OLAY : 19.12.1998 günü, Hatay Cumhuriyet Caddesinde ruhsatsız tabancası ile ateş ettiği ileri sürülen, Merzifon 5. Ana Jet Üs Komutanlığı emrinde görevli, sanık Hv.P.Uzm.Çvş. Y.E.'in üzerinde yapılan aramada bir adet Browning marka 9 mm. çaplı tabanca ile bir adet şarjörün yakalandığı, böylece 6136 sayılı Yasa'ya aykırılık suçunun işlendiği ileri sürülerek sanığın eylemine uyan 6136 sayılı Ateşli Silahlar Ve Bıçaklar İle Aletler Hakkında Kanun'un 13/1. maddesi uyarınca cezalandırılması istemiyle Hatay Cumhuriyet Başsavcılığı'nın 25.12.1998 gün ve E: 1998/3804, K: 1998/2524 sayılı iddianamesiyle kamu davası açılmış, aynı gün, 7384 sayılı hazırlık numarası ile de, meskun mahalde silah atmak suçu nedeniyle Türk Ceza Kanunu'nun 119. maddesi uyarınca ön ödeme koşullarını yerine getirdiğinden hakkında ek takipsizlik kararı verilmiştir.

HATAY 1. ASLİYE CEZA MAHKEMESİ: 19.3.1999 gün ve E: 1999/3, K: 1999/217 sayıyla; asker kişi olması nedeniyle sanığı yargılama görevinin askeri yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, temyiz edilmeyen karar kesinleşerek, dava dosyası 6. Kolordu Komutanlığı Askeri Mahkemesi'ne gönderilmiştir.

6. KOLORDU KOMUTANLIĞI ASKERİ MAHKEMESİ: 29.9.1999 gün ve E: 1999/1336, K: 1999/650 sayıyla; asker kişi sanığa yüklenen suçun, askeri suç olmaması, askeri bir suça bağlı bulunmaması, askeri mahalde işlenmemiş olması nedeniyle, sanığı yargılama görevinin adli yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, kararın temyiz edilmeyerek kesinleşmesi üzerine, dava dosyası, 6. Kolordu Komutanlığı Askeri Savcılığı'nın 3.12.1999 günlü yazısı ile Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığı'na gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Ceza Bölümünün, Ali HÜNER'in Başkanlığında, Üyeler; Cengiz ERDOĞAN, Refik DİZDAROĞLU, Keskin KAYLAN, Necmettin ÖZKAN, Recep SÖZEN, Ahmet ALKIŞ'ın katılımlarıyla yapılan 6.3.2000 günlü toplantısında, Raportör-Hakim G. Fatma BÜYÜKEREN'in, davanın çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mustafa EKİNCİ ile Askeri Yargıtay Başsavcı Yardımcısı Gürcan Gürdal'ın, davanın çözümünün adli yargının görev alanına girdiğine ilişkin yazılı ve sözlü açıklamaları dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

USULE İLİŞKİN İNCELEME:

Yapılan incelemede, usule ilişkin işlemlerde 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş Ve İşleyişi Hakkında Kanun'da belirtilen süre ve biçim yönünden bir eksiklik görülmemiştir. Adli ve askeri yargı yerleri arasında Yasa'nın 14. maddesinde öngörüldüğü biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğmuştur. Esasa ilişkin inceleme yapılmasına oybirliği ile karar verilmiştir.

ESASA İLİŞKİN İNCELEME:

353 Sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu Ve Yargılama Usulü Yasası'nın "Askeri Mahkemelerin Görevleri" başlığı altında düzenlenen İkinci Bölümünde yer alan "Genel Görev" başlıklı 9. maddesinde; "Askeri Mahkemeler Kanunlarda aksi yazılı olmadıkça, asker kişilerin askeri olan suçları ile bunların asker kişiler aleyhine veya askeri mahallerde yahut askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevlidirler" denilmektedir.

"Askeri suç" ise, öğretide ve uygulamada;

a) Unsurları ve cezalarının tamamı Askeri Ceza Kanunu'nda yazılı olan, başka bir anlatımla, Askeri Ceza Kanunu dışında hiçbir ceza yasası ile cezalandırılmayan suçlar,

b) Unsurları kısmen Askeri Ceza Kanunu'nda kısmen diğer ceza yasalarında gösterilen suçlar,

c) Türk Ceza Kanunu'na atıf suretiyle askeri suç haline dönüştürülen suçlar, olmak üzere üç grupta mütalaa edilmektedir. Olumsuz görev uyuşmazlığına konu kamu davasında, adli yargı yerince, sanığın asker kişi olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiş ise de, sanığın sadece "asker kişi" sıfatını taşımasının, yukarıda anılan 353 sayılı Yasa'nın 9. maddesi hükmüne göre askeri mahkemede yargılanması için yalnız başına yeterli olmadığı, bu kriterin yanısıra asker kişi sanığa yüklenen suçun "askeri suç" olması, askeri suç olmasa bile "asker kişiye karşı" veya "askeri mahalde" yahut "askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işlenmiş olması" kriterlerinin ve bunlardan en az birinin de bulunması gerekmektedir. 6136 sayılı Yasa'nın 13/1. maddesine aykırılık suçu, askeri bir suç olmadığı gibi atıf suretiyle de askeri suç kapsamına alınan suçlardan değildir. Suçun asker kişiye karşı veya askeri mahalde yahut askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işlenmediği de açıktır.

Bu nedenlerle, davanın adli yargı yerinde çözümlenmesi, Hatay 1. Asliye Ceza Mahkemesi'nin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir.

SONUÇ : Anlaşmazlığın niteliğine göre, davanın ADLİ YARGI yerinde görülmesi gerektiğine, bu nedenle Hatay 1. Asliye Ceza Mahkemesi'nin 19.3.1999 günlü, E: 1999/3, K: 1999/217 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 6.3.2000 günü kesin olarak OYBİRLİĞİ ile karar verildi.