Davalı               : Milli Savunma Bakanlığı

 OLAY: Davacı, 30.3.1992 tarihinde, 66. Zırhlı Tugay emrindeki ser­vis ara­cının ticari arabasına çarparak hasara sebebiyet verdiğini ileri sürerek, 33 milyon olarak tespit edilen zararının ödenmesi istemiyle, 25.8.1992 tari­hinde adlî yargı yerinde dava açmıştır.

Zeytinburnu 1. Asliye Hukuk Mahkemesi; 8.4.1993 gün ve E.92/486, K.93/189 sayıyla; çarpma olayının sürücünün elinde olmayan mücbir sebepten meydana geldiği, kazaya sebep olan araç sahibi idarenin, kusursuz sorumluluğu bulunsa bile, olayın oluş biçimine göre sorumlu tu­tulmasının yasalara uygun düş­meyeceği gerekçesiyle, davanın reddine karar vermiş, temyiz edilen karar, Yargı­tay 19. Hukuk Dairesinin 29.6.1994 gün ve E.93/5785, K.94/6967 sayı ve kamu aracının sebebiyet verdiği zararın hizmet kusuru çerçevesinde incelenmesi, bu ne­denle davanın idari yargı yerinde çözümlenmesi gerektiği gerekçesiyle bozulmuş, bozma kararına uyan Mahkeme 29.11.1994 gün ve 676-749 sayıyla görevsizlik kararı ver­miş, bu karar temyiz edilmeyerek kesinleşmiştir.

Davacı zararın, olay tarihinden itibaren banka reeskont faizi ile tahsil edil­mesi istemiyle, 29.9.1994 tarihinde idari yargı yerinde dava açmıştır.

İstanbul 5. İdare Mahkemesi; 6.6.1995 gün ve 94/1346 sayıyla; 2918 sayılı Trafik Yasası'nın değişik 106., ve 85. ve 90. maddeleri uyarınca davanın adlî yargı yerinde çözümlenmesi gerektiğine, daha önce adlî yargı yerince görevsizlik kararı verildiğinden görevli yargı yerinin belirlenmesi için dosyanın 2247 sayılı Yasa'nın 19. maddesine göre Uyuşmazlık Mahke­mesi'ne gönderilmesine karar vermiş, adlî ve idari yargı dosyaları idare mahkemesi başkanlığının 14.6.1995 gün ve 94/1346 sayılı yazıları ekinde Uyuşmazlık Mahkemesi'ne gönderilmiştir.

İnceleme ve Gerekçe: Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü Sel­çuk Tüzün'ün Başkanlığında, Şükrü Kaya Erol, Dr Ekrem Serim, Nursel Aymakoğlu, Zafer Kantarcıoğlu, İrfan Erdinç ve İlhami Uğur Yılmaz'ın ka­tılmaları ile yaptığı 3.7.1995 günlü toplantıda, Raportör-Hâkim Ayten Anıl'ın raporu ile dosyadaki bel­geler okunduktan; toplantıya, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı yerine katılan Savcı İsmet Gökalp ile Danıştay Başsavcısı yerine katılan Savcı M. İlhan Dinç'in adlî yargı yerinin görevli olduğu yolundaki yazılı düşünceleri doğrultusundaki sözlü açıklamaları da alındıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

Dava, Milli Savunma Bakanlığı'na ait aracın sebebiyet verdiği zararın tazmin edilmesi istemiyle açılmıştır.

13.10.1983 günlü, 2918 sayılı Karayolları Trafik Yasası'nın 25.6.1988 günlü, 330 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ve bu kararnameyi aynen kabul eden 31.10.1990 gün ve 3672 sayılı Yasa ile değişik 106. maddesinde: “Genel bütçeye dahil dairelerle katma bütçeli idarelere, il özel idarelerine ve belediyelere, kamu iktisadi teşebbüslerine ve kamu kuruluşlarına ait motorlu araçların sebep oldukları zararlardan dolayı, bu Yasa'nın işletenin hukuki so­rumluluğuna ilişkin hükümleri uygulanır.” denilmektedir. Yasa'nın sekizinci kısmının “İşletenin Hukuki Sorumlu­luğu” başlıklı birinci bölümünde yer alan 85. ve 90. maddelerinde, motorlu araçla­rın trafik kurallarına ve gerek­lerine aykırı davranışları sonunda meydana gelen za­rarlar nedeniyle özel ve tüzel kişilerle kamu tüzel kişilerinin ayırım yapılmadan, aynı sorumluluk kurallarına bağlı olmaları öngörülmüştür. Bu suretle yasa, kamu idare ve kurumlarına ait ve bu arada kamu hizmetine tahsis edilen motorlu araçların verdikleri zararlardan dolayı, trafik olaylarından doğan zararların özelliğini göz önünde tutarak, kamu idare ve kurumlarının özel kişilerle eşit şartlarda aynı esaslara göre sorumlu tutulması gerektiğini ifade etmiş olmaktadır. Yasa'nın sözü edilen hükümleri karşısında, kamu araçlarının verdikleri za­rarlardan dolayı idare, kamu hukuku kurallarına göre değil, “işleten” sıfa­tıyla özel hukuk kurallarına göre so­rumlu tutulabilecektir. 2918 sayılı Yasa'nın 90. maddesinde de: “Maddi tazminatın biçimi ve kapsamı ile ma­nevi tazminat konularında Borçlar Yasasının haksız fiillere ilişkin hükümleri uygulanır.” denilmektedir. Bu hükümden de, Trafik Yasasına dayanılarak istenilen tazminata ilişkin davanın adlî yargı yerinde çözümleneceği anla­şılmaktadır.

Açıklanan nedenlerle davanın adlî yargı yerinde çözümlenmesi, bu sebeple İstanbul 5. İdare Mahkemesi'nin 2247 sayılı Yasa'nın 19. maddesi uyarınca yaptığı başvurusunun kabulüyle Zeytinburnu 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin görevsizlik kararının kaldırılmasına karar verilmesi gerek­mektedir.

SONUÇ: Anlaşmazlığın niteliğine göre davanın adlî yargı yerinde görül­mesi gerektiğine, bu nedenle İstanbul 5. İdare Mahkemesi'nin başvu­rusunun ka­bulü ile, Zeytinburnu 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 29.11.1994 günlü, 676-749 sayılı görevsizlik kararının kaldırılmasına, 3.7.1995 gününde kesin olarak oy­birliğiyle karar verildi.