Hukuk Bölümü         2013/1416 E.  ,  2013/1604 K.
"İçtihat Metni"Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığınca hazırlanmıştır. İzinsiz olarak kopyalanması ve dağıtılması hukuki sorumluluk gerektirir.

Davacı     : T.A.

Vekili      : Av. C.İ.

Davalı     : 1-Karayolları  Genel Müdürlüğü

Vekili      : Av. E.A.

                  2-Alpet Petrol İnş. Mak. San. Tic. Ltd. Ştd. ve Altınbaşak İnş. Mak. Müh. San. Dış Tic.Ltd.Şti. İş Ortaklığı ( Adli Yargıda) 

O L A Y : Davacı vekili, dava dilekçesinde özetle; 06.04.2006 tarihinde Bingöl-Muş KARAYOLUnda meydana gelen maddi hasarlı trafik kazası nedeniyle davacıya ait araçta maddi hasar meydana geldiğini, kazanın yoldaki çalışmalarda Karayolları  ile ilgili birimi ile yüklenici firmaların ihmalinden, yetersiz işaretlemelerinden ve yola dökülen taşlardan kaynaklandığının bilirkişi raporu ile tespit edildiğini açıklayarak davalıların kusur oranları dikkate alınmak suretiyle 7.500 TL maddi tazminatın kaza tarihi olan 06.07.2009 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalılardan tahsili istemiyle adli yargıda dava açmıştır.

SOLHAN ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 24.05.2011 gün ve E: 2010/78, K:2011/61 sayılı ilamı ile, davanın kabulüne, tarafların kusur oranı dikkate alınarak 7.500 TL maddi tazminatın kaza tarihi olan 06.07.2009 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müteselsilen tahsili ile davacıya ödenmesine; davacının fazlaya ilişkin talebinin reddine karar vermiştir.

Davanın kabulüne ilişkin karar, davalılardan Karayolları  vekili tarafından temyiz edilmiştir.

YARGITAY 17. HUKUK DAİRESİ: 23.02.2012 gün ve E: 2011/7920, K: 2012/2057 sayılı bozma ilamında özetle: davalı Karayolları  Genel Müdürlüğü hakkında hizmet kusuruna dayanılarak dava açılmış olmasına bu davaya konu edilen zararın ödetilmesi için açılan davaya bakma görevinin idari yargı yerinin ait bulunmasına, davanın tam yargı davası niteliği taşımasına ve adli yargıda görülememesine göre davalı Karayolları  Genel müdürlüğü yönünden dava dilekçesinin yargı yolu nedeniyle reddine, diğer davalı olarak gösterilen ve aleyhinde hüküm tesis olunan Alpet Petrol İnş. Mak. San. Tic. Ltd.Ştd. ve Altınbaşak İnş. Mak. Müh. San. Dış Tic.Ltd.Şti. İş Ortaklığı’nın tüzel kişiliği ve dolayısıyla taraf ehliyeti bulunmadığından bu davalı yönünden de davanın bu nedenle reddi gerektiği açıklanmak suretiyle temyiz talebi kabul edilerek hükmün bozulmasına karar verilmiştir.

Mahkemece bozma ilamına uyularak karar verilmiştir.

SOLHAN ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 13.11.2012 gün ve E:2012/50, K: 2012/170 sayılı karar ile, davanın, davalı Karayolları  Genel Müdürlüğü yönünden yargı yolu caiz olmadığından reddine, diğer davalı yönünden ise taraf ehliyeti bulunmadığından reddine karar vermiş ve bu karar temyiz edilmeksizin kesinleşmiştir.

Davacı vekili bu kez aynı gerekçe ile fazlaya ilişkin haklarını saklı tutarak davalı Karayolları  Genel Müdürlüğü’nün kazadaki kusur oranı dikkate alınarak 9.000TL maddi tazminatın kaza tarihi olan 06.07.2009 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsili istemiyle idari yargıda dava açmıştır.

ELAZIĞ 2. İDARE MAHKEMESİ: 04.04.2013 gün ve E: 2013/ 216 sayılı gönderme kararında özetle; 2918 sayılı Karayolları  Trafik Kanunu’nun 110 maddesine göre davanın görüm ve çözüm yerinin adli yargının görevine girmesi ve aynı taleble Solhan Asliye Hukuk Mahkemesi’nde açılan davada da anılan mahkemece görevsizlik kararı verilmiş olması nedeniyle,2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluşu ve İşleyişi hakkında Kanunun 19. Maddesi hükmüne göre görevli merciin belirtilmesi için dava dosyasının Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü’nün, Serdar ÖZGÜLDÜR’ün Başkanlığında, Üyeler: Ali ÇOLAK, Bahri AYDOĞAN, Sıddık YILDIZ, Nurdane TOPUZ, Sedat ÇELENLİOĞLU ve Ayhan AKARSU’nun katılımlarıyla yapılan 11.11.2013 günlü toplantısında:

l-İLK İNCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre, İdare Mahkemesi’nce anılan Yasa’nın 19. maddesinde öngörülen usul ve yönteme uygun biçimde başvuruda bulunulduğu anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık görülmediğinden uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

                II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Filiz BUDAK’ın, davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mehmet BAYHAN ile Danıştay Savcısı Mehmet Ali GÜMÜŞ’ün davada adli yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, Bingöl-Muş KARAYOLUnda yapılmakta olan yol çalışmaları sırasında gerekli tedbirlerin alınmaması sonucu meydana gelen trafik kazası nedeniyle davacının maddi zararının giderilmesine ilişkindir.

2918 sayılı Karayolları  Trafik Kanununun 1. maddesinde, Kanunun amacının Karayolları nda can ve mal güvenliği yönünden trafik düzenini sağlayacak ve trafik güvenliğini ilgilendiren tüm konularda alınacak önlemleri belirlemek olduğu; “Kapsam” başlıklı 2. maddesinde, bu Kanunun trafikle ilgili kuralları, şartları, hak ve yükümlülükleri bunların uygulamasını ve denetlenmesini ilgili kuruluşları ve bunların görev, yetki ve sorumluluk, çalışma usulleri ile diğer hükümleri kapsadığı ve bu kanunun Karayolları nda uygulanacağı; 10. maddesinde, yapım ve bakımdan sorumlu olduğu yolları trafik düzeni ve güvenliğini sağlayacak durumda bulundurmanın gerekli görülen kavşaklara ve yerlere trafik ışıklı işaretleri, işaret levhaları koymak ve yer işaretlemeleri yapmanın Belediye Trafik birimlerinin görev ve yetkileri arasında olduğu belirtilmiştir.

Öte yandan 2918 sayılı Yasanın 19.1.2011 günlü Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6099 sayılı Yasanın 14. maddesiyle değişik 110. maddesinde “İşleteni veya sahibi Devlet ve diğer kamu kuruluşları olan araçların sebebiyet verdiği zararlara ilişkin olanları dahil, bu Kanundan doğan sorumluluk davaları, adli yargıda görülür. Zarar görenin kamu görevlisi olması, bu fıkra hükmünün uygulanmasını önlemez. Hemzemin geçitte meydana gelen tren-trafik kazalarında da bu Kanun hükümleri uygulanır.

Motorlu araç kazalarından dolayı hukuki sorumluluğa ilişkin davalar, sigortacının merkez veya şubesinin veya sigorta sözleşmesini yapan acentenin bulunduğu yer mahkemelerinden birinde açılabileceği gibi kazanın vuku bulduğu yer mahkemesinde de açılabilir”; Geçici 21. maddesinde de “Bu Kanunun 110 uncu maddesinin birinci fıkrasının göreve ilişkin hükmü, yürürlüğe girdiği tarihten önce idari yargıda ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde açılmış bulunan davalara uygulanmaz” denilmiştir.

Dava dosyasında mevcut bilgi ve belgelerin incelenmesi sonucunda; Bingöl-Muş KARAYOLUnda 06.04.2006 tarihinde KARAYOLUndaki çalışmalarda Karayolları  ile yüklenici firmaların ihmalinden dolayı maddi hasarlı trafik kazasının meydana geldiği, kazanın ardından ilk önce adli yargıda bu davanın görev nedeniyle reddedilmesi üzerine idari yargıda dava açıldığı görülmüştür.

Belediye aleyhine idare mahkemesinde açılan başka bir tazminat talepli tam yargı davasında, İdare Mahkemesi 2918 sayılı Yasanın 110.maddesinin 1.fıkrasının birinci ve ikinci cümlelerinin Anayasaya aykırı olduğu kanısına varmış, İdare Mahkemesinin bu iki cümlenin iptali istemiyle yaptığı başvuruyu inceleyen Anayasa Mahkemesi 08.12.2011 gün ve E:2011/124, K:2011/160 sayı, 08.11.2012 gün ve E:2012/118, K:2012/170 sayı ve 28.05.2013 gün ve E:2013/59, K: 2013/68 sayılı aynı içerikli kararları ile; “2918 sayılı Karayolları  Trafik Kanunu’nun 110. maddesinin birinci fıkrasında, bu Kanun’dan doğan sorumluluk davalarının adli yargıda görüleceği öngörülmektedir. İtiraz başvurusunda bulunan mahkeme ise idare mahkemesi olup davaya bakmakta görevli ve yetkili mahkeme değildir.

Başvurunun Mahkeme’nin yetkisizliği nedeniyle reddi gerekir.” Kararına varmıştır.

Bu durumda,  2918 sayılı Yasanın 19.01.2011 tarihinde yürürlüğe giren 110. maddesi ile Anayasa Mahkemesi’nin benzer bir konuda İdare Mahkemesi’nin davaya bakmakla görevli bulunmadığı yolundaki kararları gözetildiğinde, bahsi geçen Kanun maddesinin Karayolları nda, can ve mal güvenliği yönünden trafik düzeninin sağlanarak trafik güvenliğini ilgilendiren tüm konularda alınacak önlemleri kapsadığı ve Kanunun, trafikle ilgili kuralları, şartları, hak ve yükümlülükleri, bunların uygulanmasını ve denetlenmesini, ilgili kuruluşları ve bunların görev yetki ve sorumlulukları ile, çalışma usullerini kapsadığı, dolayısıyla oluşan trafik kazası nedeniyle açılacak sorumluluk davalarının görüm ve çözümünde adli yargının görevli olduğu; meydana gelen zararın tazmini istemiyle açılan bu davanın da adli yargı yerinde çözümlenmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle davanın görüm ve çözümü adli yargı yerinin görevine girdiğinden, Elazığ 2. İdare Mahkemesi’nin talebinin kabulü ile Solhan Asliye Hukuk Mahkemesi’nce verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir. 

SONUÇ   : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Elazığ 2. İdare Mahkemesi’nin TALEBİNİN KABULÜ ile, Solhan Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 13.11.2012 gün ve E:2012/50, K: 2012/170 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 11.11.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.