OLAY : Davacı Şirket, satın alınan 66 DD 101 plakalı (Murat 131 - Kartal) otomobilin satıcı Tuna Bilpen Bilgisayar Paz. ve Eğt. Mrk. Ltd. Şti.'nin vergi borcu nedeniyle haczedilmesi üzerine 26.11.1993 tarihinde adli yargı yerine istihkak davası açmıştır.

YOZGAT İCRA TETKİK MERCİİ HAKİMLİĞİ: 1.6.1994 gün ve E. 1993/158, K. 1994/57 sayı ile, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanuna göre yapılan takipten kaynaklanan davalara bakma görevinin, aynı Yasanın 68. maddesi uyarınca genel mahkemelere ait olduğu; 2576 sayılı Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanunun 6/B. maddesi ile de vergi mahkemelerinin bu davalara bakmakla görevli kılındığı gerekçesiyle davayı görev yönünden reddetmiş; bu karar, davacı Şirketin temyiz başvurusu süreaşımı yönünden reddedilerek kesinleşmiştir.

Davacı Şirket, bu kez aynı istekle 19.2.1997 tarihinde idari yargı yerine dava açmıştır.

KAYSERİ VERGİ MAHKEMESİ; 25.2.1997 gün ve E. 97/100, K. 97/72 sayı ile, 6183 sayılı Yasanın 68. maddesinde, istihkak davalarına bakmaya haczi yapan tahsil dairesinin bulunduğu mahal mahkemesinin selahiyetli olduğunun hükme bağlandığı; sözedilen mahal mahkeme ile adli yargı yerinin kastedildiği; bu itibarla, haciz üzerine açılan istihkak davasının görüm ve çözümünde adli yargının görevli olduğu gerekçesiyle davayı görev yönünden reddetmiş; karar, temyiz edilmeyerek kesinleşmiştir.

Davacının 21.5.1997 günlü dilekçesi üzerine idari yargı dosyası Kayseri Vergi Mahkemesi Başkanlığının 22.5.1997 günlü, 1997/75 sayılı yazısı ekinde Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmiş olup, böylece adli ve idari yargı yerleri arasında 2247 sayılı Yasanın 14. maddesinde öngörülen şekilde olumsuz görev uyuşmazlığı doğmuş bulunmaktadır.

İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü'nün, Selçuk Tüzün'ün Başkanlığında, Üyeler: O. Hulusi Mustafaoğlu, M. Salim Özer, Nursel Aymakoğlu, Zafer Kantarcıoğlu, Dr. Erol Alpar ve Adnan Altın'ın katılımlarıyla yapılan 7.7.1997 günlü toplantısında, Raportör-Hakim İsa Yeğenoğlu'nun davanın çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Erdoğan Güneş ile Danıştay Savcısı Sinan Yörük oğlu'nun davanın çözümünün adli yargının görev alanına girdiğine ilişkin yazılı ve sözlü açıklamaları dinlendikten sonra gereği görüşülüp, düşünüldü: Dava, önceki malikin vergi borcu nedeniyle haczedilen otomobilin kendisine ait olduğunu ileri süren davacı Şirketin, mülkiyet hakkına dayanan bir istihkak iddiasından ibarettir.

6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre, vergi borcunun cebren tahsili için takibe geçen vergi idaresince tesis edilen işlemlerin anılan Yasanın haczin ne şekilde yapılacağını düzenleyen kurallarına aykırılığı iddiasıyla açılan davaların, idari yargı yerince çözümlenmesi esası benimsenmiş; nitekim, 2576 sayılı Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanunun değişik 6. maddesi ile, genel bütçeye, il özel idareleri, belediye ve köylere ait vergi, resim ve harçlar ile benzeri mali yükümler ve bunların zam ve cezaları ile tarifelere ilişkin davalara ve bu konularda 6183 sayılı Yasanın uygulanmasından doğan davalara bakmakla vergi mahkemeleri görevli kılınmıştır.

Ancak, 6183 sayılı Yasanın 67. maddesinde üçüncü şahıs elinde haczedilen mallara karşı istihkak iddiasında bulunulması halinde yapılacak işlemlere işaret edilmiş; 68. maddesinde ise "istihkak iddialarına bakmaya haczi yapan tahsil dairesinin bulunduğu mahal mahkemesi salahiyetlidir. İstihkak davaları diğer işlere takdimen görülür." hükmüne yer verilmiş olması karşısında, mülkiyete ilişkin bir hak iddiasını içermesi nedeniyle özel hukuk kurallarına göre çözümlenmesi gereken istihkak davası, yukarıda belirtilen haczin yapılması şekillerine ilişkin bulunan idari dava olarak nitelendirilemeyeceği gibi, maddede sözü edilen "mahal mahkemesi" de vergi mahkemesi olmayıp, tahsil dairesinin bulunduğu yerdeki icra hakimliği ya da bu işle görevlendirilmiş mahkeme olduğu kuşkusuzdur.

Belirtilen duruma ve olayda, davanın konusu vergi veya vergi alacağının tahsili için yapılan hacze ilişkin işlem olmayıp, davacı Şirketçe satınalınan ve kendisine ait olduğu ileri sürülen hacze konu otomobil üzerinde istihkak iddiasıyla dava açıldığına ve dava dilekçesinde de açıkça "istihkak davası" olarak belirtildiğine göre, 6183 sayılı Yasanın 68. maddesi kapsamında olduğu anlaşılan davanın, adli yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Yozgat İcra Tetkik Mercii Hakimliğinin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir.

SONUÇ : Anlaşmazlığın niteliğine göre davanın adli yargı yerinde görülmesi gerektiğine, bu nedenle Yozgat İcra Tetkik Mercii Hakimliğinin 1.6.1994 günlü, E.93/158, K. 94/57 sayılı görevsizlik kararının kaldırılmasına 7.7.1997 gününde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.