OLAY : Kahramanmaraş Hükümet Konağı önünde bulunan çay bahçesi, açık teklif usulü ile yapılan ihale sonunda 25.6.1999-25.6.2002 tarihleri arasındaki 3 yıl için Kemal Aybulut'a kiralanmış olup, Defterdarlık ile adıgeçen arasında, ekinde Bakanlık ve Valilik özel şartları eklenen şartname ile işletme hakkı sözleşmesi bulunan kira sözleşmesi imzalanmıştır. Müstecirin kira taksitlerini ödemede güçlük çekmesi üzerine, Niyazi Kuzgun ve Hasan Kar ile birlikte kurdukları AYKA Turizm, İnşaat ve Gıda Sanayii ve Tic.Ltd.Şti. tarafından, tüm borçların ödeneceği taahhüt edilerek kira sözleşmesinin Şirketlerine devredilmesi isteğiyle 25.6.2001 günlü dilekçe ile başvuruda bulunulmuş ise de, Defterdarlık Makamının 4.7.2001 günlü onayı ile, kira sözleşmesi, kira taksitlerinin zamanında ve yapılan tüm tebligatlara rağmen ödenmediği nedeniyle sözleşme hükümlerine göre feshedilmiştir.

Sözkonusu fesih işleminin Defterdarlık tarafından bildirilmesi üzerine Valilikçe, 6.7.2001 günlü yazı ile, İl Emniyet Müdürlüğüne 2886 sayılı Yasa'nın 75. maddesi uyarınca gereğinin yapılması hususunda talimat verilmiş; ancak, davacıların talebi nedeniyle ve işletmedeki gıda maddelerinin tasfiye edilmesini temin amacıyla Valilikçe kendilerine 17.7.2001 gününe kadar süre verilmiştir.

Davacıların vekilince, müvekkillerinin işlettikleri çay bahçesinden tahliye edilmelerine ilişkin işlemin iptali istemiyle, idari yargı yerinde dava açılmıştır.

GAZİANTEP İDARE MAHKEMESİ; 14.9.2001 gün ve E: 2001/1274, K: 2001/1065 sayı ile, uyuşmazlığın taraflar arasındaki kira sözleşmesinin feshedilmesi üzerine ilgili yerin tahliye edilmesine ilişkin işlemden kaynaklandığının anlaşıldığı; davanın İdare Mahkemesinde görülebilmesi için taraflar arasındaki sözleşmenin idari sözleşme niteliğinde olmasının gerektiği; 2577 sayılı İ.Y.U.K.'nun 2/1-c. maddesinde belirtilen idari sözleşmelerin, idarenin üstün hak ve yetkilerini içerdikleri gibi bir kamu hizmetinin yerine getirilmesini amaçlayan sözleşmeler olduğu; olayda, taraflar arasında akdedilen ve dava konusu tahliye işleminin dayanağı olan sözleşme, idari nitelikte olmayıp idarenin özel hukuk kurallarına göre akdettiği sözleşmelerden olduğundan, bu sözleşmenin feshedilmesi sonucu davacıların ilgili yeri tahliye etmelerine yönelik olarak tesis edilen işlemden doğan uyuşmazlığın adli yargı yerinde çözümlenmesi gerektiği gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş; bu karar, temyiz edilmeyerek kesinleşmiştir.

Davacıların vekilince, kira sözleşmesinin tek taraflı feshi işlemiyle bu feshe dayalı tahliye işleminin iptali istemiyle, ( idari yargıda açılan dava ile eşzamanlı olarak ) 16.7.2001 gününde adli yargı yerinde dava açılmıştır.

KAHRAMANMARAŞ 1. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ; 11.10.2001 gün ve E: 2001/408, K: 2001/557 sayı ile, idare tarafından tek yanlı olarak kira sözleşmesinin feshedildiği ve 2886 sayılı Yasa'nın 75. maddesine istinaden tek taraflı irade ile idarenin kamu gücünü kullanarak boşaltma girişimine ve eylemine tevessül ettiği; 6570 sayılı Yasa'nın 12/son maddesinde, fuzuli şagiller hakkında taşınmaz mala yönelik vaki tecavüzlerin men'ine ilişkin yasa hükümlerinin uygulanacağının öngörüldüğü; bu yasada belirtilen yetkili idari mercii tarafından verilen idari nitelikteki kararların yargısal denetiminin idari yargı mercii olması ve bu bağlamda da 2886 sayılı Yasa'nın 75. maddesinde, idarenin tek yanlı olarak ve kamu gücünü kullanarak taşınmazın boşaltılması karar ve eylemi icra etmesi de gözönünde bulundurularak, bu durumun B.K.'nun 6570 s.Y. kapsamında olmayıp, uyuşmazlığın görüm ve çözüm yerinin idari yargı mercileri olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, bu karar, temyiz edilmeyerek kesinleşmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü'nün Ali HÜNER'in Başkanlığında, Üyeler: Dr. Mustafa KILIÇOĞLU, Ümran SAYIŞ, Bekir AKSOYLU, Ayla ALKIVILCIM, Ertuğrul TAKA ve Dr. Serdar ÖZGÜLDÜR'ün katılımlarıyla yapılan 23.12.2002 günlü toplantısında, Raportör-Hakim İsa YEĞENOĞLU'nun davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Ahmet BEŞİNCİ ile Danıştay Savcısı Emin Celalettin ÖZKAN'ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki yazılı ve sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

USULE İLİŞKİN İNCELEME:

2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre, anılan Yasa'nın 14. maddesinde öngörülen "... tarafları, sebebi ve konusu aynı olan dava..." koşulu dikkate alındığında, adli ve idari yargı yerleri arasında, idarenin mecurun tahliyesine ilişkin işleminin iptali davası yönünden olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu ve adli yargı dosyasının, 15. maddede belirtilen yönteme uygun olarak davacı vekilinin istemi üzerine, son görevsizlik kararını veren mahkemece Uyuşmazlık Mahkemesi'ne gönderildiği anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık görülmediğinden esas inceleme yapılmasına oybirliği ile karar verildi.

ESASA İLİŞKİN İNCELEME:

Dava, Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan Hükümet Konağı Çay Bahçesinin işletilmesine ilişkin kira sözleşmesinin idarece feshedilmesi nedeniyle müstecirin fuzuli şagil olduğundan hareketle mecurun Valilikçe tahliye edilmesine ilişkin işlemin iptali isteminden ibarettir.

Hükümet Konağı Çay Bahçesinin işletilmesi işinin ihalesi sonucunda Defterdarlık ile müstecir arasında akdedilen kira sözleşmesinin ekini oluşturan Bakanlık özel şartlarında, sözleşmenin tek taraflı feshi halinde yapılacak tebligatı müteakiben 15 gün içerisinde, kira dönemi sonunda ise herhangi bir tebligata gidilmeden mecurun tahliye edileceği; aksi takdirde kiracının idarece 2886 sayılı Kanun'un 75. maddesine göre tahliyesinin sağlanacağı öngörülmüştür.

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 75. maddesinin son fıkrasında, "İşgal edilen taşınmaz mal, idarenin talebi üzerine, bulunduğu yer mülkiye amirince en geç 15 gün içinde tahliye ettirilerek, idareye teslim edilir." hükmüne yer verilmiştir.

Olayda, Defterdarlık tarafından, Hükümet Konağı Çay Bahçesi kira sözleşmesinin sözleşme hükümlerine göre feshedildiğinin bildirilmesi üzerine Valilikçe, mecurun 2886 sayılı Yasa'nın 75. maddesine göre tahliyesinin sağlanması hususunda İl Emniyet Müdürlüğüne talimat verildiği anlaşılmaktadır.

Bu duruma göre, idarece başka merciin kararına ihtiyaç duyulmaksızın 2886 sayılı Yasa'nın 75. maddesinin verdiği yetkiye dayanılarak tesis edilen mecurun tahliyesi yolundaki işlemin, kamu gücüne dayanması, re'sen ve tek yanlı olması nedeniyle idari nitelik taşıması karşısında, uyuşmazlığa konu edilen tahliye işleminin iptali istemiyle açılan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-a. maddesinde idari dava türleri arasında sayılan iptal davası kapsamında görüm ve çözümünde idari yargı yerleri görevli bulunmaktadır.

Açıklanan nedenlerle, uyuşmazlığın konusunu oluşturan tahliye işleminin iptali istemine ilişkin davanın görüm ve çözümünde idari yargı yeri görevli olduğundan, Gaziantep İdare Mahkemesi'nce verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir.

SONUÇ : Tahliye işlemine yönelik davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Gaziantep İdare Mahkemesi'nin 14.9.2001 gün ve E: 2001/1274, K: 2001/1065 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 23.12.2002 gününde KESİN OLARAK OYBİRLİĞİ İLE karar verildi.