu hükümler karşısında, özellikle 27/5/1988 günlü, 3461 sayılı Kanunun 1. maddesi ile, bu Kanunun 26. maddesi gereğince Bakanlar Kurulu tarafından yürürlüğe konulan Ana Statünün 10. maddesine göre "özel hukuk hükümlerine tabi ve tüzel kişiliğe sahip Türkiye Futbol Federasyonunun Tahkim Kurulu, çalışmaları Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun ilgili hükümlerine göre yaptığı" nda bu kurulun verdiği kararlara karşı başvuruların da Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun "Tahkim" başlıklı "Sekizinci Bab" ındaki 516-536. maddeleri hükümlerine tabi olması, dolayısıyla bu kararların incelenmesinin, adli yargı yerlerinin görevine girmesi gerekmektedir.

Bu nedenlerle Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının 2247 sayılı Kanunun 10. maddesi uyarınca olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ilişkin başvurusunun kabulüyle Ankara 6. İdare Mahkemesinin görevlilik kararı kaldırılmalıdır.

SONUÇ : Anlaşmazlığın, niteliğine göre adli yargı yerinin görev alanına girdiğinden Ankara 6. İdare Mahkemesinin 3/5/1990 günlü, 1989/3227 sayılı görev itirazının reddine ilişkin kararının kaldırılmasına, 21.5.1990 gününde kesin olarak oybirliği ile karar verildi.