Yakınan        :M.S.Y.

Sanık             :C.Ş.

 OLAY             : Milli Savunma Bakanlığı Kalite Yönetim Bölge Başkanlığı (Sirkeci/İstanbul) 4 nolu Muayene Komisyonu Başkanı olan sanık Dz. Alb. C.Ş.’in, 2003-3 Mart 2005 tarihleri arasında, ihale kazanmış firmaların mal teslim ve muayene işlemlerini firma temsilcisi olarak takip eden, yakınan M.S.Y. üzerinde baskı kurarak laptop bilgisayar ve 17 milyar TL.sı talep ederek bu taleplerini sıklıkla yineleyerek ve baskılarını artırarak yakınanı muayenelerden geçemeyeceği endişesine kaptırarak kredi kartına 2 Milyar TL.sı yatırtarak, daha sonra da gerek yüz yüze görüşmelerde gerekse telefon görüşmelerinde, yaptığı ve yapacağı muayeneler karşılığında önce beş bin dolar, daha sonra da beş milyar TL.sı isteyerek ve mal muayenelerinden geçemeyeceğinden bahisle yakınanda korku ve endişe yaratarak kendisine 5 milyar TL.sı ödemeyi kabul ettirdiği, böylece irtikap suçunu işlediği ileri sürülerek, eylemine uyan Türk Ceza Kanunu’nun 209/1, 219/ son, Askeri Ceza Kanunu’nun 30/B maddeleri uyarınca cezalandırılması istemiyle Kuzey Deniz Saha Komutanlığı Askeri Savcılığı’nın 26.4.2005 gün ve E: 2005/248, K:2005/191 sayılı iddianamesiyle kamu davası açılmıştır. 

KUZEY DENİZ SAHA KOMUTANLIĞI ASKERİ MAHKEMESİ: 29.12.2005  gün ve E:2005/837, K:2005/623 sayıyla; sanığa yüklenen suçun askeri suç olmaması, askeri suça bağlı bulunmaması ve yargılama aşamasında  emekliye ayrılmış olması nedeniyle askeri mahkemede yargılanmayı gerektiren ilginin kesildiği, yargılama görevinin adli yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, kararın sanık tarafından temyiz edilmesi üzerine, Askeri Yargıtay 2. Dairesi’nce yasaya uygun bulunan hükmün onanmasına karar verilmiş, böylece kesinleşen dava dosyası, İstanbul 1. Ağır Ceza Mahkemesine gönderilmiştir. 

İSTANBUL 1. AĞIR CEZA MAHKEMESİ: 2.10.2006 gün ve E:2006/182, K:2006/209 sayıyla; asker kişi sanığı, askerlik hizmet ve görevleriyle ilgili olarak işlediği ileri sürülen suç nedeniyle yargılama görevinin askeri yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, karar kesinleşmeden Mahkememize gönderilen dava dosyasında, Uyuşmazlık Mahkemesi’nce 5.2.2007 gün ve E:2007/4, K:2007/4 sayılı kararı ile, 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanun’un 1 ve 14. maddesinde belirtilen koşullar oluşmadığından, aynı Yasa’nın 27.maddesi uyarınca yöntemine uygun bulunmayan başvurunun reddine karar verilip, dosyanın Mahkemesine gönderilmesinden sonra, bu kez dosyadaki eksiklikler giderilip, adli yargı yerince verilen görevsizlik kararı kesinleştirilerek dava dosyası, kendisine gelmekle, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’nca, Mahkememize  gönderilmiştir. 

İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Ceza Bölümünün, Ahmet AKYALÇIN’ın Başkanlığında, Üyeler; Sezai AKBULUT, Ramazan ÖZKEPİR, Şule BAŞOĞLU, Hasan DENGİZ, Bilgin AK, Erdoğan GENEL’in, katılımlarıyla yapılan 03.12.2007 günlü toplantısında;

I-İLK İNCELEME : Yapılan incelemede, usule ilişkin işlemlerde 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş Ve İşleyişi Hakkında Kanun’da belirtilen süre ve biçim yönünden bir eksiklik görülmediği, askeri ve adli yargı yerleri arasında Yasa'nın 14. maddesinde öngörüldüğü biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu anlaşıldığından, esasın incelenmesine oybirliği ile karar verildi.

 II-ESASIN İNCELENMESİ :Raportör-Hakim G.Fatma BÜYÜKEREN’in, davanın çözü-münde adli yargı yerinin görevli olduğu yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Ayla SONGÖR’ün adli yargı,  Askeri Yargıtay  Başsavcı Yardımcısı Yavuz ÇOLAK’ın davanın çözümünün adli yargı yerinin görev alanına girdiğine ilişkin yazılı ve sözlü açıklamaları dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ: 

353 sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu Ve Yargılama Usulü Kanunu'nun "Askeri Mahkemelerin Görevleri" başlığı altında düzenlenen İkinci Bölümünde yer alan "Genel Görev" başlıklı 9. maddesinde; "Askeri Mahkemeler Kanunlarda aksi yazılı olmadıkça asker kişilerin askeri olan suçları ile bunların asker kişiler aleyhine veya askeri mahallerde yahut askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevlidirler" denilmektedir.

 "Askeri suç" ise, öğretide ve uygulamada;

            a) Unsurları ve cezalarının tamamı Askeri Ceza Kanunu'nda yazılı olan, başka bir anlatımla, Askeri Ceza Kanunu dışında hiçbir ceza yasası ile cezalandırılmayan suçlar,

            b) Unsurları kısmen Askeri Ceza Kanunu'nda kısmen diğer ceza yasalarında gösterilen suçlar, 

            c) Türk Ceza Kanunu'na atıf suretiyle askeri suç haline dönüştürülen suçlar, olmak üzere üç grupta mütalaa edilmektedir.   

 Aynı Yasa’nın 13.10.1996 gün ve 22786 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 4191 sayılı Yasa’yla değişik 17. maddesinde; “askeri mahkemelerde yargılanmayı gerektiren ilginin kesilmesi, daha önce işlenen suçlara ait davalara bu mahkemelerin bakma görevini değiştirmez. Ancak suçun askeri bir suç olmaması askeri bir suça bağlı bulunmaması ve sanık hakkında kamu davası açılmamış olması halinde askeri mahkemenin görevi sona erer” denilmekte iken, maddenin "... ve sanık hakkında kamu davası açılmamış olması ..." tümcesi Anayasa Mahkemesi'nin 11.3.2000 gün ve 23990 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 1.7.1998 gün ve E:1996/74, K:1998/45 sayılı kararı ile iptal edilmiştir. 

            Buna göre, askeri mahkemelerde yargılanmayı gerektiren ilginin kesilmesi, daha önce işlenen suçlara ait davalara bu mahkemelerin bakma görevini değiştirmez. Ancak yüklenen suçun askeri bir suç olmaması, askeri bir suça bağlı bulunmaması halinde, askeri mahkemenin görevinin sona ereceği açıktır. İptal kararı nedeniyle, sanık hakkında kamu davasının açılmış olup olmamasının bir önemi bulunmamaktadır. 

Somut olayda, görevsizlik kararı veren adli yargı yerince, asker kişi sanığa yüklenen eylemin, askerlik hizmet ve görevleri nedeniyle işlendiği gerekçesine yer verilmiş ise de;   sanığın yargılama aşamasında emekliye ayrılmış olması nedeniyle  Türk Silahlı Kuvvetleri ile ilişiğinin kesildiği dosya içindeki bilgi ve belgelerden anlaşılmaktadır. Yüklenen suçun askeri suç olmaması, askeri bir suça bağlı bulunmaması ve askeri mahkemede yargılanmayı gerektiren ilginin de kesilmiş olması nedeniyle, 353 sayılı Yasa'nın 4191 sayılı Yasa ile değişik 17. maddesi hükmü uyarınca, davanın adli yargı yerinde görülmesi ve İstanbul 1. Ağır Ceza Mahkemesi'nin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir. 

SONUÇ : Davanın  çözümünde ADLİ YARGI yerinin görevli olduğuna, bu nedenle İstanbul 1. Ağır Ceza  Mahkemesi’nin 2.10.2006  gün ve E:2006/182, K:2006/209 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 03.12.2007 gününde OYBİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.