T.C.

UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ

 

            ESAS   NO : 2019/813

            KARAR NO : 2019/837

            KARAR TR: 23.12.2019

ÖZET: Kayıt dışı sigortalı İşçi çalıştırıldığından bahisle 5510 Sayılı Kanunun Geçici 68. Madde kapsamında yararlanılan asgari ücret prim destek tutarlarının iptal edilerek davacı şirkete gecikme zammı ile birlikte prim borcu tahakkuk ettirilmesi üzerine, söz konusu prim tahakkuk işlemine Kurum nezdinde yapılan itirazın reddine ilişkin Kadıköy Sosyal Güvenlik Merkezinin komisyon kararının iptali istemiyle açılan davanın, ADLİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

KARAR  

 

 

 

Davacı   : B.Özel Güv.Eğit.Hiz. San. ve Tic.Ltd.Şti.

Vekil: Av. S.Ö.

Davalı: Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı

Vekilli: Av. A.V.

 

O L A Y: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalı kurumun 31/03/2016 tarihli 1910214 sayılı yazısına istinaden, işyerinde yapılan denetim sonucu 30/10/2017 ve 06/11/2017 tarihlerinde sigortasız işçi çalıştırıldığı nedeniyle idari para cezası verildiğini, C.Y. ve K.K. isimli personellere ilişkin belgelerin kuruma geç verilmiş olduğunu, ancak her iki çalışanın kuruma bildirilen süreler dışında davacı iş yerinde çalışmalarının olmadığını, her iki şahsın sigortasız çalıştırılmadığını ileri sürerek, kurum tarafından uygulanan 15.556,30-TL prim borcunun iptaliistemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

İSTANBUL ANADOLU 19. İŞ MAHKEMESİ: 28.9.2018 gün, E:2018/23, K:2018/447 sayı ile, davanın, idari para cezası ödeme emrine dönüştürülmemiş olduğu, bu hali ile bir idari işlem niteliğinin bulunduğu anlaşılmış, Adli Yargı mercileri ancak ödeme emrine dönüştürülmüş olan bir cezasının iptali durumunda görevli olduğundan, böylece gidilebilecek yargı yolu idari işlemin iptali niteliğinde olduğundan işlemin iptali için İdari Yargı'ya başvurulması gerektiğinden, davanın esası hakkında Adli Yargının görevli olmadığı İdari Yargının görevli olduğu anlaşılmakla, yargı yolunun caiz olmaması nedeniyle dava şartı bulunmadığından açılan davanın dava şartı yokluğu nedeniyle usulden reddinekarar vermiş, bu karar kesinleşmiştir.

Davacı vekili bu kez aynı istemle idari yargı yerinde dava açmıştır.

İstanbul 12. İdare Mahkemesi: 30.1.2019 gün, E:2018/2189, K:2019/136 sayı ile,2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 9. maddesinin 1. fıkrası uyarınca adli yargı yerinde verilen görevsizlik kararının kesinleşmesini izleyen 30 gün içinde dava açılması gerekirken, İstanbul Anadolu 19. İş Mahkemesince verilen görevsizlik kararı kesinleşmeden açılan davanın bu aşamada esasının incelenmesi mümkün olmadığı gerekçesiyle, davanın incelenmeksizin reddine karar vermiş, bu karara karşı davacı vekili istinaf isteminde bulunmuştur.

İstanbul Bölge İdare Mahkemesi 7. İdare Dava Dairesi : 4.7.2019 gün ve E:2019/943, K:2019/1187 sayı ile, adli yargıda verilen görevsizlik kararı davacı açısından kesinleşmemiş ise de; ilk derece mahkemesince davacının hak kaybına uğramaması açısından davacının istinaf başvurusundan feragat dilekçesi üzerine adli yargı merciince verilecek karar neticesinde oluşacak hukuki duruma göre uyuşmazlık hakkında karar vermesi hakkaniyet gereği olduğu gerekçesiyle istinaf başvurusunun kabulüne karar vermiş, idari yargı kararının kaldırılmasına, belirtilen gerekçe dikkate alınarak yeniden bir karar verilmek üzere 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 5. fıkrası uyarınca dava dosyasının mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İSTANBUL 12. İDARE MAHKEMESİ: 4.10.2019 gün ve E:2019/1714 sayı ile, 5510 sayılı kanun hükümleri uyarınca anılan kanunda aksine hüküm bulunmayan hallerde sadece idari para cezalarında aksine hüküm olduğundan idare mahkemelerinin görevli olduğu; İş Mahkemelerinin görevli olduğu, dava konusunun da idari para cezası değil, kayıt dışı sigortalı çalıştırıldığının tespiti üzerine sağlanan asgari ücret destek tutarının iptal edilerek tahakkuk ettirilen sigorta primine ilişkin olduğu, bu durumda prim tahakkukuna ilişkin uyuşmazlığın çözümünde adli yargının (iş mahkemelerinin) görevli olduğu sonucuna varıldığı gerekçesiyle, Mahkemelerinin görevsizliğine, 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyiş Hakkında Kanun'un 19. maddesi uyarınca görevli yargı yerinin belirlenmesi için dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesi'ne gönderilmesine ve dosya incelemesinin bu konuda Uyuşmazlık Mahkemesince karar verilinceye kadar ertelenmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü’nün, Hicabi DURSUN’un Başkanlığında, Üyeler: Şükrü BOZER, Mehmet AKSU, Birol SONER, Aydemir TUNÇ, Nurdane TOPUZ ve Ahmet ARSLAN'ın katılımlarıyla yapılan23.12.2019 günlü toplantısında:

l-İLK İNCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre; İdare Mahkemesince, 2247 sayılı Yasa’nın 19. maddesine göre başvuruda bulunulmuş olduğu, idari yargı dosyasının Mahkemece, ekinde adli yargı dosyası ile birlikte Uyuşmazlık Mahkemesi’ne gönderildiği ve usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Gülşen AKAR PEHLİVAN’ın, davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Halil İbrahim ÇİFTÇİ ile Danıştay Savcısı Yakup BAL’ın davada adli yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, 18.10.2017 tarih ve 12.587.751 sayılı Kurum işlemi ile kayıt dışı sigortalı çalıştırıldığından bahisle 5510 Sayılı Kanunun Geçici 68. Madde kapsamında yararlanılan asgari ücret prim destek tutarlarının iptal edilerek davacı şirkete gecikme zammı ile birlikte toplam 15.556,30 TL prim borcu tahakkuk ettirilmesi üzerine, söz konusu prim tahakkuk işlemine Kurum nezdinde yapılan itirazın reddine ilişkin Kadıköy Sosyal Güvenlik Merkezinin 27/11/2017 tarih, E:255, K:255 sayılı komisyon kararının iptali istemiyle açılmıştır.

5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun: GEÇİCİ MADDE 68- (Ek: 14/1/2016-6661/17 md.)

"(1) Bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında haklarında uzun vadeli sigorta kolları hükümleri uygulanan sigortalıları çalıştıran işverenlerce;

a) 2015 yılının aynı ayına ilişkin Kuruma verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde prime esas günlük kazancı 85 TL ve altında bildirilen sigortalıların toplam prim ödeme gün sayısını geçmemek üzere, 2016 yılında cari aya ilişkin verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısının,

b) 2016 yılı içinde ilk defa bu Kanun kapsamına alınan işyerlerinden bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısının,

2016 yılı Ocak ila Aralık ayları/dönemleri için günlük 3,33 TL ile çarpımı sonucu bulunacak tutar, bu işverenlerin Kuruma ödeyecekleri sigorta primlerinden mahsup edilir ve bu tutar Hazinece karşılanır.

(2) Mevcut bir işletmenin kapatılarak değişik bir ad, unvan ya da bir iş birimi olarak açılması veya yönetim ve kontrolü elinde bulunduracak şekilde doğrudan veya dolaylı ortaklık ilişkisi bulunan şirketler arasında istihdamın kaydırılması, şahıs işletmelerinde işletme sahipliğinin değiştirilmesi gibi Hazine katkısından yararlanmak amacıyla muvazaalı işlem tesis ettiği anlaşılan veya sigortalıların prime esas kazançlarını 2016 yılı için eksik bildirdiği tespit edilen işyerlerinden Hazinece karşılanan tutar gecikme cezası ve gecikme zammıyla birlikte geri alınır ve bu işyerleri hakkında bu madde hükümleri uygulanmaz.

(3) İşverenlerin çalıştırdıkları sigortalılarla ilgili 2016 yılına ilişkin olarak, aylık prim ve hizmet belgelerini veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerini yasal süresi içerisinde vermediği, sigorta primlerini yasal süresinde ödemediği, denetim ve kontrolle görevli memurlarca yapılan soruşturma ve incelemelerde çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği veya bildirilen sigortalının fiilen çalışmadığı durumlarının tespit edilmesi, Kuruma prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcu bulunması hâllerinde bu maddenin birinci fıkrasının (b) bendine ilişkin hükümler uygulanmaz. Ancak Kuruma olan prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarını 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 48 inci maddesine göre tecil ve taksitlendiren işverenler bu tecil ve taksitlendirme devam ettiği sürece anılan fıkra hükmünden yararlandırılır..." hükmüne, aynı Kanunun “Uyuşmazlıkların çözüm veri başlıklı 101. maddesinde: “Bu Kanunda aksine hüküm bulunmayan hallerde, bu Kanun hükümlerinin uygulanmasıyla ilgili ortaya çıkan uyuşmazlıklar iş mahkemelerinde görülür” hükmüne yer verilmiştir.

10.2.2016 gün ve 78 sayılı, Asgari Ücret Desteği Konulu, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığının 2016/4 sayılı Genelgesinin "2016 Yılı İçin Sigorta Primine Esas Kazancın Eksik Bildirilmiş Veya Hiç Bildirilmemiş Olması" başlıklı 2.3.3. Maddesinde;

"2.3.3. 2016 Yılı İçin Sigorta Primine Esas Kazancın Eksik Bildirilmiş veya Hiç Bildirilmemiş Olması

2016 yılı için sigorta primine esas kazancın eksik bildirildiğinin veya hiç bildirilmediğinin denetim ve kontrolle görevli memurlarca yapılan soruşturma ve incelemelerde veya mahkeme kararları neticesinde ya da kamu kurum ve kuruluşlardan alınan yazılardan anlaşılması halinde, 2016 Ocak ila 2016 Aralık ayları için destekten yararlanamayacağı gibi yararlanılmış olması halinde, yararlandırılan tutarlar gecikme zammı ve gecikme cezası ile birlikte geri alınacaktır.

Örnek 22: (A) işverenin 2016 yılı Mart ayında (B) sigortalısının prime esas kazanç tutarını eksik bildirdiğinin 31/08/2016 tarihinde tespit edildiği varsayıldığında, işveren 2016/0cak ila 2016/Aralık ayı için aylık prim ve hizmet belgesinde bildirilen tüm sigortalılarından dolayı destekten yararlanamayacak olup; 2016/0cak ila 2016/Temmuz ayında yararlanılan destek tutarları gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte işverenden geri alınacaktır." denilmiştir.

Dava dosyasının incelenmesinden, 18/10/2017 tarih ve 12.587.751 sayılı davalı idare işlemi ile kayıt dışı sigortalı çalıştırıldığından bahisle, 5510 Sayılı Kanunun Geçici 68. Madde kapsamında yararlanılan asgari ücret prim destek tutarlarının iptal edilerek davacı şirkete gecikme zammı ile birlikte toplam 15.556,30 TL prim borcu tahakkuk ettirilmesi üzerine, söz konusu prim tahakkuk işlemine davacı tarafından Kurum nezdinde itiraz edildiği, vaki itirazın Kadıköy Sosyal Güvenlik Merkezinin 27/11/2017 tarih, E:255, K:255 sayılı komisyon kararı ile reddedilmesi üzerine kurum işleminin iptali istemiyle açıldığıanlaşılmaktadır.

Yukarıda yapılan inceleme ve ortaya konulan yasal mevzuat hükümleri gereğince, davaya konu olayda 5510 Sayılı Kanununda belirtilen yükümlülüğün yerine getirilmemesinden kaynaklanan uyuşmazlığa bakmakla 5510 sayılı Yasa’nın 101. maddesi uyarınca adli yargı yeri görevli bulunmaktadır.

Açıklanan nedenlerle davanın görüm ve çözümü adli yargı yerinin görevine girdiğinden, İstanbul 12. İdare Mahkemesinin başvurusunun kabulü ile, İstanbul Anadolu 19. İş Mahkemesinin 28.9.2018 gün, E:2018/23, K:2018/447 sayılı görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

 

S O N U Ç : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle   İstanbul 12. İdare Mahkemesinin BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, İstanbul Anadolu 19. İş Mahkemesinin 28.9.2018 gün, E:2018/23, K:2018/447 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 23.12.2019 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

 

 

      Başkan                               Üye                               Üye                              Üye

      Hicabi                              Şükrü                          Mehmet                          Birol      

    DURSUN                           BOZER                         AKSU                          SONER          

 

 

 

 

                                                  Üye                                Üye                              Üye    

                                              Aydemir                        Nurdane                         Ahmet

                                                TUNÇ                           TOPUZ                       ARSLAN