Hukuk Bölümü         2002/42 E.  ,  2002/44 K.
"İçtihat Metni"Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığınca hazırlanmıştır. İzinsiz olarak kopyalanması ve dağıtılması hukuki sorumluluk gerektirir.

Davacı           :TEDAŞ Genel Müdürlüğü

Vekili              :Av. İ.D., Av. P.K.

Davalı            :Karayolları Genel Müdürlüğü

Vekili               :Av. İ.B.

 O L A Y        : Antalya Elektrik Dağıtım Müessesinde işçi olarak çalışan H.B.’nin ,müesseseye ait aracın kaza geçirmesi sonucunda ölmesi nedeniyle mirasçıları tarafından TEDAŞ Genel Müdürlüğü aleyhine açılan tazminat davasında; ANKARA 2. İŞ MAHKEMESİ, 31.3.1998 gün ve  E:1997/6, K:1998/648 sayı ile, toplam 12.208.344.683.- lira maddi ve manevi tazminatın yasal faiziyle birlikte davalıdan alınıp davacılara ödenmesine, karar vermiş; bu karar, YARGITAY 21. HUKUK DAİRESİ’ nin 7.5.1998 gün ve E: 1998/3326 K:1998/3300 sayılı kararıyla onanmak suretiyle kesinleşmiştir.

            Anılan yargı kararı  gereğince haksahiplerine 19.477.456.563.- TL. ödemede bulunan TEDAŞ Genel Müdürlüğünün vekilince, olayda % 40 oranında kusur ve sorumluluğu saptanan Karayolları Genel Müdürlüğü aleyhine, idarelerince ödenen miktarın % 40’ı olan 8.965.364.836.- lira alacağın, talep tarihinden itibaren işleyecek reeskont faiziyle birlikte tahsiline hükmedilmesi istemiyle, 19.8.1998 gününde adli yargı yerinde dava açılmıştır.

            ANKARA 22. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ ( HAKEM SIFATIYLA); 4.2.1999 gün ve E:1998/466, K:1999/7 sayı ile, olayda karayolunun bakım ve onarımı, trafiğe usulüne uygun açılıp açılmadığı yönünden davalı idarenin hizmet kusuru olduğu; idari eylem ve  tasarrufların

denetimi 2577 sayılı Kanun’un 2. maddesi gereğince idari yargıya ait bulunduğundan davanın idari yargıda açılması gerektiği gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş; bu karar, yapılan itirazın 28.4.1999 günlü kararla reddedilmesi suretiyle kesinleşmiştir.

            TEDAŞ Genel Müdürlüğü vekili aynı istekle 9.6.1999 gününde idari yargı yerinde dava açmıştır.

            ANTALYA 1. İDARE MAHKEMESİ; 22.9.1999 gün ve E:1999/817, K:1999/793 sayı ile, İş Mahkemesi’nce yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucunda Karayolları Genel Müdürlüğünün %40 oranında kusurlu bulunması nedeniyle ödenmesi istenilen tutarın, ancak davacı idare tarafından özel hukuk hükümleri çerçevesinde açılacak rücu davasına konu olabileceği; bu nedenle, iki kamu kurumu arasında ortaya çıkan ihtilâfın özel hukuk hükümlerine göre ve 3533 sayılı Yasada öngörülen hakem usulüyle çözümlenmesinin gerektiği gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş; bu karar, DANIŞTAY SEKİZİNCİ DAİRE’ nin 30.1.2002 gün ve E:2002/74, K:2002/556 sayılı kararıyla onanmak suretiyle kesinleşmiştir.

            İNCELEME VE GEREKÇE  : Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü’nün, Samia AKBULUT’un Başkanlığında, Üyeler: Dr. Mustafa KILIÇOĞLU, Ümran SAYIŞ, Bekir AKSOYLU, Sabriye KÖPRÜLÜ, Ertuğrul TAKA ve Dr. Serdar ÖZGÜLDÜR’ ün katılımlarıyla yapılan 24.6.2002 günlü toplantısında, Raportör- Hakim İsa YEĞENOĞLU’ nun davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mustafa EKİNCİ ile Danıştay Savcısı Emin Celalettin ÖZKAN’ ın davada adli yargının görevli olduğu yolundaki yazılı ve sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

USULE İLİŞKİN İNCELEME:

            Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, adli ve idari yargı yerleri arasında anılan Yasa’nın 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu ve idari yargı dosyasının 15. maddede belirtilen yönteme uygun olarak, davacının istemi üzerine son görevsizlik kararını veren mahkemece Uyuşmazlık Mahkemesi’ne gönderildiği anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık görülmediğinden esas inceleme yapılmasına oybirliği ile karar verildi.

            ESASA İLİŞKİN İNCELEME :

Dava, yargı kararı ile tazminle yükümlü tutulan TEDAŞ tarafından, kurumlarınca hissesinden fazla ödenen tutarın,Karayolları Genel Müdürlüğünden rücuen tahsili isteminden ibarettir.

            Olayda,görevi esnasında trafik kazasında ölen Kurum işçisinin mirasçıları tarafından açılan tazminat davasında,Mahkemece hükmolunan tazminatın davalı TEDAŞ tarafından hak sahiplerine ödendiği ve bu yoldaki kararın derecattan geçerek kesinleştiği anlaşılmaktadır.

Tazminat davasına bakan Mahkemece, zararın idare hukuku ilkelerine göre idari yargı yerinde saptanmasının gerekeceği yolunda bir görevsizlik kararı verilmediğine ve hükmolunan  tazminat da tamamen ödenmiş olduğuna göre, olayda ölenin mirasçıları olan davacı taraf yönünden,ortada tazminat davasında giderilmemiş bir alacak bulunduğundan sözedilemeyeceği gibi , 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b. maddesinde belirtilen "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında, zarar gören tarafından idari yargı yerinde açılacak bir idari dava yoluyla giderilmesi gereken zarar da kalmamıştır.

            Öte yandan,ortada, Devlete, il özel idarelerine ve belediyelere ait akitten, haksız fiil ve haksız iktisaptan doğanlar dışındaki alacakların tahsil usulünü düzenleyen 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun kapsamına giren bir kamu alacağı da bulunmamaktadır.

            Belirtilen tüm bu hususlara göre, tam yargı davası niteliği taşımayan ve konusu bir kamu alacağı olmayan rücu davasının, Borçlar Kanunu hükümlerine göre adli yargı yerince çözümlenmesi; bu nedenle, Ankara 22. Asliye Hukuk Mahkemesi’nce (Hakem sıfatıyla) verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir.

            SONUÇ         : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Ankara 22. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin (Hakem sıfatıyla) 4.2.1999 gün ve E:1998/466, K:1999/7 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 24.6.2002 gününde  KESİN OLARAK OYBİRLİĞİ İLE    karar verildi.