OLAY : Erzincan 59. Top. Er Eğt. Tug. Hv. Svn. Tb. 3. Bt. Komutanlığı emrinde görevli sanık Hv. Svn. Er Şiho Babacan'ın, 19-20.12.1997 tarihinde saat 24.00- 02.00 sıralarında aynı Komutanlık emrinde görevli koğuş nöbetçisi olan Hv. Svn. Er Ayhan Işık'ı yanına çağırarak elinde bulunan jileti yakınanın boynuna 3-5 cm uzaklıkta tutarak "bana bak vereceksin" diyerek cüzdanından 8,000,000.- TL para ile persion marka saatini aldığı "kimseye gidip söylemeyeceksin, söylersen senin askerliğinde bitmez, seni öldürürüm, mahvederim" diyerek tehdit ettiği, böylece, geceleyin silahla gasp suçunu işlediği ileri sürülerek, eylemine uyan Türk Ceza Kanunu'nun 497. maddesi uyarınca cezalandırılması istemiyle 3. Ordu Komutanlığı Askeri Savcılığı'nın 9.1.1998 gün ve E: 1998/18, K: 1998/4 sayılı iddianamesiyle kamu davası açılmıştır.

3. Ordu Komutanlığı Askeri Mahkemesi'nce sanığın yüklenen suç nedeniyle cezalandırılmasına karar verilmiş, kararın sanık ve Askeri Savcılıkça temyiz edilmesi üzerine Askeri Yargıtay 5. Dairesi eksik soruşturma nedeniyle hükmü bozmuştur.

3. ORDU KOMUTANLIĞI ASKERİ MAHKEMESİ; 7.11.2002 gün ve E: 2002/17, K: 2002/309 sayıyla; sanığa yüklenen eylemin, askeri bir suç olmadığı, askeri bir suça bağlı bulunmadığı ve yargılama sırasında sanığın terhis edilmesiyle askeri mahkemede yargılanmasını gerektiren ilginin de kesildiği gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, Askeri Yargıtay 1. Dairesi, sanığın 19.12.1997 tarihinden itibaren askerliğe elverişsiz olduğuna dair sağlık kurulu raporu bulunması nedeniyle, asker kişi sıfatı bulunmadığından, suç tarihinde sivil kişi konumunda olduğundan verilen görevsizlik kararında bir isabetsizlik bulunmamış, hüküm onanarak kesinleşmiştir.

ERZİNCAN AĞIR CEZA MAHKEMESİ; 20.5.2003 gün ve E: 2003/38, K: 2003/69 sayıyla; asker kişi sanığı, asker kişiye karşı, askeri mahalde işlediği ileri sürülen suçu nedeniyle yargılama görevinin askeri yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, temyiz edilmeyen karar kesinleşerek, dava dosyası, kendisine gelmekle,Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'nca, Mahkememize gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Ceza Bölümünün, Tülay TUĞCU'nun Başkanlığında, Üyeler; Süleyman ÖZCAN, İhsan AKÇİN, Muvaffak TATAR, Recep SÖZEN, Erdoğan GENEL, Erol KÜÇÜKARSLAN'ın, katılımlarıyla yapılan 5.7.2004 günlü toplantısında, Raportör-Hakim G. Fatma BÜYÜKEREN'in, davanın çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Ahmet BEŞİNCİ ile Askeri Yargıtay Başsavcı Yardımcısı Derya YAMAN'ın, davanın çözümünün adli yargı yerinin görev alanına girdiğine ilişkin yazılı ve sözlü açıklamaları dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

USULE İLİŞKİN İNCELEME:

Yapılan incelemede, usule ilişkin işlemlerde 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş Ve İşleyişi Hakkında Kanun'da belirtilen süre ve biçim yönünden bir eksiklik görülmemiştir. Askeri ve adli yargı yerleri arasında Yasa'nın 14. maddesinde öngörüldüğü biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğmuştur. Esasa ilişkin inceleme yapılmasına oybirliği ile karar verilmiştir.

ESASA İLİŞKİN İNCELEME:

353 sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu Ve Yargılama Usulü Kanunu'nun "Askeri Mahkemelerin Görevleri" başlığı altında düzenlenen İkinci Bölümünde yer alan "Genel Görev" başlıklı 9. maddesinde; "Askeri Mahkemeler Kanunlarda aksi yazılı olmadıkça asker kişilerin askeri olan suçları ile bunların asker kişiler aleyhine veya askeri mahallerde yahut askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevlidirler" denilmektedir.

"Askeri suç" ise, öğretide ve uygulamada;

a ) Unsurları ve cezalarının tamamı Askeri Ceza Kanunu'nda yazılı olan, başka bir anlatımla, Askeri Ceza Kanunu dışında hiçbir ceza yasası ile cezalandırılmayan suçlar,

b ) Unsurları kısmen Askeri Ceza Kanunu'nda, kısmen diğer ceza yasalarında gösterilen suçlar,

c ) Türk Ceza Kanunu'na atıf suretiyle askeri suç haline dönüştürülen suçlar, olmak üzere üç grupta mütalaa edilmektedir.

Olumsuz görev uyuşmazlığına konu kamu davasında, görevsizlik kararı veren adli yargı yerince, suç tarihinde asker olan sanığın, asker kişiye karşı, askeri mahalde işlediği ileri sürülen suçu nedeniyle yargılama görevinin askeri yargı yerine ait olduğu gerekçesine yer verilmiş ise de, dosya içinde bulunan Isparta 200 Yataklı Asker Hastanesi Sağlık Kurulunun 21.6.2002 gün ve 1063 sayılı Raporuyla, sanığın suç tarihi olan 19.12.1997 tarihinden itibaren askerliğe elverişli olmadığına dair karar alındığı ve 30.9.1999 tarihinde de terhis edildiği anlaşılmaktadır.

Bu durumda, Sağlık Kurulu Raporunun kapsam ve hukuki sonuçlarına göre, sanığın suç tarihinde "asker kişi" sıfatı kendiliğinden kalkmış sayılacağından, 353 sayılı Yasa'nın 9. maddesi anlamında "asker kişi" olarak kabul edilmesi mümkün bulunmamaktadır.

Olayda, 353 sayılı Yasa'nın asker olmayan kişilerin askeri mahkemelerde yargılanma koşullarını belirleyen 11. maddesi ve benzer düzenlemenin yer aldığı 1632 sayılı Askeri Ceza Yasası'nın Ek-6. maddesinde yazılı koşulların da bulunmaması nedeni ile davanın adli yargı yerinde çözümlenmesi, bu nedenle Erzincan Ağır Ceza Mahkemesi'nin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir.

SONUÇ : Davanın çözümünde ADLİ YARGI yerinin görevli olduğuna, bu nedenle Erzincan Ağır Ceza Mahkemesi'nin 20.5.2003 günlü ve E: 2003/38, K: 2003/69 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 5.7.2004 günü KESİN OLARAK OYBİRLİĞİ ile karar verildi.