Ceza Bölümü         2001/130 E.  ,  2001/128 K.
"İçtihat Metni"Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığınca hazırlanmıştır. İzinsiz olarak kopyalanması ve dağıtılması hukuki sorumluluk gerektirir.

           Davacı           : K.H.

            Yakınan        : E.

            Sanıklar         : 1-Ö.K.

                                     2-H.K.

                                     3-A.G.

                                     4-Ö.Z.

                                     5-A.K.

                                     6-Y.A. 

            O L A Y          : Tekirdağ/Hayrabolu 95. Zh. Tug. K. Yrd. Grnz. Hiz. Brl. Komutanlığı emrinde görevli sanık Tnk. Er Ö.K.'in, izinde bulunduğu 13.4.1999 günü, sivil kişi sanık Y.A.'in, zeka  geriliği olması nedeniyle fiile direnemeyecek halde olup, sokakta bulduğu yakınan E. için "bu kadınla işinizi halledin" demesi üzerine, diğer sivil kişi sanıklar A.G., H.K., Ö.Z., A.K. ile birlikte yakınanı boş bir inşaata götürdüğü ve burada ırzına geçtikleri ileri sürülerek, sanıklar Ö.K., Ahmet  Gündeş, H.K., Ö.Z. ve A.K.'ın eylemlerine uyan Türk Ceza Kanunu’nun 416/1, 80, 417., sanık Y.A.'in eylemine uyan aynı Kanun'un 64. maddesi delaletiyle aynı Kanun'un 416/1, 80, 417. maddeleri uyarınca cezalandırılmaları istemiyle  Kahramanmaraş  Cumhuriyet Başsavcılığı’nın 21.4.1999 gün ve E:1999/944, K:1999/58 sayılı iddianamesiyle kamu davası açılmıştır. 

            KAHRAMANMARAŞ AĞIR CEZA MAHKEMESİ: 25.11.1999 gün ve E:1999/86, K:1999/198 sayıyla; sanıklardan Ö.K.'in  suç tarihinde asker kişi olması nedeniyle, 353 sayılı Yasa’nın 12. maddesi hükmü uyarınca sanıkları yargılama görevinin askeri yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, temyiz edilmeyen karar kesinleşerek, dava dosyası, 5. Kolordu Komutanlığı Askeri Mahkemesi’ne gönderilmiştir. 

            5. Kolordu Komutanlığı Askeri Mahkemesi, sanığın askerlik görevini yaptığı birliği itibariyle yetkisizlik kararı vermiş, dava dosyası, 2. Kolordu Komutanlığı Askeri Mahkemesi’ne gönderilmiştir.           

2. KOLORDU KOMUTANLIĞI ASKERİ MAHKEMESİ: 2.6.2000 gün ve E:2000/719, K:2000/408 sayıyla; 26.5.2000 tarihinde yürürlüğe giren 26.3.2000 gün ve 24001 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 4551 sayılı Yasa'nın, 38. maddesi ile Askeri Ceza Kanunu'nun 152. maddesi yürürlükten kaldırıldığından, sanıklara yüklenen ırza geçme suçunun askeri suç olma niteliği ortadan kalkmış olup, asker kişiye karşı, askeri mahalde yahut askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işlendiğinin de ileri sürülmediği gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, kararın temyiz edilmeyerek kesinleşmesi üzerine, dava dosyası, 2.Kolordu  Komutanlığı Askeri Savcılığı’nca,  Mahkememize gönderilmiştir.           

İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Ceza Bölümünün, Ali HÜNER’in Başkanlığında, Üyeler; Cengiz ERDOĞAN, Refik DİZDAROĞLU, Keskin KAYLAN, Necmettin ÖZKAN, Recep SÖZEN, Ahmet ALKIŞ’ ın  katılımlarıyla yapılan 12.11.2001 günlü toplantısında, Raportör-Hakim G. Fatma BÜYÜKEREN’ in, davanın çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mustafa EKİNCİ ile Askeri Yargıtay Başsavcı Yardımcısı Yavuz Sezai KARAA’nın, davanın çözümünün adli yargının görev alanına girdiğine ilişkin yazılı ve sözlü açıklamaları dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ

USULE İLİŞKİN İNCELEME :

            Yapılan incelemede, usule ilişkin işlemlerde 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş Ve İşleyişi Hakkında Kanun'da belirtilen süre ve biçim yönünden bir eksiklik görülmemiştir. Adli ve askeri yargı yerleri arasında Yasa'nın 14. maddesinde öngörüldüğü biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğmuştur. Esasa ilişkin inceleme yapılmasına oybirliği ile karar verilmiştir.

ESASA İLİŞKİN İNCELEME:

353 Sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu Ve Yargılama Usulü Kanunu'nun "Askeri Mahkemelerin Görevleri" başlığı altında düzenlenen İkinci Bölümünde yer alan "Genel Görev" başlıklı 9. maddesinde; "Askeri Mahkemeler Kanunlarda aksi yazılı olmadıkça asker kişilerin askeri olan suçları ile bunların asker kişiler aleyhine veya askeri mahallerde yahut askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevlidirler" denilmektedir.           

"Askeri suç" ise, öğretide ve uygulamada;

            a) Unsurları ve cezalarının tamamı Askeri Ceza Kanunu'nda yazılı olan, başka bir anlatımla, Askeri Ceza Kanunu dışında hiçbir ceza yasası ile cezalandırılmayan suçlar,

            b) Unsurları kısmen Askeri Ceza Kanunu'nda, kısmen diğer ceza yasalarında gösterilen suçlar, 

            c) Türk Ceza Kanunu'na atıf suretiyle askeri suç haline dönüştürülen suçlar, olmak üzere üç grupta mütalâa edilmektedir.    

 Olumsuz görev uyuşmazlığına konu kamu davasında görevsizlik kararı veren adli yargı yerince, sanık Ö.K.'in yüklenen suçun işlendiği ileri sürülen günde asker kişi olması ve yüklenen suçun da "askeri suç" olduğu gerekçesine yer verilmiş ise de, 26.5.2000 tarihinde yürürlüğe giren 26.3.2000 gün ve 24001 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan, 4551 sayılı Yasa'nın 38. maddesi ile 1632 sayılı Askeri Ceza Kanunu'nun, 152. maddesi yürürlükten kaldırılmış olduğundan sanığa yüklenen "ırza geçme" suçunun "askeri suç" niteliği ortadan kalkmıştır. 

353 sayılı Yasa'nın "Müşterek Suçlar" başlığı altında düzenlenen 12. maddesinde: "askeri mahkemelere ve adliye mahkemelerine tabi kişiler tarafından bir suçun müştereken işlenmesi halinde eğer suç Askeri Ceza Kanununda yazılı bir suç ise sanıkların yargılanmaları askeri mahkemelere; eğer suç Askeri Ceza Kanununda yazılı olmayan bir suç ise adliye mahkemelerine aittir" denmek suretiyle askeri olan suçlar ile askeri olmayan suçlara göre görevli yargı yeri belirlenmektedir. 

            Bu durumda, yüklenen eylemler "askeri suç" kapsamında bulunmadığından 353 sayılı Yasa'nın 12. maddesi hükmü uyarınca sanıkları yargılama görevi adli yargı yerine  aittir. 

Açıklanan nedenlerle, davanın adli yargı yerinde görülmesi ve Kahramanmaraş Ağır Ceza Mahkemesi'nin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir. 

            SONUÇ: Anlaşmanın niteliğine göre, davanın çözümünde ADLİ YARGI yerinin görevli olduğuna, bu nedenle Kahramanmaraş Ağır Ceza Mahkemesi’nin 25.11.1999 günlü, E:1999/86, K:1999/198 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 12.11.2001 günü KESİN OLARAK OYBİRLİĞİ ile karar verildi.