|
T.C. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ
ESAS NO : 2021/733 KARAR NO : 2022/345 KARAR TR : 30/05/2022 |
ÖZET: 696 sayılı KHK kapsamında sürekli işçi kadrosunda istihdam talebinin reddi işleminin idari yargı yerinde iptali sonrası, idari işlemden dolayı mahrum kalınan mali hakların tazminine ilişkin davanın İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk. |
K A R A R
Davacı : İ. P
Vekili : Av. R. S
Davalı : Gençlik ve Spor Bakanlığı
Vekili : Av. A. G
I. DAVA KONUSU OLAY
1. Davacı vekili, davalı idare bünyesinde hizmet alım sözleşmesi kapsamında yüklenici tarafından özel güvenlik görevlisi olarak çalıştırılan davacının 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 127. maddesi ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye eklenen geçici 23. maddesi kapsamında sürekli işçi kadrosunda istihdam edilme talebiyle yapılan başvurunun "başvuru şartlarını taşımadığının sonradan anlaşıldığı" gerekçesiyle reddi işleminin iptali istemiyle ilk olarak idari yargı yerinde iptal davası açmıştır.
2. Van. 2. İdare Mahkemesinin 19/12/2018 tarihli ve E.2018/921, K.2018/2747 sayılı kararı ile, "dava konusu işlemin iptaline" karar verilmiş; bu karar da, Erzurum Bölge İdare Mahkemesi 1. İdari Dava Dairesinin 05/12/2019 tarihli ve E.2019/907, K.2019/1788 sayılı kararı ile istinaf başvurusunun esastan reddine kesin olarak karar verilmek suretiyle kesinleşmiştir.
3. Davacı vekili, iptal edilen haksız işlem sonucu davacının göreve geç başlatılması nedeniyle mahrum kaldığı toplu iş sözleşmesinden doğan parasal haklarının tazmini istemiyle idari yargı yerinde tam yargı davası açmıştır.
II. UYUŞMAZLIĞA İLİŞKİN BAŞVURU SÜRECİ
A. İdari Yargıda
4. Van 4. İdare Mahkemesinin 03/09/2020 tarihli ve E.2020/1, K.2020/1121 sayılı kararı ile, "iş sözleşmesinden kaynaklı uyuşmazlığın adli yargı yerinde çözümü gerektiği" gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine kesin olarak karar verilmiştir.
5. Davacı vekili, bunun üzerine adli yargı yerinde tazminat davası açmıştır.
B. Adli Yargıda
6. Van 1. İş Mahkemesinin 22/01/2021 tarihli ve E.2020/1296, K.2021/73 sayılı kararı ile, "idari işlemden kaynaklanan tazmin isteminin idari yargı yerinde görülmesi gerektiği" gerekçesiyle yargı yolunun caiz olmaması nedeniyle davanın usulden reddine karar verilmiştir. Bu karar, 16/03/2021 tarihinde istinaf edilmeksizin kesinleşmiştir.
7. Davacı vekili, görevli yargı yolu uyuşmazlığı hususunda karar verilmek üzere dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesini talep etmiştir.
8. Van 1. İş Mahkemesi, sehven "merci tayini" için dava dosyasını Yargıtay 5. Hukuk Dairesine göndermiştir.
9. Yargıtay 5. Hukuk Dairesinin 20/09/2021 tarihli ve E.2021/4152, K.2021/9951 sayılı kararı ile, "yargı yolu koşulları bulunmayan dosyanın mahalline iadesine" karar verilmiştir.
10. Van 1. İş Mahkemesi, 20/10/2021 tarihli ve 2020/1296 Esas sayılı üst yazı ile, dava dosyasını Uyuşmazlık Mahkemesine göndermiştir.
III. İLGİLİ HUKUK
11. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "İdari dava türleri ve idari yargı yetkisinin sınırı" başlıklı 2. maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
"İdari dava türleri şunlardır:
a) İdarî işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlâl edilenler tarafından açılan iptal davaları,
b) İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları,
c) Tahkim yolu öngörülen imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklar hariç, kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapılan her türlü idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalar."
12. Aynı Kanun'un "İptal ve tam yargı davaları" başlıklı 12. maddesi şöyledir:
"İlgililer haklarını ihlal eden bir idari işlem dolayısıyla Danıştaya ve idare ve vergi mahkemelerine doğrudan doğruya tam yargı davası veya iptal ve tam yargı davalarını birlikte açabilecekleri gibi ilk önce iptal davası açarak bu davanın karara bağlanması üzerine, bu husustaki kararın veya kanun yollarına başvurulması halinde verilecek kararın tebliği veya bir işlemin icrası sebebiyle doğan zararlardan dolayı icra tarihinden itibaren dava süresi içinde tam yargı davası açabilirler. Bu halde de ilgililerin 11 nci madde uyarınca idareye başvurma hakları saklıdır."
IV. İNCELEME VE GEREKÇE
A. İlk İnceleme
13. Uyuşmazlık Mahkemesinin Muammer TOPAL'ın başkanlığında, Üyeler Birol SONER, Nilgün TAŞ, Doğan AĞIRMAN, Aydemir TUNÇ, Nurdane TOPUZ ve Ahmet ARSLAN’ın katılımlarıyla yapılan 30/05/2022 tarihli toplantısında; 2247 sayılı Kanun'un 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre, İdare Mahkemesince, anılan Kanun'un 14. maddesine göre başvuruda bulunulmuş olduğu, Mahkemece dava dosyasının ekinde idari yargı yeri kararı ile birlikte Uyuşmazlık Mahkemesine gönderildiği ve usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.
B. Esasın İncelenmesi
14. Raportör-Hâkim Murat UÇUR'un davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Recep KALKAN ile Danıştay Savcısı Yakup BAL’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
15. Dava, idari yargı yerince iptal edilen idari işlemden kaynaklı göreve geç başlatılma nedeniyle toplu iş sözleşmesinden doğan parasal hakların tazmini istemiyle açılmıştır.
16. Somut olayda, idare bünyesinde taşeron firmaya bağlı olarak çalışmakta olan davacının 696 sayılı KHK kapsamında sürekli işçi kadrosunda istihdam talebinin "başvuru şartlarını taşımadığından" bahisle reddi üzerine idari yargı yerinde açılan iptal davasında idari işlemin iptaline karar verildiği, iptal kararı sonrasında da idari işlemden dolayı kişisel haklarının doğrudan muhtel olduğu iddiasıyla tam yargı/tazminat davası açıldığı anlaşılmaktadır. Dava konusu kişisel hakkın toplu iş sözleşmesine bağlı işçi alacakları olmakla birlikte uyuşmazlığın esasının iş hukukuna değil, mahkemece iptal edilen idari işlem ile idare hukukuna ilişkin olduğu açıktır.
17. Bu durumda, davacının sürekli işçi kadrosuna istihdamının geç yapılmasından kaynaklı talep ettiği işçilik alacaklarının davacı aleyhine tesis edilen ve mahkemece iptal edilen idari işlemden kaynaklandığı, dolayısıyla buişlemden kaynaklanan tazmin isteminin de 2577 sayılı Kanunun 2. maddesinin (b) fıkrasında belirtilen; "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerinde görülmesi gerekmektedir.
18. Belirtilen hususlar göz önünde bulundurularak, Van 4. İdare Mahkemesinin görevsizlik kararının kaldırılmasına karar verilmesi gerekmiştir.
V. HÜKÜM
Açıklanan nedenlerle;
A. Davanın çözümünde İDARİ YARGI YERİNİN GÖREVLİ OLDUĞUNA,
B. Van 4. İdare Mahkemesinin 03/09/2020 tarihli ve E.2020/1, K.2020/1121 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA,
30/05/2022 tarihinde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.
Başkan Üye Üye Üye
Muammer Birol Nilgün Doğan
TOPAL SONER TAŞ AĞIRMAN
Üye Üye Üye
Aydemir Nurdane Ahmet
TUNÇ TOPUZ ARSLAN