|
T.C. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ
ESAS NO : 2024/157 KARAR NO : 2024/396 KARAR TR : 07/10/2024 |
ÖZET: 2918 sayılı Kanun’un Ek 2/3-a maddesi uyarınca verilen idari para cezasının iptal edilmesi istemiyle açılan davanın ADLİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk |
K A R A R
Davacılar :1- F.B
2- M.B
Vekili : Av. E.C
Adli Yargıda
Davalı : Sivil Trafik Ekipler Amirliği
İdari Yargıda
Davalı : İstanbul Valiliği
Vekili : Av. M.D
I. DAVA KONUSU OLAY
1. Davacılar vekili müvekkili F.B 'un, 22/10/2022 tarihinde Sivil Trafik Ekipler Amirliği tarafından yapılan uygulama esnasında 34 CZT ... plaka sayılı araç ile gayri yasal taşımacılık yaptığı gerekçesiyle 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun Ek-2/3 maddesinde belirtilen "İlgili Belediyeden izin veya ruhsat almaksızın belediye sınırları dahilinde ticari amaçlı yolcu taşıyan kişiye araç sahibine, bağlı bulunduğu durak, işyeri ve işletmelerin sorumlularına birinci fıkrada gösterilen idari para cezası üç kat olarak fiilin işlendiği tarihten itibaren bir yıl içinde tekerrürü halinde ise beş kat olarak uygulanır. Ayrıca araç her defasında altmış gün süre ile trafikten men edilir" hükmü uyarınca; hakkında idari para cezası tutanağı düzenlendiğini ayrıca Sürücü F.B 'un babası Mehmet Bulut'a ait34 CZT ...plaka sayılı araç hakkında araç trafikten men tutanağı düzenlendiğini ve aracın 60 (Atmış) gün süre ile trafikten men edilerek muhafaza altına alındığını ileri sürerek davacılardan F.Badına İstanbul Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü Sivil Trafik Ekipler Amirliğinin 22/10/2022 tarih MB seri 01948337 sıra nolu 9.125 TL idari para cezası ile cezalandırılmasına ilişkin işlem ile, müvekkili M.B adına kayıtlı aracın 60 gün süreyle trafikten menine ilişkin tutanağın iptali istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.
II. UYUŞMAZLIĞA İLİŞKİN BAŞVURU SÜRECİ
A. AdliYargıda
2. İstanbul 1. Sulh Ceza Hakimliği 05/12/2022 tarih ve D. İş No: 2022/7371 sayılı kararı ile, itiraz edenin itirazına konu İstanbul Sivil Trafik Ekipler Amirliğinin MB-01948337 sıra numaralı ceza tutanağı ile düzenlenen Araç Trafikten Men Tutanağının Sulh Ceza Hakimliği tarafından incelenebilecek kararlardan olmadığı, itiraza konu idari yaptırım konusunda itiraz incelemesinin İdari Yargının görev alanına girdiği anlaşıldığından, 5326 sayılı Kabahatler Kanunu'nun 28/1-b maddesi gereğince yapılan başvurunun görev yönünden reddine, itiraz edenin idari yargıya başvurmakta muhtariyetine karar vermiş, bu karar kesinleşmiştir. Kararın ilgili kısmı şöyledir:
"... T.C. Uyuşmazlık Mahkemesi'nin 31/01/2022 tarihli 2021/838 esas sayılı 2022/25 karar sayılı ilamında ”2918 sayılı Kanun'un Ek 2/3. Maddesi uyarınca verilen idari para cezasına ilişkin kararın iptal edilmesi istemiyle açılan davanın araç trafikten men işleminin de idari yargıda konu yapılması karşısında 5326 sayılı Kabahatler Kanunu'nun 3. maddesi ve aynı Kanun'un 27. maddesinin sekizinci fıkrası hükmü bir arada değerlendirildiğinde idari yargı yerinde çözümlenmesi gerektiği. 5326 sayılı Kanun’un 16. maddesinde belirtilen idari yaptırım türlerinden biri olduğu, 2918 sayılı Kanunda da bu para cezasına itiraz konusunda görevli mahkemenin gösterilmediği, ancak; idari para cezasına konu işlem kapsamında aynı kişi ile ilgili olarak (aynı maddi olay nedeniyle, aynı araç ile ilgili olarak) aracın trafikten men edilmesi kararı da verildiği ve idari yargı yerinde dava konusu edildiği anlaşıldığından; idari para cezasına ilişkin kararın hukuka aykırılığı iddiasının da, idari yargı yerinde görüleceği kuşkusuzdur. Bu durumda, Kabahatler Kanunu’nun 5560 sayılı Kanunla değişik 3. maddesi ve aynı Kanun'un 27. maddesine 5560 sayılı Kanunla eklenen sekizinci fıkra hükmü bir arada değerlendirildiğinde, 2918 sayılı Kanun ’un Ek 2. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca verilen para cezasına karşı açılacak davanın çözümünde idari yargı yerinin görevli olduğu sonucuna varılmıştır." belirtilmekle, Araç Trafikten Men Tutanağına karşı açılacak davalarda idari yargının görevli olduğu anlaşılmakla, açıklanan nedenlerle açılan davanın hakimliğimizin görev alanına girmediğinden hakimliğimizin görevsizliğine, İdari yargının görevli olduğuna dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir
KARAR : Yukarıda açıklanan hukukigerekçe ve sebeplere dayanılarak;
1-İtiraz edenin itirazına konu İstanbul Sivil Trafik Ekipler Amirliğinin MB-01948337 seri-sıra numaralı ceza tutanağı ile düzenlenen Araç Trafikten Men Tutanağının Sulh Ceza Hakimliği tarafından incelenebilecek kararlardan olmadığı, itiraza konu idari yaptırım konusunda itiraz incelemesinin İdari Yargının görev alanına girdiği anlaşıldığından 5326 sayılı Kabahatler Kanununun 28/1-b maddesi gereğince yapılan başvurunun GÖREV YÖNÜNDEN REDDİNE,
2-5320 sayılı yasanın 8/1. maddesi gereğince yürürlükte bulunan 1412 sayılı CMUK'un 322. maddesi uyarınca itiraz edenini idari yargıya başvurmakta MUHTARİYETİNE ..."
3. Aracın sürüsü F.Bve aracın sahibi Mehmet Bulut'un vekili, 22/10/2022 tarih ve MB 01948337 sıra nolu trafik idari para cezasının ve araç ruhsat sahibineverilen aracın 60 gün süreyle trafiktenmen kararının iptali istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.
B. İdari Yargıda
4. İstanbul 9. İdare Mahkemesi 30/12/2022 tarih ve E.2022/3194, K.2022/2591 sayılı kararı ile, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 3. maddesi hükmüne uygun bulunmayan dava dilekçesinin, aynı Kanun'un 15. maddesinin 1/d bendi uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren otuz (30) gün içinde belirtilen noksanlıklar tamamlanıp yeniden dava açmakta serbest olmak üzere reddine karar vermiştir. Kararın ilgili kısmı şöyledir:
"Dava konusu 22.10.2022 tarih ve MB/01948337 seri/sıra nolu trafik idari para cezasının davacı F.Badına düzenlendiği görülmekle birlikte, dava dilekçesi ve eklerinin incelenmesinden davacı M.B adına verilen bir cezanın bulunup bulunmadığı hususunda tereddüt oluştuğu, ayrıca hem araç kullanıcısına hem de araç ruhsat sahibine verilen cezadan kastın ne olduğu anlaşılamamıştır. Şayet yalnız 22.10.2022 tarih ve MB/01948337 seri/sıra nolu trafik idari para cezasının iptali isteniliyorsa davacı M.B yönünden dava açmadaki hukuksal yararının ne olduğu da anlaşılamamıştır.
Bu durumda; davanın hangi işlemlere karşı ve ne sebeple açıldığı (davacıların ilgili işlemin iptalini istemekteki hukuki yararının ne olduğu) tereddüte mahal vermeyecek şekilde açıklanmak suretiyle, dava konusu edilmek istenilen her bir işlemin tarih ve sayısı açıkça belirtilmek kaydıyla dava dilekçesinin yeniden tanzim edilmesi gerektiği, dolayısıyla, dava dilekçesinin işbu haliyle yukarıda yer verilen mevzuathükümlerine uygun olmadığı sonucuna varılmıştır..."
5. Davacılar vekili dilekçe red kararı üzerine dava dilekçesini yenileyerek , F.Badına verilen 22/10/2022 tarih ve 01948337 sayılı 9.125 TL idari para cezasının iptali istemiyleİstanbul 9. İdare Mahkemesinde E.2023/429 sayılı dosyası üzerinden dava açmıştır.
6. Ayrıca davacılar vekili M.B adına kayıtlı ve F.B 'un sevk ve idaresindeki 34 CZT ...plakalı araç ile ilgili belediyeden izin ve ruhsat almaksızın belediye sınırları dahilinde ticari amaçlı yolcu taşımacılığı yapıldığından bahisle, söz konusu aracın 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun Ek 2. maddesinin 3. fıkrasının (a) bendi uyarınca 60 gün süreyle trafikten men edilmesine ilişkin 22/10/2022 tarihli işlemin iptali istemiyle İstanbul 5. İdare Mahkemesinde2022/2547Esas sayılı yargılama dosyası üzerinden dava açmıştır .
7. Davacılar vekili, 20/02/2023 tarihli İstanbul 9. İdare Mahkemesine hitaben verdiği yenileme dilekçesinde söz konusu davalar arasında bağlantının varlığına karar verilmesi isteminde bulunmuş; İstanbul Bölge İdare Mahkemesi 8. İdari Dava Dairesinin 07/03/2023 tarih ve E.2023/799, K.2023/586 sayılı kararı ile açılan bu davaların aynı maddi ve hukuki sebepten doğduğu, biri hakkında verilecek hükmün diğerini etkileyecek nitelikte olduğu sonucuna ulaşıldığından, bağlantı bulunduğuna, bağlantılı dosyaların birlikte incelenerek görüm ve çözüme esas olmak üzere, yargılama ve usul ekonomisi ilkeleri dikkate alınarak, asıl işlemin hukuki denetiminin yapıldığı yer mahkemesi olan İstanbul 5. İdare Mahkemesinin yetkili kılınmasına, 9. İdare Mahkemesince dosya esas kaydı kapatılarak yetki verilen 5. İdare Mahkemesine gönderilmek üzere, dosyaların ilgili Mahkemelerine iadesine karar verilmiştir .
8. İstanbul 5. İdare Mahkemesinin 28/04/2023 tarih ve E.2022/2547, K.2023/1130 sayılı kararı ile dava konusu aracın belediye sınırları içerisinde izinsiz ücret karşılığı yolcu taşımacılığında kullanıldığı hususunun yapılan denetim sonucu düzenlenen tutanak ile ortaya konulduğu açık olduğundan, 2918 sayılı Kanun'un Ek-2/3-a maddesi uyarınca 60 gün süreyle trafikten men edilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık görülmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmişve bu kararın kesinleşmiştir. Bu itibarla; bağlantı nedeniyle gelmiş olan E.2023/429 sayılı dosyanınİstanbul 5. İdare Mahkemesince yeni bir esas numarası alınarak (E.2023/775) esasa kaydının yapıldığı anlaşılmıştır.
9. İstanbul 5 İdare Mahkemesi08/01/2024 tarih ve E.2023/775 sayılı kararı ile, davacı hakkında (5326 sayılı Kanun'daki saklı hükümler kapsamında) idari yargıda görülebilecek nitelikte başka bir işlem de tesis edilmediğine göre, uyuşmazlığa konu idari para cezasına karşı açılan davanın görüm ve çözümünde, anılan Kanun'un 27. maddesinin (1) numaralı bendi uyarınca adli yargı yerinin görevli olduğu gerekçesiyle, mahkemelerinin görevsizliğine, iş bu uyuşmazlığın çözümü için görevli yargı kolunun belirlenmesi amacıyla dava dosyasının Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir. Kararın ilgili kısmı şöyledir:
"...Bu durumda, Kabahatler Kanunu’nun 3. maddesinde belirtildiği üzere, idari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümlerin, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde görevli mahkemenin belirlenmesinde bu Kanun hükümlerinin dikkate alınacak olması nedeniyle,davacı hakkında (5326 sayılı Yasadaki saklı hükümler kapsamında) idari yargıda görülebilecek nitelikte başka bir işlem de tesis edilmediğine göre, uyuşmazlığa konu idari para cezasına karşı açılan davanın görüm ve çözümünde, anılan Kanunun 27. maddesinin (1) numaralı bendi uyarınca adli yargı yerinin görevli olduğu sonucuna varılmıştır.
Dava dosyasının incelenmesinden, davacı tarafından; 34 CZT ... plakalı araç ile izinsiz yolcu taşımacılığı yapıldığından bahisle davacıya 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun Ek 2/3-a maddesi uyarınca 9.125,00-TL trafik para cezası verilmesine ilişkin 22/10/2022 tarih ve 01948337 sayılı işlemin iptali istenilmekle birlikte, davacı tarafından aynı konuda İstanbul 1. Sulh Ceza Hakimliği'nin2022/7371 D.İş sayılı dosyası kapsamında dava açıldığı ve yapılan yargılama sonucu 05.12.2022 tarihli karar ile idari para cezası verilmesine ilişkin tutanağın iptal edilip edilmemesinin aracın trafikten men edilmesi işlemini doğrudan etkileyeceğinden uyuşmazlığın çözümü hakkında idari yargının görevli olduğu gerekçesi ile görev ret şeklinde hüküm tesis edilmesi üzerine mahkememiz nezdinde bakılan dava açılmıştır.
2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanun'un Yargı Mercilerinin Uyuşmazlık Mahkemesine Başvurmaları başlıklı 19. maddesinde; Adli, idari, askeri yargı mercilerinden birisinin kesin veya kesinleşmiş görevsizlik kararı üzerine kendisine gelen bir davayı incelemeye başlayan veya incelemekte olan bir yargı merciinin davada görevsizlik kararı veren merciin görevli olduğu kanısına varırsa, gerekçeli bir karar ile görevli merciin belirtilmesi için Uyuşmazlık Mahkemesine başvurabileceğive elindeki işin incelenmesini Uyuşmazlık Mahkemesinin karar vermesine değin erteleyeceği, yargı merciince, önceki görevsizlik kararına ilişkin dava dosyası da temin edilerek, gerekçeli başvuru kararı ile birlikte dava dosyalarını Uyuşmazlık Mahkemesine göndereceği hüküm altına alınmıştır.
Buna göre, dava konusu 9.125,00-TL trafik para cezası verilmesine ilişkin 22/10/2022 tarih ve 01948337 sayılı idari para cezasının iptali istemiyle davacı tarafından İstanbul 1. Sulh Ceza Hakimliğinde açılan davada, uyuşmazlığın çözümünde idari yargının görevli olduğu gerekçesiyle 05.12.2022 gün ve 2022/7371 D.İş sayılı kararı ile davanın görev yönünden reddine karar verilmesi üzerine iş bu dava 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 9. maddesi uyarınca Mahkememizde açıldığından, 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanun'un Yargı Mercilerinin Uyuşmazlık Mahkemesine Başvurmaları başlıklı 19. maddesi uyarınca iş bu davada görevli yargı kolunun belirlenmesi için dava dosyasının İstanbul 1. Sulh Ceza Hakimliği'nin 2022/7371D.İş sayılı dosyasının aslı ile birlikte Uyuşmazlık Mahkemesi'ne gönderilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, mahkememizin görevsizliğine, iş bu uyuşmazlığın çözümü için görevli yargı kolunun belirlenmesi amacıyla dava dosyasının Uyuşmazlık Mahkemesi'ne gönderilmesine,.."
10. İstanbul 5. İdare Mahkemesince, 2247 sayılı Kanun'un 19. maddesi uyarınca görevli yargı yerinin belirlenmesi için dava dosyaları Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmiştir.
III. İLGİLİ HUKUK
11. 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun "Trafik işaret ve kurallarına uyma zorunluluğu" başlıklı 47. maddesinin ilgili kısımları şöyledir:
"Karayollarından faydalananlar aşağıdaki sıralamaya göre;
a) Trafiği düzenleme ve denetimle görevli trafik zabıtası veya özel kıyafetli veya işaret taşıyan diğer yetkili kişilerin uyarı ve işaretlerine,
b) Trafik ışıklarına,
c) Trafik işaret levhaları, cihazları ve yer işaretlemeleri ile belirtilen veya gösterilen hususlara,
d) Trafik güvenliği ve düzeni ile ilgili olan ve yönetmelikte gösterilen diğer kural,yasak, zorunluluk veya yükümlülüklere,
Uymak zorundadırlar.
(Değişik:18/10/2018-7148/20 md.) Trafik zabıtası veya diğer yetkililerin dur işaretlerine, ışıklı trafik işaretlerinden kırmızı renkli olanına ve sesli işaretlere uymayan sürücüler 235 Türk lirası, bu maddede yazılı diğer trafik işaretlerine ve kurallarına uymayan sürücüler, 108 Türk lirası para cezası ile cezalandırılırlar."
12. 2918 sayılı Kanun'un “Araçların tescil edildikleri amacın dışında kullanılması” başlıklı Ek 2. maddesi şöyledir:
"(Ek: 17/10/1996-4199/43 md.) (Değişik:18/10/2018-7148/26 md.)
Araçlarını motorlu araç tescil belgesinde gösterilen maksadın dışında kullananlar ile sürülmesine izin veren araç sahiplerine 1.002 Türk lirası idari para cezası uygulanır. (Mülga cümle:21/2/2019-7166/5 md.)(…)
(Ek fıkra:21/2/2019-7166/5 md.) Ayrıca, araç on beş gün süre ile trafikten menedilir.
10/7/2004 tarihli ve 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu ve 3/7/2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanunu kapsamında ilgili belediyeden;
a) Çalışma izni/ruhsatı almadan,
b) Alınan izin/ruhsatta belirtilen faaliyet konusu dışında,
c) Alınan izin/ruhsatta belirtilen çalışma bölgesi/güzergâh dışında
belediye sınırları dâhilinde yolcu taşımak yasaktır. Bu fıkranın (a) bendine uymayanlara 5.010 Türk lirası, (b) bendine uymayanlara 2.018 Türk lirası, (c) bendine uymayanlara 1.002 Türk lirası idari para cezası verilir. Fiilin işlendiği tarihten itibaren geriye doğru bir yıl içinde tekerrürü hâlinde, bu fıkrada yer alan idari para cezaları iki kat olarak uygulanır.
İşleteni veya sahibi, sürücüsünün kendisi olup olmadığına bakılmaksızın aracın bu maddenin üçüncü fıkrasına aykırı olarak kullanılmaması hususunda gerekli tedbirleri almak ve denetimini yapmakla yükümlüdür. Araç, bu maddenin üçüncü fıkrasının;
a) (a) bendinin ihlali hâlinde altmış gün,
b) (b) bendinin ihlali hâlinde otuz gün,
c) (c) bendinin ihlali hâlinde ise on beş gün
süreyle trafikten menedilir.
İlgili belediye tarafından tahdit veya tahsis kapsamına alınmış ve bu kapsamda verilmiş çalışma izninin/ruhsatının süresi bittiği hâlde, belediye sınırları dâhilinde yolcu taşıyan kişiye 1.002 Türk lirası idari para cezası uygulanır ve eksikliği giderilinceye kadar araç trafikten menedilir.
Ayırıcı işareti bulunmayan üçüncü fıkra kapsamındaki araçlardan taşımacılık hizmeti alanlara da 334 Türk lirası idari para cezası uygulanır.”
13. 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun "Genel kanun niteliği" başlıklı 3. maddesi şöyledir:
"(Değişik: 6/12/2006-5560/31 md.)
(1) Bu Kanun'un;
a) İdarî yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümleri, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde,
b) Diğer genel hükümleri, idarî para cezası veya mülkiyetin kamuya geçirilmesi yaptırımını gerektiren bütün fiiller hakkında,
uygulanır.”
14. 5326 sayılı Kanun’un "Yaptırım türleri" başlıklı16. maddesi şöyledir:
“(1) Kabahatler karşılığında uygulanacak olan idarî yaptırımlar, idarî para cezası ve idarî tedbirlerden ibarettir.
(2) İdarî tedbirler, mülkiyetin kamuya geçirilmesi ve ilgili kanunlarda yer alan diğer tedbirlerdir”
15. 5326 sayılı Kanun'un "Saklı tutulan hükümler" başlıklı 19. maddesi şöyledir:
“(1) Diğer kanunlarda kabahat karşılığında öngörülen belirli bir süre için;
a) Bir meslek ve sanatın yerine getirilmemesi,
b) İşyerinin kapatılması,
c) Ruhsat veya ehliyetin geri alınması,
d) Kara, deniz veya hava nakil aracının trafikten veya seyrüseferden alıkonulması,
gibi yaptırımlara ilişkin hükümler, ilgili kanunlarda bu Kanun hükümlerine uygun değişiklik yapılıncaya kadar saklıdır”
16. 5326 sayılı Kanun'un “Başvuru yolu” başlıklı 27. maddesinin 1. ve 8. fıkraları şöyledir:
“(1) İdarî para cezası ve mülkiyetin kamuya geçirilmesine ilişkin idarî yaptırım kararına karşı, kararın tebliği veya tefhimi tarihinden itibaren en geç onbeş gün içinde, sulh ceza mahkemesine başvurulabilir. Bu süre içinde başvurunun yapılmamış olması halinde idarî yaptırım kararı kesinleşir.
(8) (Ek: 6/12/2006-5560/34 md.) İdarî yaptırım kararının verildiği işlem kapsamında aynı kişi ile ilgili olarak idarî yargının görev alanına giren kararların da verilmiş olması halinde; idarî yaptırım kararına ilişkin hukuka aykırılık iddiaları bu işlemin iptali talebiyle birlikte idarî yargı merciinde görülür .”
IV. İNCELEME VE GEREKÇE
A. İlk İnceleme
17. Uyuşmazlık Mahkemesinin Kenan YAŞAR'ın Başkanlığında, Üyeler Doğan AĞIRMAN, Eyüp SARICALAR, Seyfi HAN, Ahmet ARSLAN, Mahmut BALLI ve Bilal ÇALIŞKAN’ın katılımlarıyla yapılan07/10/2024 tarihli toplantısında; 2247 sayılı Kanun'un 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre, İdare Mahkemesince, anılan Kanun'un 19. maddesine göre başvuruda bulunulmuş olduğu, idari yargı dosyasının ekinde adli yargı dosyası ile birlikte Uyuşmazlık Mahkemesine gönderildiği ve usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından, görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.
B. Esasın İncelenmesi
18. Raportör-Hâkim Şerife ÖZDOĞAN'ın, davanın çözümünde adliyargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan, ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Halil İbrahim ÇİFTÇİ'nin davada adli, Danıştay Savcısı Yakup BAL’ın ise davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra, gereği görüşülüp düşünüldü:
19. Dava, M.B adına kayıtlı ve davacı F.B 'un sevk ve idaresindeki 34 CZT ...plakalı araç ile ilgili belediyeden izin ve ruhsat almaksızın belediye sınırları dahilinde ticari amaçlı yolcu taşımacılığı yapıldığından bahisle, İstanbul Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü Sivil Trafik Ekipler Amirliğince 22/10/2022 tarih ve MB seri 01948337 sıra nolu tutanak ile verilen 9.125 TL idari para cezasının iptali istemine ilişkin bulunmaktadır.
20. Dosyanın incelenmesinden, F.B 'un vekili tarafından 26/10/2022 tarihinde İstanbul Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü Sivil Trafik Ekipler Amirliğinin 22/10/2022 tarih MB seri 01948337 sıra numaralı 22/10/2022 tebliğ tarihli trafik cezasına itirazların sunulması ile hem müvekkiline hem de araç ruhsatına verilen cezanın iptali istemine ve trafikten men edilen aracın tedbiren iadesi ve dava sonunda cezanın ve trafikten men kaydının kaldırılması istemiyle adli yargı yerinde dava açıldığı; İstanbul 1. Sulh Ceza Hakimliğince 05/12/2022 tarih ve D. İş No: 2022/7371 sayılı kararı ile davanın görev yönünden reddine karar verildiği; bunun üzerine M.B adına kayıtlı ve F.B 'un sevk ve idaresindeki 34 CZT ...plakalı araç ile ilgili belediyeden izin ve ruhsat almaksızın belediye sınırları dahilinde ticari amaçlı yolcu taşımacılığı yapıldığından bahisle, söz konusu aracın 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun Ek 2. maddesinin 3. fıkrasının (a) bendi uyarınca 60 gün süreyle trafikten men edilmesine ilişkin 22/10/2022 tarihli işlemin iptali istemiyle davacılar F.Bve M.B vekilince İstanbul 5. İdare Mahkemesinde 2022/3194 esas sayılı yargılama dosyasındaaçılan davada 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 3. maddesi hükmüne uygun bulunmayan dava dilekçesinin, aynı Kanun'un 15. maddesinin 1/d bendi uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren otuz (30) gün içinde belirtilen noksanlıklar tamamlanıp yeniden dava açmakta serbest olmak üzere reddine karar verildiği, davacı vekili , ilgi red kararı üzerine dava dilekçesini yenileyerek , F.Badına verilen 22/10/2022 tarih ve 01948337 sayılı 9.125 TL idari para cezasının iptali istemiyle İstanbul 9. İdare Mahkemesinde 2023/429 esas sayılı yargılama dosyası üzerinden dava açmıştır. Ayrıca davacılar vekili M.B adına kayıtlı ve F.B 'un sevk ve idaresindeki 34 CZT ...plakalı araç ile ilgili belediyeden izin ve ruhsat almaksızın belediye sınırları dahilinde ticari amaçlı yolcu taşımacılığı yapıldığından bahisle, söz konusu aracın 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun Ek 2. maddesinin 3. fıkrasının (a) bendi uyarınca 60 gün süreyle trafikten men edilmesine ilişkin 22/10/2022 tarihli işlemin iptali istemiyle İstanbul 5. İdare Mahkemesinde2022/2547Esas sayılı yargılama dosyası üzerinden dava açmıştır. Davacılar vekili 20/02/2023 tarihli 9. İdare Mahkemesine hitaben verdiği yenileme dilekçesinde söz konusu davalar arasında bağlantının varlığına karar verilmesi isteminde bulunmuş; İstanbul Bölge İdare Mahkemesi 8. İdari Dava Dairesinin 07/03/2023 tarih ve E.2023/799, K.2023/586 sayılı kararı ile açılan bu davaların aynı maddi ve hukuki sebepten doğduğu, biri hakkında verilecek hükmün diğerini etkileyecek nitelikte olduğu sonucuna ulaşıldığından, bağlantı bulunduğuna, bağlantılı dosyaların birlikte incelenerek görüm ve çözüme esas olmak üzere, yargılama ve usul ekonomisi ilkeleri dikkate alınarak, asıl işlemin hukuki denetiminin yapıldığı yer mahkemesi olan İstanbul 5. İdare Mahkemesinin yetkili kılınmasına, 9. İdare Mahkemesince dosya esas kaydı kapatılarak yetki verilen 5. İdare Mahkemesine gönderilmek üzere, dosyaların ilgili Mahkemelerine iadesine karar verilmiştir. Ancak İstanbul 5. İdare Mahkemesinin 28/04/2023 tarih ve E.2022/2547, K.2023/1130 sayılı kararı ile dava konusu aracın belediye sınırları içerisinde izinsiz ücret karşılığı yolcu taşımacılığında kullanıldığı hususunun yapılan denetim sonucu düzenlenen tutanak ile ortaya konulduğu açık olduğundan, 2918 sayılı Kanun'un Ek-2/3-a maddesi uyarınca 60 gün süreyle trafikten men edilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık görülmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verildiği ve bu kararın kesinleştiği; dolayısıyla bağlantı nedeniyle gelmiş olan E.2023/429 sayılı dosya İstanbul 5. İdare Mahkemesince yeni bir esas numarası alınarak (E.2023/775) bu dosya üzerinden Uyuşmazlık Mahkemesine başvurulmasına karar verildiği anlaşılmıştır.
21. İncelenen uyuşmazlıkta, uygulanan trafik para cezasının 5326 sayılı Kanun’un 16. maddesinde belirtilen idari yaptırım türlerinden biri olduğu, 2918 sayılı Kanun’da da bu para cezasına itiraz konusunda görevli mahkemenin gösterilmediği ancak idari para cezasına konu işlem kapsamında aynı maddi olay nedeniyle ve aynı araç ile ilgili olarak aracın trafikten men edilmesi kararı da verildiği ve idari yargı yerinde söz konusu trafikten men kararınındava konusu edilerek, İstanbul 5. İdare Mahkemesinin 28/04/2023 tarih ve E.2022/2547, K.2023/1130 sayılı kararı ile dava konusu aracın belediye sınırları içerisinde izinsiz ücret karşılığı yolcu taşımacılığında kullanıldığı hususunun yapılan denetim sonucu düzenlenen tutanak ile ortaya konulduğu açık olduğundan, 2918 sayılı Kanun'un Ek-2/3-a maddesi uyarınca 60 gün süreyle trafikten men edilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık görülmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verildiği ve bu kararın kesinleştiğigörülmüştür .
22. Kabahatler Kanunu’nun 27. maddesinin sekizinci fıkrasında; idari yaptırım kararının verildiği işlem kapsamında aynı kişi ile ilgili olarak idari yargının görev alanına giren kararların da verilmiş olması halinde, idari yaptırım kararına ilişkin hukuka aykırılık iddialarının, bu işlemin iptali talebiyle birlikte idari yargı merciinde görüleceği kurala bağlanmış, bu maddenin gerekçesinde de bu hükümle, Kabahatler Kanunu'ndaki düzenlemelerin ortaya çıkardığı bağlantı sorununa çözüm getirilmesinin amaçlandığı ifade edilmiştir.
23.19/12/2006 tarihinde yürürlüğe giren bu düzenlemeye göre, Kabahatler Kanunu’nun; idari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümlerinin, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde uygulanacağı, diğer kanunlarda görevli mahkemenin gösterilmesi durumunda ise uygulanmayacağı ancak idari yaptırım kararının verildiği işlem kapsamında aynı kişi ile ilgili olarak idari yargının görev alanına giren kararların da verilmiş olması halinde; idari yaptırım kararına ilişkin hukuka aykırılık iddialarının, bu işlemin iptali talebiyle birlikte idari yargı merciinde görüleceği anlaşılmaktadır.
24. Uyuşmazlık Mahkemesince de, idari para cezası yönünden oluşan olumsuzgörev uyuşmazlıklarının çözümünde, idari para cezasına konu işlem kapsamında aynı kişi ile ilgili olarak idari yargının görev alanına giren kararın da verilmiş olması ve dosya içeriğinden bu kararın idari yargı yerinde dava konusu edildiğinin anlaşılması halinde; idari para cezasına ilişkin kararın hukuka aykırılığı iddiasının da, idari yargı yerinde görüleceği sonucuna varılarak, idari yargı yerince verilen görevsizlik kararlarınınkaldırılmasına karar verilmiştir.
25. İncelenen uyuşmazlıkta, aynı maddi olay nedeniyle ruhsat sahibi M.Badına kayıt ve tescilli araç hakkında uygulanan 60 gün süreli trafikten men yaptırımının ruhsat sahibi M.B tarafından idari yargı yerinde dava konusu yapıldığı, bu yaptırımın davacı sürücü ile ilgili olmadığı ve onun hakkında düzenlenmediği, davacı hakkında uygulanan trafik para cezasının da 5326 sayılı Kanun’un 16. maddesinde belirtilen idari yaptırım türlerinden biri olduğu, 2918 sayılı Kanun’da da bu para cezasına itiraz konusunda görevli mahkemenin gösterilmediği anlaşılmıştır. Bu durumda, Kabahatler Kanunu’nun değişik 3. maddesi ve aynı Kanun'un 27. maddesinin birinci fıkrası bir arada değerlendirildiğinde, 2918 sayılı Kanun’un Ek 2/3-a maddesi uyarınca verilen idari para cezasına karşı açılan davanın çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu sonucuna varılmıştır.
26. Yukarıda belirtilen hususlar göz önünde bulundurularak, İstanbul 5. İdare Mahkemesinin başvurusunun kabulü ile İstanbul1. Sulh Ceza Hakimliğinin 05/12/2022 tarih ve D.İş.No. 2022/7371sayılı görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.
V. HÜKÜM
Açıklanan gerekçelerle;
A. Davanın çözümünde ADLİ YARGININ GÖREVLİ OLDUĞUNA,
B. İstanbul 5. İdare Mahkemesinin BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile İstanbul1. Sulh Ceza Hakimliğinin 05/12/2022 tarih ve D.İş.No. 2022/7371sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA,
07/10/2024 tarihinde, Üyeler Ahmet ARSLAN ve Bilal ÇALIŞKAN'ın KARŞI OYLARI ve OY ÇOKLUĞU İLE KESİN OLARAK karar verildi.
Başkan Vekili Üye Üye Üye
Kenan Doğan Eyüp Seyfi
YAŞAR AĞIRMAN SARICALAR HAN
Üye Üye Üye
Ahmet Mahmut Bilal
ARSLAN BALLI ÇALIŞKAN